Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Drewniana, rzeźbiona chrzcielnica ustawiona na okrągłej, ściętej podstawie. Trzon w formie nagiego aniołka stojącego na srebrzonym obłoku, ze złoconymi skrzydłami i draperią przerzucona przez lewe ramię, podtrzymującego oburącz wspartą na głowie czarę w kształcie puklowanej, marmoryzowanej półkuli o wywiniętym kołnierzu. Boki czary ozdobione kwiatową girlandą podwieszoną na wstążkach. Pokrywa ażurowa uformowana z czterech srebrzonych, akantowych wolut wspartych na wieńcu laurowym, w zwieńczeniu promienista gloria z przedstawieniem popiersia Boga Ojca. Pod wolutami, pośrodku pokrywy, rzeźbiona grupa Chrzest Chrystusa. Podstawa i czara marmoryzowana.
Zdjęcie nr 2: Drewniana, rzeźbiona chrzcielnica ustawiona na okrągłej, ściętej podstawie. Trzon w formie nagiego aniołka stojącego na srebrzonym obłoku, ze złoconymi skrzydłami i draperią przerzucona przez lewe ramię, podtrzymującego oburącz wspartą na głowie czarę w kształcie puklowanej, marmoryzowanej półkuli o wywiniętym kołnierzu. Boki czary ozdobione kwiatową girlandą podwieszoną na wstążkach. Pokrywa ażurowa uformowana z czterech srebrzonych, akantowych wolut wspartych na wieńcu laurowym, w zwieńczeniu promienista gloria z przedstawieniem popiersia Boga Ojca. Pod wolutami, pośrodku pokrywy, rzeźbiona grupa Chrzest Chrystusa. Podstawa i czara marmoryzowana.

Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Niedzica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Miejsce przechowywania
południowa strona arkady tęczy
Identyfikator
DZIELO/11872
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
Drewno; blacha; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 127 cm
Inne wymiary – wys. pokrywy: 85 cm
Wymiary szczegółowe
Średnica czary – 43 cm
Wymiary szczegółowe
Średnica czary – 43 cm
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Sprawiona do kościoła w Niedzicy.

Opis

Drewniana, rzeźbiona chrzcielnica ustawiona na okrągłej, ściętej podstawie. Trzon w formie nagiego aniołka stojącego na srebrzonym obłoku, ze złoconymi skrzydłami i draperią przerzucona przez lewe ramię, podtrzymującego oburącz wspartą na głowie czarę w kształcie puklowanej, marmoryzowanej półkuli o wywiniętym kołnierzu. Boki czary ozdobione kwiatową girlandą podwieszoną na wstążkach. Pokrywa ażurowa uformowana z czterech srebrzonych, akantowych wolut wspartych na wieńcu laurowym, w zwieńczeniu promienista gloria z przedstawieniem popiersia Boga Ojca. Pod wolutami, pośrodku pokrywy, rzeźbiona grupa Chrzest Chrystusa. Podstawa i czara marmoryzowana.

Zarys problematyki artystycznej

Barokowa chrzcielnica, niezwykle ozdobna, z programem ikonograficznym odnoszącym się do sceny chrztu Chrystusa w Jorhanie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Bibliografia

Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od tyłu dwubiegowymi schodami z podestem. Kosz na rzucie owalu o wklęsłych ściankach bocznych i wypukłej frontowej, na wypukłym cokole zdobionym od frontu płaskorzeźbionym motywem rocaille’u. U spodu kosza pięć kabłąków dekorowanych u góry palmetami i fragmentami rocaille’ów, zakończonych zwisem w formie winnego grona. Ścianki kosza opięte wklęsłym pilastrami; od frontu z figurami św. Jana i św. Mateusza siedzących na obłokach, trzymających otwarte księgi z napisem: OVI EX DEO EST VERBA DEI AUDIT / PROPTEREA VOS NON AUDITIS, QVIA EX DEO NON ESTIS. Joanne 8,47; oraz: ERAT ENIM / DOCENS EOS / SICUT PO=/TESTATEM /HABENS / ET NON / SICUT / SCRIBAE / EORUM / ET PHARI=/SAEI. Mat 7,18; na tle pozostałych pilastrów symbole ewangelistów: orzeł trzymający w ‘szponach kałamarz oraz głowa wołu. Ścianki w polach dekorowane rocaille’ami, frontowa z różanymi gałązkami. Kosz zwieńczony profilowanym gzymsem, występującym nad pilastrami. Na zaplecku obraz Szymona Kawalskiego Rozesłanie Apostołów, w kształcie leżącego prostokąta, w profilowanej, złoconej ramie, ujęty uszami utworzonymi z motywów rocaille’ów. Baldachim powtarza rzut kosza, wsparty na belkowaniu dekorowanym palmetami i rocaille’ami w partii fryzu, z podwieszonym lambrekinem. Powyżej ażurowa konstrukcja z wolut dekorowanych rocaille’ami, zbliżona do korony, otaczająca półpostać Chrystusa trzymającego jabłko królewskie i laskę pasterską. U spodu baldachimu podwieszona Gołębica Ducha Świętego w glorii. Struktura marmoryzowana laserunkowo, profile srebrzone, ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Belka profilowana, o formie pełnego belkowania, wygięta faliście, pośrodku wyłamana łukiem półkolistym nadwieszonym. Od frontu fryz dekorowany akantem i rozetami; od strony prezbiterium data: 1770; od spodu dekorowana rozetami. Na belce Grupa Ukrzyżowania. Rzeźby pełnoplastyczne, polichromowane. Pośrodku krzyż z figurą martwego Chrystusa. Ciało w lekkim zwisie, o szeroko rozłożonych ramionach. Kolana delikatnie ugięte, stopy przebite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Ciało wychudzone, smukłe, o podkreślonej muskulaturze, z zaznaczonymi śladami męki. Twarz pociągła, szczupła, oczy zamknięte; okolona zarostem. Włosy długie, opadające na ramiona. Na głowie korona cierniowa. Perizonium krótkie, ściśle opinające biodra, delikatnie drapowanie, ze zwisem tkaniny przy prawym boku. Na górnej belce krzyża titulus w formie kartusza z literami: INRI. U dołu krzyża klęcząca św. Maria Magdalena zwróconej en trois quarts w lewo, z głową skierowaną ku górze. Lewą ręką przytrzymuje stopę Chrystusa, prawa wyciągnięta przed siebie. Włosy upięte z tyłu głowy. Ubrana w bogatą suknię z gorsetem i dekoracyjnych rękawach oraz płaszcz zarzucony na ramiona. Po prawej stronie krzyża Matki Boska, ukazana frontalnie, z delikatnie pochylona głową i dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz pociągła, z uwypuklonym podbródkiem. Maria ubrana w suknię oraz płaszcz przewiązany na lewym ramieniu. Na głowie welon. Po lewej stronie krzyża św. Jan Ewangelista, ukazany en face, z głową skierowaną ku górze i dłońmi skrzyżowanymi na piersi. Twarz pociągła o młodzieńczych rysach, włosy długie, kręcone. Ubrany w długa tunikę przewiązaną w talii oraz płaszcz przewiązany na lewym ramieniu. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty złocone z laserunkiem.
rzeźba
Belka tęczowa z grupą Ukrzyżowanie
Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
rzeźba
Figury aniołów (kariatydy)
Zdjęcie nr 1: Konfesjonał do słuchania spowiedzi usznej, dwuosobowy, prostopadłościenny, od przodu z parą drzwiczek osadzonych na zawiasach, zwieńczony gzymsem pośrodku wyłamanym trójbocznie. Drzwiczki konfesjonału przedzielone kolumienką, zdobione prostokątnymi płycinami zamkniętymi łukiem półpełnym nadwieszonym. Wewnątrz siedziska oddzielone pionową ścianką o dekoracyjnym wykroju. Płyciny i tylna ściana wnętrza marmoryzowane. Po bokach dwie ścianki parawanowe z prostokątnymi zamkniętymi łukiem kotarowym bramkami dla penitentów. Bramki ujęte pilastrami o kapitelach w formie główki aniołka ze złoconymi skrzydełkami, dźwigającymi uproszczone belkowanie i gzyms występujący nad podporami. W przyłuczach bramek dekoracja malarska. Na gzymsie ustawione rzeźby pełnoplastyczne, polichromowane: w osi środkowej święta Weronika z chustą, w osiach bramek na konsolach o ozdobnym wykroju święty Jan Nepomucen (po lewej) i święty Jan Chrzciciel po prawej.
konfesjonał
Konfesjonał
Zdjęcie nr 1: Orientowany, na rzucie prostokąta, jednonawowy, trójprzęsłowy, z węższym jednoprzęsłowym zamkniętym wielobocznie prezbiterium, przy którym od północy prostokątna zakrystia; przy nawie od południa kruchta, od północy kaplica Matki Boskiej Bolesnej, na rzucie prostokąta, ze ścianą północną wybrzuszoną w połowie długości. Od zachodu przy kaplicy wieża z prostokątną przybudówką od południa. W prezbiterium sklepienie krzyżowo-żebrowe z cylindrycznymi zwornikami wiązanymi z rodem Berzeviczych; w nawie kolebkowe z lunetami na filarach przyściennych. Arkada tęczy ostrołukowa. Zewnątrz mury opięte uskokowymi przyporami. Okna ostrołukowe dwudzielne, z maswerkami. W kruchcie południowej portal do nawy kamienny, ostrołukowy. Portal do kruchty neogotycki. Dach nad nawą dwuspadowy, na kalenicy pseudogotycka wieżyczka na sygnaturkę; dach prezbiterium wielopołaciowy.
kościół
Kościół parafialny św. Bartłomieja Apostoła
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zwieńczonego łukiem wklęsło-wypukłym, z przedstawieniem Matki Boskiej wręczającej różaniec św. Dominikowi (Dominik Guzmán OP). Matka Boska, ukazana w całej postaci, stoi na obłokach w prawej części obrazu, ubrana w długą, białą suknię i obszerny niebieski płaszcz okrywający głowę i plecy. Lewą ręką podtrzymuje Dzieciątko Jezus, w prawej trzyma różaniec. Biodra i nóżki Dzieciątka otulone są białą szatą. W lewej rączce trzyma kulę ziemską, prawa uniesiona w geście błogosławieństwa. Wśród obłoków oraz przy płaszczu Marii ukazane aniołki. U dołu, po lewej stronie obrazu ukazany w trzech czwartych, tyłem do widza klęczący św. Dominik. Głowa lekko uniesiona do góry, wzrok skierowany w stronę Matki Boskiej, ręce rozłożone, uniesione do góry. Święty ubrany w habit dominikański i narzuconą na wierzch czarną kapę. Tło przestawienia stanowi rozległy, górzysty pejzaż z płynącą pośrodku rzeką. Kolorystyka delikatna, stonowana gama barwna. W prawym dolnym narożu sygnatura: Tary Lajos / 1912 Budapest .
obraz
Matka Boska Różańcowa

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Na okrągłej podstawie, częściowo wmurowanej w ścianę oraz prostopadłościennym cokole niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na kwadratowej podstawie data: „A(NNO) D(OMINI) 1707”. Pokrywa w kształcie smukłej półkopuły, ośmiopolowa, z żebrami. W polach między żebrami dekoracja z ornamentu małżowinowego. Latarnia ośmioboczna z profilowanym cokołem i gzymsem. Na latarni jajowata kula z toczonym daszkiem zwieńczonym guzem w kształcie zbliżonym do szyszki. Żebra kopuły, elementy dekoracyjne i ornamenty złocone. Tła i ściany latarni polichromowane, ciemnozielone.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Na niskiej prostopadłościennej podstawie, niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na trzonie ryty kartusz z godłem herbu Zadora pod kapeluszem z sześcioma chwostami po każdej ze stron, w trzech rzędach. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z sześcioma kabłąkami złączonymi kulą i krzyżem; obręcz i kabłąki z malowanymi rautami i kaboszonami imitującymi kamienie jubilerskie. Wewnątrz korony grupa rzeźbiarska: Chrystus w Jordanie, z rękoma w geście modlitwy i św. Jan Chrzciciel polewający wodą głowę Jezusa.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Stopa na rzucie koła, na cokole; trzon profilowany, nodus tralkowy, ujęty pierścieniami. Czara półkulista z wywiniętą krawędzią. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z czterema kabłąkami połączonymi kulą z krzyżem. Dno korony z uchwytem i datą: 1786 R.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica gotycka w kształcie kielicha. Posiada kolistą stopę, która przechodzi w stożkowato zwężającą się tuleję z wydatnym wałkiem w połowie wysokości. Czara dołem lekko zaokrąglona, rozchylająca się ku górze. Płaszcz dekorowany u dołu i poniżej górnej krawędzi wąskimi pasami z minuskułowymi napisami, przedzielone motywem lilii: MARIA ROSA ROT HIS UNS, ANNO DOMINI 1462. Pomiędzy nimi rozmieszczone są na obwodzie cztery plakietki przedstawiające trójpostaciową Grupę Ukrzyżowania oraz frontalny wizerunek księcia zatorskiego Wacława w całej postaci. W prawej ręce trzyma włócznię, lewą dłoń opiera na tarczy z orłem. Twarz okala broda zakończona w szpic oraz długie i sfalowane włosy. Głowę wieńczy niewysoka książęca mitra. Ubrany jest w długi płaszcz narzucony na późnogotycka zbroję. Drewniana pokrywa chrzcielnicy została dodana wtórnie.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnicą ustawiona na niskiej podstawie na planie kwadratu. Płaszcz stopy na planie ośmioboku, zwężający się ku górze, zamknięty profilowanym, ośmiobocznym pierścieniem. Trzon o przekroju ośmiobocznym. Czara o przekroju ośmiobocznym, wypukła, z wywiniętym brzegiem, w dolnej części dekorowana imitacją puklowania.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica usytuowana na postumencie na rzucie półkolistym i schodkowej, kwadratowej płycie. Jej trzon w typie gruszkowym dźwiga puklowaną, półkulistą czarę z profilowanym, ćwierćkolistym w przekroju wylewem. Pokrywa drewniana, bogato profilowana, malowana na czarno, zwieńczona złoconą kulą z krzyżem.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Chrzcielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-63

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności