Ołtarz w kaplicy Matki Boskiej Bolesnej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Niedzica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Miejsce przechowywania
kaplica boczna
Identyfikator
DZIELO/11885
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
1765-1769
Fundator
Jan Gorelewicz
Technika i materiał
drewno; techniki stolarskie, rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ufundowany przez proboszcza Jana Gorelewicza do kaplicy wzniesionej przez księdza Michała Lorencza w 1745 roku. Zapewne odnowiony i uzupełniony w latach 1873-1894 za proboszcza Aleksandra Begala.

Opis

Ołtarz architektoniczny, trójosiowy, z wydzieloną częścią cokołową, jednokondygnacyjny, ze zwieńczeniem. Mensa drewniana tumbowa, ozdobiona nałożonymi płaskorzeźbionymi motywami rocaille’ów i roślinnymi. Po bokach mensy, w części cokołowej dwie bramki obejścia zamknięte półkoliście, w których osadzone na zawiasach drzwi jednoskrzydłowe z płycinami z malowanymi przedstawieniami świętych. W predelli oszklona trumienka z rzeźbą Chrystusa w grobie. Pole środkowe nastawy ujęte dwoma czworobocznymi filarami o kompozytowych kapitelach. Pola boczne wklęsłe i cofnięte od lica pola środkowego flankowane kolumnami o gładkich trzonach i kompozytowych kapitelach, umieszczonych na wysokich dwustopniowych postumentach ustawionych kątowo, zdobionych płycinami. Podpory dźwigają pełne belkowanie i gzyms, przerwane nad polem środkowym. W polu środkowym głęboka nisza w kształcie prostokąta stojącego zamkniętego łukiem wypukło-wklęsłym, w bogatym obramieniu. W niej rzeźba Pieta. Po bokach, na tle filarów, umieszczone dwa okazałe anioły w dynamicznych pozach, z rozłożonymi skrzydłami. Ponad niszą płaskorzeźbiona Chusta św. Weroniki rozpostarta przez dwa uskrzydlone putta ze stopami wspartymi na obłokach. W polach bocznych nastawy sferyczne płyciny w asymetrycznych złoconych obramieniach, na których tle umieszczone na konsolach rzeźby: Św. Jan Ewangelista (po lewej) i Św. Maria Magdalena (po prawej). Zwieńczenie w formie aedikuli ujętej wolutami i zwieńczonej półkoliście. Na tle aedikuli rzeźbione przedstawienie tronującego Boga Ojca, ponad głową którego Arma Christi; wokół putta i uskrzydlone główki aniołków. W osiach podpór rzeźby uskrzydlonych aniołów. Uszaki nastawy rzeźbione, ażurowe, złocone, z motywów rocaille’ów i kwiatów słonecznika. Struktura polichromowana na kolor szaro-niebieski, a trzony filarów i kolumn oraz tła płycin na czerwono, imitując marmur; detale i ornamenty złocone; szaty rzeźb złocone i srebrzone; karnacje w kolorze naturalnym.

Zarys problematyki artystycznej

Rokokowy ołtarz zapewne z warsztatu Johannesa Feega z Kiežmarku. Nastawa prezentuje spójny, pasyjny program ikonograficzny.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz drewniany, rzeźbiony, polichromowany, złocony, srebrzony; architektoniczny, trójosiowy, z wydzieloną częścią cokołową, jednokondygnacyjny, ze zwieńczeniem. W predelli oszklona trumienka z rzeźbą Chrystusa w grobie. Pole środkowe nastawy ujęte dwoma czworobocznymi filarami o kompozytowych kapitelach. Pola boczne wklęsłe i cofnięte od lica pola środkowego flankowane kolumnami o gładkich trzonach i kompozytowych kapitelach. Podpory dźwigają pełne belkowanie i gzyms, przerwane nad polem środkowym. W polu środkowym w niszy rzeźba Pieta. Po bokach, na tle filarów, umieszczone dwa okazałe anioły w dynamicznych pozach, z rozłożonymi skrzydłami. Ponad niszą płaskorzeźbiona Chusta św. Weroniki rozpostarta przez dwa uskrzydlone putta ze stopami wspartymi na obłokach. W polach bocznych umieszczone na konsolach rzeźby: Św. Jan Ewangelista (po lewej) i Św. Maria Magdalena (po prawej). W zwieńczeniu rzeźbione przedstawienie tronującego Boga Ojca oraz Arma Christi; wokół putta i uskrzydlone główki aniołków. W osiach podpór rzeźby uskrzydlonych aniołów. Rokokowy ołtarz zapewne z warsztatu Johannesa Feega z Kiežmarku, ufundowany przez proboszcza Jana Gorelewicza w latach 1765-1769.

Bibliografia

Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Ołtarz w kaplicy Matki Boskiej Bolesnej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-w-kaplicy-matki-boskiej-bolesnej-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności