Polichromia ścian i stropów

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Wielka Wieś
Miejscowość
Modlnica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Bolechowice
Parafia
Parafia Św. Wojciecha i Matki Boskiej Bolesnej
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/04019
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
1553-1562
Technika i materiał
drewno; technika klejowa
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Wykonane po przebudowie kościoła przez Jakuba Śladkowskiego na podstawie kontraktu zawartego w 1553 roku, a przed 1562 rokiem (data na balustradzie chóru muzycznego). Kościół odnowiony po najeździe szwedzkim w 1655 roku. Ściany kościoła pobielone i częściowo pokryte tapetami w 1779 roku; 1874-1889 wnętrze kościoła pomalowane półklejowo, półolejno. Polichromia autorstwa Włodzimierza Tetmajera wykonana w 1905 roku. Pierwotna polichromia odsłonięta spod przemalowań w 1956 roku.

Opis

Prezbiterium. Strop pokryty dekoracją malarską imitującą kasetony wypełnione rozetami oraz umieszczonymi pomiędzy nimi krzyżami wypełnionymi liśćmi na ramionach i rozetami na skrzyżowaniu. Na ścianach bocznych prezbiterium, w arkadach podtrzymywanych przez kolumny popiersia apostołów oraz popiersia mężczyzn w strojach szlacheckich ukazane na tle zielonych obić (genealogia Chrystusa). Pod nimi fryz z łacińskimi napisami od dołu zdobiony girlandami z uskrzydlonymi główkami anielskimi oraz puklowanymi wazami. Na ścianach również herby: m.in. Łabędź, Jastrzębiec. Nawa główna. Strop pokryty dekoracją malarską imitującą kasetony z rozetami. Na ścianach bocznych nawy głównej: na ścianie północnej cykl pasyjny w kwadratowych obramieniach z przedstawieniami: Modlitwa w Ogrojcu, Biczowanie Chrystusa, Chrystus Umęczony, Ecce Homo, Upadek pod krzyżem oraz słabo czytelny cykl maryjny z przedstawieniami: Zwiastowanie, Boże Narodzenie, Hołd Trzech Króli oraz Ucieczka do Egiptu i Rzeź niewiniątek, Jezus nauczający w świątyni. Na ścianie południowej nawy w arkadach umieszczono przedstawienia św. Wojciecha z wiosłem i św. Stanisława z Piotrowinem. Na balustradzie chóru muzycznego zachowały się częściowo trzy sceny ilustrujące przypowieść o bogaczu i Łazarzu oraz data: 1562. Kolorystyka pastelowa z przewagą zieleni, beżu i czerwieni z mocno zaznaczonymi konturami.

Zarys problematyki artystycznej

Kościół przebudowany z inicjatywy właścicieli rodu Salomonów. Polichromia późnorenesansowa, program ikonograficzny zapewne powstał według koncepcji ówczesnego proboszcza ks. Tadeusza Płazy, z wykorzystaniem wzorów graficznych – drzeworyty Monogramisty H.S., Erharda Schöna, ryciny w Kronice Marcina Bielskiego i Zwierciadle Mikołaja Reja, oraz portretów na szesnastowiecznych nagrobkach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Prace konserwatorskie oraz rekonstrukcja stropu prezbiterium z zachowanych w dzwonnicy desek i rekonstrukcja dekoracji malarskiej stropu nawy 1956-1957 - Maciej Makarewicz (Kraków).

Streszczenie

Późnorenesansowa polichromia stropów i ścian prezbiterium i nawy (pierwotnie również kaplic bocznych), wykonana w technice klejowej na drewnie. Na stropie prezbiterium iluzjonistycznie malowane kasetony, na ścianach galeria popiersi apostołów oraz przodków Chrystusa (królów starotestamentowych), umieszczonych w arkadach, poniżej malowana girlanda; na ścianach nawy cykl pasyjny oraz sceny z życia Chrystusa i Matki Boskiej. Malowidła wykonane w latach 1553-1562. Odsłonięte w wyniku prac konserwatorskich i częściowo zrekonstruowane (m.in. dekoracja stropu w nawie) przez Macieja Makarewicza w latach 1956-1957.

Bibliografia

Wolff-Łozińska Barbara, "Malowidła stropów polskich 1. połowy XVI w. Dekoracje roślinne i kasetonowe", Warszawa 1971

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Polichromia ścian i stropów", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scian-i-stropow-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności