Św. Franciszek Borgiasz (?)

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Niepołomice
Miejscowość
Niepołomice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Najświętszej Panny Marii i Dziesięciu Tysięcy Męczenników
Miejsce przechowywania
nawa kościoła
Identyfikator
DZIELO/24474
Kategoria
rzeźba
Dookreślenie zabytku
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1797 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
stiuk, formowanie, polichromowanie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Stiukowa figura umieszczona na przyściennej konsoli z wyrytą datą 1797 na postumencie stanowi parę z druga podobną rzeźbą w nawie kościoła. Zarówno styl, jak i data wskazują, iż mamy tu dwie późnobarokowe rzeźby, najprawdopodobniej ukazujące dwóch jezuickich świętych – św. Franciszka Ksawerego i być może św. Franciszka Borgiasza. Jednak brak atrybutów nie pozwala na jednoznaczne określenie postaci.

Opis

Pełnoplastyczna rzeźba ustawiona na czworobocznym, niskim postumencie wspartym na przyściennej, wolutowej konsoli przedstawia w całej postaci ujętego w nieznacznym kontrapoście księdza. Duchowny prawą rękę ma odsuniętą od siebie, lewą zaś przykłada do piersi. Jest to młody mężczyzna z uniesioną głową i spojrzeniem skierowanym w niebo. Ma owalną twarz z wydatnym nosem i ustami pozbawioną zarostu oraz krótkie włosy odsłaniające uszy. Duchowny ubrany jest w sutannę, z wysoką koloratką, komżę wiązaną pod szyją z szerokimi rękawami, obszytą koronką oraz nałożoną na ramionach stułę. Spod sutanny widać trzewiki. Rzeźba w całości polichromowana jest na biało. Na postumencie wyryta data 1797.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba najprawdopodobniej przedstawia Franciszka Borgiasza (zm. 1572), popularnego świętego związanego z domem panującym w Hiszpanii. Za taką interpretacją przemawia tradycyjny sposób ukazywania twarzy tego świętego, np. na obrazie „Św. Franciszek Borgiasz przyjmuje św. Stanisława Kostkę w Rzymie" z pierwszej ćwierci XVIII wieku w kościele świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4. Miasto Kraków, cz. 3. Kościoły i klasztory śródmieścia 2, red. A. Bochnak, J. Samek, Warszawa 1978, s. 81, il. 456;
T. Kurrus, Franz Borgia, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 6, Ikonographie der Heiligen. Crescentianus von Tunis bis Innocentia, Hrgs. W. Braunfels, Rom-Freiburg-Basel-Wien 1994, kol. 315-317.

Streszczenie

Stiukowa figura umieszczona na przyściennej konsoli z wyrytą na postumencie datą 1797 stanowi parę z drugą, podobną rzeźbą. Zarówno styl, jak i data wskazują, iż mamy tu dwie późnobarokowe rzeźby, najprawdopodobniej ukazujące dwóch jezuickich świętych – św. Franciszka Ksawerego i być może św. Franciszka Borgiasza. Jednak brak atrybutów nie pozwala na jednoznaczne określenie postaci.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Św. Franciszek Borgiasz (?)", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-franciszek-borgiasz-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności