Ołtarz główny Ukrzyżowania

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Skawina
Miejscowość
Skawina
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza
Tagi
ołtarz główny ornament akantowy ornament małżowinowo-chrzątskowy suchy akant
Miejsce przechowywania
nawa
Identyfikator
DZIELO/06656
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
przełom XVII i XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny, z uszakami. Mensa prostopadłościenna. Na niej prostopadłościenne tabernakulum zwieńczone wydatnym gzymsem, z drzwiczkami zamkniętymi łukiem nadwieszonym z motywem kielicha z hostią. Nastawa ołtarzowa ujęta korynckimi kolumnami ustawionymi na podwójnym cokole zdobionym prostokątnymi płycinami w dolnej partii i plakietami utworzonymi z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego w górnej. Podpory dźwigają pełne, wyłamane na ich osiach belkowanie, którego gzyms jest wyniesiony nad polem centralnym. Fryz wysuniętych części dekorowany rozetami, silnie wystający gzyms zdobiony wałeczkami. Na wyłamanych częściach belkowania ustawiono symetrycznie woluty. W polu nisza zamknięta łukiem półkolistym nadwieszonym mieszcząca obraz z wielopostaciową sceną Ukrzyżowania w profilowanej ramie dekorowanej w trzech miejscach ornamentem roślinnym. Kondygnacja ujęta ażurowymi uszakami utworzonymi z suchej wici akantu. Struktura ołtarza w kolorze zielonym, trzony kolumn, detale i ornamenty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Nastawa ołtarzowa w kościele w Skawinie jest bardzo mocno osadzona w modnej w czasie jej powstania stylistyce podkreślającej podziały architektoniczne. Zalicza się do jednego z trzech najpopularniejszych typów, jaki ukształtował się w Małopolsce w pierwszej połowie XVII wieku i trwał w głąb epoki nowożytnej. W swej kompozycji nawiązuje do schematu aediculi. Była to rozpowszechniona forma ołtarzy niewielkich rozmiarów. W tym przypadku inspiracją mogły być grafiki prezentujące np. obramienia okien lub portale. Omawiany ołtarz pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku, lecz prócz wykorzystania omawianego, wcześniejszego wzoru, został uzupełniony o uszaki z ażurowej, schnącej wici akantowej – motyw stosowany od końca XVII wieku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz główny kościoła pw. Ofiarowania NMP w Skawinie został wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku. W swej kompozycji nawiązuje do schematu aediculi, jaki ukształtował się w Małopolsce w pierwszej połowie XVII wieku i trwał w głąb epoki baroku. Uzupełniono go o uszaki utworzone z wici akantowej.

Bibliografia

Lepiarczyk Józef, "Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie, z. 6: Powiat krakowski", Warszawa 1951
Kutaś Paweł, "Zabytkowe kościoły w gminie Skawina", 2008
Stolot Franciszek, "Główne typy kompozycyjne drewnianych ołtarzy w Małopolsce po roku 1600 " , [w:] "Sztuka około roku 1600. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Lublin, listopad 1972" , red.Hrankowska Teresa , Warszawa 1974 , s. 339-354

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Ołtarz główny Ukrzyżowania", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-ukrzyzowania-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności