Najświętsze Serce Jezusa

Dzieje zabytku

Obraz namalował w 1887 roku Józef Żarnowski w Zembrzycach.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. W centrum kompozycji ukazany Chrystus, w postawie stojącej na łuku utworzonym z obłoków, frontalnie, z lewą ręką wskazującą na gorejące na piersi serce, prawą spuszczoną w dół. Ubrany w długą, czerwoną suknię z długimi rękawami, u szyi obwiedzioną złotą lamówką oraz niebieski płaszcz, założony na prawe ramię. Na piersi Chrystusa gorejące serce na tle promienistej glorii, z zatkniętym u szczytu małym krzyżykiem, oplecione koroną cierniową. Twarz podłużna z długim i wąskim nosem, małymi oczami, ze wzrokiem skierowanym na wprost, okolona krótką brodą, rozdzieloną na dwa pukle oraz długimi włosami, z przedziałkiem pośrodku, spływającymi długimi puklami na ramiona i plecy. Wokół głowy złoty, kolisty nimb. W prawym narożu sygnatura „Józef Żarnowski Malarz / w Zembrzycach w r(oku) 1887”.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz Najświętszego Serca Jezusa w kościele w Barwałdzie Dolnym namalował w 1887 roku Józef Żarnowski w Zembrzycach. Kult Najświętszego Serca Pana Jezusa rozwinął się szczególnie w XVII wieku. Na jego teologiczne ujęcie i liturgiczny kształt nabożeństwa miały wpływ objawienia siostry Marii Alacoque ze Zgromadzenia Sióstr Wizytek. Nabożeństwo do Serca Pana Jezusa zatwierdził papież Klemens XIII w 1765 roku. Wkrótce Pompeo Batoni namalował obraz „Najświętsze Serce Jezusa” dla kościoła Il Gesù w Rzymie. Wizerunek ukazuje Jezusa w półpostaci, który w lewej ręce trzyma swoje serce na dłoni, a prawą na nie wskazuje. Obraz stał się najczęściej reprodukowanym wzorem ujęcia Najświętszego Serca Jezusa. Drugi obraz Batoniego, o zbliżonej ikonografii, w którym serce Jezusa goreje na tle jego piersi, a Jezus jedną ręką błogosławi, a drugą wskazuje na serce został w 1891 roku uznany za jedyne dopuszczalne przedstawienie tego tematu. W rzeźbie dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej prym wiodły dwa warianty przedstawienia: rozwinięty do pełnej postaci wizerunek Najświętszego Serca Jezusa według Batoniego oraz Venite ad me (Mt 11, 28), w którym Jezus ukazany jest w postawie stojącej, z szeroko rozłożonymi na boki rękami. Obraz z kościoła w Barwałdzie Dolnym stanowi połączenie tych wariantów i ukazuje Jezusa w postawie stojącej, z lewą ręką wskazującą na gorejące serce.

Streszczenie

Obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa w kościele w Barwałdzie Dolnym został namalowany w 1887 roku przez Józefa Żarnowskiego w Zembrzycach. Stanowi przykład najpopularniejszego wariantu ikonograficznego ukazania tego tematu w sztuce, zwłaszcza na przełomie XIX i XX wieku.

Bibliografia