Polichromia ścienna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Łapsze Niżne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Kwiryna
Tagi
malarstwo XVIII wieku polichromia ścienna Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
strop nawy
Identyfikator
DZIELO/11909
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
1714 rok
Technika i materiał
polichromia ścienna
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Polichromia powstała w 1714 roku. W 1984 roku poddano ją gruntownej konserwacji.

Opis

Polichromia umieszczona na stropie nawy głównej. W polu środkowym scena Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny umieszczona w kwadratowej ramie o bokach zamkniętych łukami nadwieszonymi. Rama profilowana, zdobiona rzędem pojedynczych liści. Matka Boska unosząca się na obłokach z szeroko rozłożonymi na boki rękami, prawą wzniesioną do góry. Twarz owalna z długim nosem, silnie zaciśniętymi ustami i dużymi oczami, skierowanymi ku górze. Włosy jasne, kręcone, schowane pod żółtym welonem, którego jeden koniec rozwiany jest wzdłuż prawej ręki. Matka Boska ubrana jest w szeroką, różową suknię, przewiązaną w talii pomarańczową tasiemką oraz błękitny płaszcz, założony za lewe ramię i rozwiany z tyłu. Nad głową Matki Boskiej aniołki unoszą insygnia królewskie: koronę, berło, a także gałązkę białej lilii. Poniżej grupy aniołów podtrzymujące obłoki. Dokoła ramy bujne sploty różnokolorowego akantu przeplecionego karbowaną wstęgą, owijające również ramę ze sceną Wniebowzięcia. W dolnej części ukazane są ponadto dwa anioły podtrzymujące białą wstęgę z napisem: „ASSVMPTA EST MARIA IN COELVM, GAV, / DENT ANGELI, LAVDANTES BENEDICVNT / DOMINVM.” Z kolei z drugiej strony stropu umieszczony jest owalny medalion, obwiedziony liśćmi wawrzynu, w polu którego umieszczone jest czerwone godło zakonu Bożogrobowców oraz małe uskrzydlone główki aniołków. Powyżej na białej wstędze umieszczony jest napis: „SVB HOC SIGNO.”, a poniżej: „RESTAVRATVM A(NN)O (DOMINI) 1714 / Die 14 Aug(st)”. Całość stropu obwiedziona jest dookoła pasem przeważnie prostokątnych kasetonów, wypełnionych różnokolorowymi liśćmi akantu, a także od zewnątrz szerokim pasem dekoracyjnym z brązowych liści wawrzynu. Pasy na bokach wyłamane półkolistymi wypustkami, w których umieszczone są duże muszle palmetowe. Kolorystyka stonowana, jasna z przewagą błękitu i czerwieni.

Zarys problematyki artystycznej

Strop nawy pokrywa polichromia przedstawiająca scenę Wniebowzięcia Matki Boskiej. Kompozycja jest bogato dekorowana splotami akantu i karbowaną wstęgą. Niespokojne wici roślinne owijają ramę obrazu sprawiając wrażenie iluzjonistycznego przedstawienia.
Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny (łac. assumptio Beatae Mariae Virginis in coelum) jest udzielonym Maryi przez Boga nadprzyrodzonym przywilejem, na mocy którego po zakończeniu ziemskiego życia została wzięta do nieba z duszą i ciałem. Dogmat o Wniebowzięciu został ogłoszony dopiero 1 listopada 1950 przez papieża Piusa XII w konstytucji apostolskiej „Munificentissimus Deus”, jednak świadectwo na temat końca życia Marii pojawiało się już w świadectwach patrystycznych, np. w „Panarionie” Epifaniusza (IV w.). Obok terminu „wniebowzięcie” (assumptio) stosowano także „zaśnięcie” (dormitio) oraz „przejście” (transitus). Niestety nie znany jest autor tego dzieła.

Streszczenie

Strop nawy pokrywa polichromia przedstawiająca scenę Wniebowzięcia Matki Boskiej z 1714 roku. Kompozycja jest bogato dekorowana splotami akantu i karbowaną wstęgą. Niespokojne wici roślinne owijają ramę obrazu sprawiając wrażenie iluzjonistycznego przedstawienia.

Bibliografia

"Z dziejów Łapsz. 700-lecie przybycia Zakonu Bożogrobców na Zamagurze Spiskie", Łapsze Niżne 2013
Wójtowicz Aleksandra, "Kościół parafialny w Łapszach Niżnych" , [w:] "Z dziejów Łapsz. 700-lecie przybycia Zakonu Bożogrobców na Zamagurze Spiskie" , red.Kowalczyk Julian , Łapsze Niżne 2013 , s. 139-160
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Szablowski Jerzy, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, t. 3: Powiat żywiecki", Warszawa 1948
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Pek Kazimierz, "Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. 1. Teologia" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 20" , Lublin 2014 , s. 822-823
Janocha Michał, "Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny. 5. Ikonografia" , [w:] "Encyklopedia katolicka, t. 20" , Lublin 2014 , s. 826-828

Jak cytować?

Maria Działo, "Polichromia ścienna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-19

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności