Chrzcielnica

Dzieje zabytku

Chrzcielnica powstała do pierwszego, drewnianego kościoła w XVII wieku. W XIX wieku została przeniesiona do nowego, murowanego. W XXI wieku pokrywę chrzcielnicy poddano konserwacji.

Opis

Chrzcielnica kamienna o formie kielichowej, składająca się z czary z pokrywą, trzonu oraz stopy. Stopa okrągłą, stanowiąca pierwotnie część żaren, w formie walca z otworem przy brzegu. Na niej zwężający się trzon złożony z nodusa i pierścieni. Na nodusie ornament plecionkowy, na pierścieniu lancetowate liście. Czara półokrągła, pokryta dekoracją z liści akantu, z gładką krawędzią i wydrążonym zagłębieniem na misę. Pokrywa drewniana, wysoka, półkolista, z szerokim otokiem dekorowanym półkolami; zwęża się ku górze. Rozbudowane zwieńczenie dekorowane od dołu kolejno koronką zakończoną półkoliście, puklowaniem, motywem płomieni oraz profilowanym trzonem zakończonym dużą szyszką. Chrzcielnica w kolorze kamienia, gdzieniegdzie pozostałości czerwonej farby, pokrywa złocona i srebrzona.

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica jest to ustawiony w kościele zbiornik na święconą wodę używaną podczas sakramentu chrztu. Od XII wieku na terenie Europy najpowszechniej spotykana jest chrzcielnica o kształcie kielichowym, wykonana z kamienia, drewna lub metalu. Chrzcielnica kościoła w Ślemieniu została wyrzeźbiona w piaskowcu, jest dekorowana ornamentem utworzonym z liści akantu, powszechnie stosowanym w sztuce nowożytnej. Kształt trzonu wskazuje na siedemnastowieczny rodowód zabytku. Co interesujące, podstawa chrzcielnicy, co można poznać po otworze znajdującym się przy krawędzi, została wykonana z kamienia, który pierwotnie był częścią żaren – urządzenia do mielenia zboża.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Powierzchnia kamienia zabrudzona, rysunek ornamentów ryty płytko, zatarty, liczne, drobne ubytki na powierzchni. Pokrywa konserwowana w XXI wieku.

Streszczenie

Kamienna chrzcielnica ustawiona w kościele Narodzenia św. Jana Chrzciciela pochodzi ze starego, drewnianego kościoła, który stał po drugiej stronie drogi. Jej kształt wskazuje na siedemnastowieczne pochodzenie.

Bibliografia