Ołtarz boczny prawy Matki Boskiej Różańcowej

Dzieje zabytku

W inwentarzu z 1835 roku odnotowano w tym miejscu drewniany ołtarz z obrazem św. Jana Nepomucena wymiennie z wizerunkiem św. Franciszka, o strukturze malowanej na niebiesko, skromny w formie. W inwentarzu z 1891 roku wspomino już o ołtarzu „w stylu baroku”, biało-złotym, z wizerunkiem Matki Boskiej Różańcowej, w drewnianej, srebrzonej sukience wymiennie z wizerunkiem malowanego olejnie Najświętszego Serca Marii sprawionego za cenę 40 zł oraz przedstawieniem św. Franciszka.

Opis

Ołtarz przyścienny, architektoniczny, na cokole. Mensa drewniana. Antepedium w kształcie leżącego prostokąta, wypełnione płyciną, z monogramem maryjnym pośrodku. Na mensie tabernakulum w na rzucie trapezu, z drzwiczkami w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście dekorowanymi aplikowanym kielichem z hostią. Nastawa ołtarzowa jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem. Oś środkowa flankowana parą kręconych kolumn o kapitelach kompozytowych ustawionych przed licem, na tle pilastrów. Podpory dźwigają pełne, wyłamane belkowanie oraz odpowiadający ich ułożeniu przerwany przyczółek. Zwieńczenie ujęte w spływy, zamknięte łukiem kotarowym dwudzielnym spiętym muszlą palmetową. Cokoły kolumn dekorowane plakietami z ornamentem roślinnym. W polu środkowym obraz we wnęce z przedstawieniem Matki Boskiej Różańcowej w profilowanej ramie, w formie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście, powyżej puste pole kartusza. Pierwsza kondygnacja ujęta z lewej strony uszakiem utworzonym z wici roślinnej. Na przerwanym przyczółku spoczywa para aniołków. W zwieńczeniu profilowana owalna rama z obrazem św. Andrzeja Boboli otoczona od dołu kłosami zbóż.
Struktura polichromowana na kremowo ze złoconą i srebrzoną ornamentyką oraz detalami architektonicznymi.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz boczny kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krzęcinie nosi cechy dojrzałego baroku oraz sztuki XIX wieku, co pozwala określić go jako dzieło neobarokowe. Struktura opiera się na wzorach wykształconych w sztuce nowożytnej. Nastawa jest posadowiona na wysokim cokole, z polem głównym flankowanym podporami, z obrazem w pierwszej kondygnacji oraz w zwieńczeniu. Uzupełniają ją elementy architektoniczne popularne w okresie baroku, takie jak kręcone kolumny oraz dekoracje z okresu rokoka, jak kampanule. Wśród dekoracji występują także całkowicie astylowy kartusz oraz stosowane już w XIX wieku kłosy zbóż ujmujące obraz górnej kondygnacji. Można wnioskować, że ołtarz jest dziełem neobarokowym, łączącym w sobie w kreatywny sposób elementy różnych faz baroku, uzupełnionym o typowe dla nich oraz późniejsze ornamenty. Cechy stylistyczne i wiadomości z inwentarzy pozwalają stwierdzić, że ołtarz powstał w drugiej połowie XIX wieku.
Został wykonany równolegle ze stojącym po przeciwnej stronie ołtarzem Najświętszego Serca Jezusa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. W 1969 roku konserwator Irena Święcicka przeprowadziła dezynfekcję, dezynsekcję, impregnację drewna. Wykonała również malowanie struktury, częściowe uzupełnienie gruntów oraz złocenie.

Streszczenie

Ołtarz boczny kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Krzęcinie został wykonany w drugiej połowie XIX wieku i jest dziełem neobarokowym. W jego polu głównym umieszczono wizerunek Matki Boskiej Różańcowej.

Bibliografia