Św. Jan Ewangelista
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 2: Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 3: Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 4: Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 5: Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 6: Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Św. Jan Ewangelista

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Orawka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Jana Chrzciciela
Tagi
rzeźba XVII wieku św. Jan Ewangelista
Miejsce przechowywania
belka tęczowa
Identyfikator
DZIELO/04933
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Jana Ewangelisty została wykonana w XVII wieku w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim i umieszczona wraz z całą grupą Ukrzyżowania na belce tęczowej kościoła w Orawce.

Opis

Rzeźba pełna, św. Jan ukazany w pozycji stojącej, frontalnie na półkolistym cokole, z głową zwróconą delikatnie w prawą stronę i uniesioną w górę; ręce ugięte w łokciach, prawa uniesiona. Twarz pełna, oczy zwrócone ku górze, włosy długie, brązowe, w postaci gęstych oddzielnych loków. Święty ubrany jest w długą, ciemnoczerwoną suknię, przepasaną w talii sznurem oraz złoty płaszcz ze srebrzoną podszewką, zapięty u szyi, opadający na ramiona i przewieszony prawym końcem przez pasek w talii. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Tradycja umieszczania rzeźb w łuku tęczowym kościoła sięga jeszcze średniowiecza. Wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego z towarzyszącymi mu figurami Matki Boskiej, św. Marii Magdaleny i św. Jana Ewangelisty był obowiązkowym elementem wyposażenia właściwie każdego kościoła łacińskiego. Oznaczał zwycięstwo, był również symbolem dobrowolnej ofiary Chrystusa i zapowiedzią Odkupienia. Rzeźba nosi cechy formalne charakterystyczne dla dzieł z XVII wieku. Cechuje ją sztywny układ sylwetki i delikatnie zaznaczony kontrapost (prawa noga nieznacznie ugięta w kolanie). Również drapowanie szat jest statyczne i pozbawione ekspresji, składa się z prostych, głębokich fałd opadających wzdłuż ciała. Rzeźba św. Jana Ewangelisty wraz z figurą Matki Boskiej zostały wykonane w tym samym warsztacie rzeźbiarskim.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drobne ubytki warstwy polichromii i złoceń, zabrudzenie powierzchni.

Streszczenie

Rzeźba św. Jana Ewangelisty została wykonana w XVII wieku w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim i umieszczona wraz z całą grupą Ukrzyżowania na belce tęczowej kościoła w Orawce. Dzieło nosi cechy formalne charakterystyczne dla rzeźb z XVII wieku. Cechuje ją sztywny układ sylwetki i delikatnie zaznaczony kontrapost (prawa noga nieznacznie ugięta w kolanie). Również drapowanie szat jest statyczne i pozbawione ekspresji, składa się z prostych, głębokich fałd opadających wzdłuż ciała.

Bibliografia

Trajdos Tadeusz, Pieńkowska Hanna, "Kościół w Orawce", Kraków 1999
Monita Rafał, Skorupa Andrzej, "Orawka. Kościół św. Jana Chrzciciela", Kraków 2015

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Jan Ewangelista św.
Jan Ewangelista św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, ustawiona na północnym węgarze arkady tęczowej, dostępna przez schody od strony zakrystii. Kosz na planie sześcioboku z wysuniętą w stronę ołtarza częścią prowadzącą do drzwi. Ścianki wydzielone kolumnami o kapitelach korynckich, ustawionymi na postumentach, podtrzymującymi parapet z silnie wysuniętym gzymsem. Między kolumnami płytkie nisze zwieńczone konchami z figurami czterech ewangelistów i Chrystusa. Przyłucza, fryz i cokół dekorowany akantem. Kosz u spodu z podwieszoną szyszką. Wąski zaplecek ujęty pilastrami podtrzymującymi belkowanie. W polu obraz ze św. Janem Nepomucenem w profilowanej ramie w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. Przyłucza i fryz dekorowany akantem i rozetami. Baldachim na planie sześcioboku, przedzielony belką arkady tęczowej. Podstawę tworzy belkowanie z wydatnym gzymsem, wyłamane w narożach. Kopuła dekorowana spływami akantowymi oraz girlandami, zwieńczona sześciobocznym cokołem, na którym sześć zwężających się kabłąków utworzonych z ażurowego akantu. Pod baldachimem sześcioboczny kaseton z podwieszoną gołębicą Ducha Świętego. Ambona marmoryzowana w odcieniu ciemnoszarym, ornamentyka i detale architektoniczne złocone, srebrzone i czerwone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba drążona, ustawiona na niewielkim postumencie. Figura zwrócona delikatnie w prawo, z prawą nogą ugiętą w kolanie, w lewej ręce trzyma gąbkę z octem na długim drzewcu. Twarz jest podłużna o pełnych policzkach oraz cofniętej brodzie; usta małe i delikatnie rozchylone, nos długi, oczy wąskie. Włosy są brązowe, falowane, sięgające do ramion. Anioł ubrany jest w długą, obficie marszczoną, białą szatę odsłaniającą nagi tors i prawą nogę. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty i atrybuty białe.
rzeźba
Anioł z arma Christi
Zdjęcie nr 1: Rzeźba drążona, ustawiona na niewielkim postumencie. Figura zwrócona delikatnie w prawo, z prawą nogą ugiętą w kolanie, w obu rekach przytrzymuje wysoką drabinę. Twarz jest podłużna o pełnych policzkach oraz cofniętej brodzie; usta małe i delikatnie rozchylone, nos długi. Włosy są brązowe, falowane, sięgające do ramion. Anioł ubrany jest w długą, obficie marszczoną, białą szatę spodnią odsłaniającą prawą nogę oraz krótszą, białą szatę wierzchnią z podwiniętymi rękawami. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty i atrybuty białe.
rzeźba
Anioł z arma Christi
Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, ustawiona na postumencie. Figura ukazana frontalnie, w kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, w lewej ręce trzyma pochodnię, prawą wyciąga w bok, skrzydła złożone. Twarz owalna, o pełnych policzkach, bez indywidualnych rysów fizjonomii z delikatnie rozchylonymi ustami. Włosy ciemnobrązowe, w postaci loków opadają na plecy. Anioł ubrany jest w białą szatę odsłaniającą tors, prawe ramię i lewą nogę. Szata jest gęsto drapowana. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł z arma Christi
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca Chrystusa Salwatora na niskim, prostopadłościennym cokole o ściętych narożach. Chrystus ustawiony frontalnie, w kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma jabłko królewskie. Twarz podłużna, o delikatnie rzeźbionych rysach, okolona zarostem. Włosy jasnobrązowe, półdługie z przedziałkiem na środku głowy. Chrystus ubrany jest w długą, złotą suknię z podwiniętymi rękawami i zieloną podszewką oraz złoty płaszcz przewieszony przez lewe ramię z bordowym podbiciem. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty i atrybuty złocone.
rzeźba
Chrystus Salwator
Zdjęcie nr 1: Figura pełnoplastyczna przedstawiająca Chrystusa Frasobliwego. Chrystus ukazany w pozycji siedzącej na drewnianym postumencie, wspierający prawą ręką głowę, a lewą opierający na lewym udzie. Ciało o silnie podkreślonej klatce piersiowej z wąską talią, bardzo szczupłe. Twarz podłużna z długim i wąskim nosem, z głęboko osadzonymi oczami, wzrokiem skierowanym w dół, okolona gęstą, krótką brodą, zawiniętą na końcu w dwa małe pukle. Figura wyrzeźbiona bez włosów. Na głowę założona peruka z długich, naturalnych, jasnych włosów, a na nich korona z przeplecionych gałązek. Perizonium rzeźbione, białe, ciasno oplatające biodra, z jednym końcem rozwianym pod prawym udem. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna. Spod korony cierniowej oraz po całym ciele spływają bardzo liczne, drobne strużki krwi oraz zaznaczone poziomymi kreskami sińce. Na rzeźbę nałożony jest współczesny czerwony płaszcz z materiału, spięty pod szyją metalową klamrą, na brzegach obszyty złotą bordiurą.
rzeźba
Chrystus Frasobliwy

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Jan Ewangelista", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2023, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-ewangelista-22

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności