Matka Boska Różańcowa

Dzieje zabytku

Obraz Matki Boskiej Różańcowej został zakupiony w 1887 roku do ołtarza bocznego.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta w profilowanej i złoconej ramie. W centrum, na obłokach tronująca Matka Boska z Dzieciątkiem na kolanach, po bokach której klęczą św. Dominik i św. Katarzyna Sieneńska. Matka Boska ukazana jest frontalnie z głową przechyloną w prawo, prawą ręką podaje różaniec św. Dominikowi, a lewą podtrzymuje Dzieciątko. Twarz o delikatnym rysach z długim i wąskim nosem oraz drobnymi ustami, głowa okolona ciemnobrązowymi i długimi włosami. Maria jest ubrana w czerwoną suknię, przewiązaną w talii oraz niebieski płaszcz założony na głowę i spięty broszką na dekolcie. Dzieciątko ukazane jest frontalnie z głową zwróconą w lewo, lewą ręką podaje różaniec św. Katarzynie, a prawą błogosławi. Twarz okrągła, włosy bardzo krótkie. Ubrane jest w białą sukienkę, przewiązaną w pasie. Po lewej stronie obrazu klęczy św. Dominik ukazany z prawego profilu, ciężar ciała opiera na lewej nodze, prawą delikatnie unosi, lewą rękę ma opuszczoną w dół, a prawą odbiera różaniec od Marii. Głowa zwrócona do góry z tonsurą, nad głową okrągły nimb. Twarz szczupła, prosty nos, głęboko osadzone oczy patrzące w górę, niewielkie i czerwone usta. Święty ubrany jest w biały habit dominikański oraz czarny płaszcz. Święta Katarzyna zwrócona jest w trzech czwartych w prawo, ukazana w pozycji klęczącej z lewą ręką opuszczoną, a prawą przyciskającą różaniec do piersi. Głowa delikatnie pochylona, twarz o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami. Święta ubrana jest w habit i płaszcz dominikański, nad jej głową znajduje się okrągły nimb. Tło pochmurne, żółto-szare, w dolnej części obrazu widoczny stopień.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz został namalowany w 1887 roku w nieznanej pracowni malarskiej. Jego autor namalował do kościoła w Radoczy również obraz „Chrzest Chrystusa”, przeznaczony do drugiego ołtarza bocznego. Omawiane dzieło przedstawia Matkę Boską Różańcową ze świętymi dominikańskimi. Modlitwę różańcową rozpowszechnił dominikanin Alanus de Rupe, który jej powstanie łączył z osobą św. Dominika. Pierwsze bractwo różańcowe zostało założone w 1475 roku przez Jakuba Sprengera, przeora klasztoru Dominikanów w Kolonii. Wtedy też zaistniała potrzeba przedstawienia Matki Boskiej Różańcowej na obrazach. W drugiej połowie XV wieku obrazy te nawiązywały do znanych już wizerunków Matki Boskiej: Matki Boskiej Opiekuńczej, Immaculaty, czy Marii w ogrodzie różanym. W Polsce wizerunki różańcowe pojawiły się w pierwszej połowie XVI wieku i dzielą się na kilka typów: Matkę Boską Różańcową w typie Niewiasty Apokaliptycznej, Matkę Boską Orędowniczkę wiernych, przedstawienia wzorowane na wizerunkach Matki Boskiej Śnieżnej oraz Matkę Boską przekazującą różaniec świętym dominikańskim. Ta ostatnia formuła ikonograficzna rozpowszechniła się w Polsce w XVII wieku, zwłaszcza za pośrednictwem malarstwa włoskiego. Znalazła również zastosowanie na obrazie w kościele w Radoczy, powstałym w drugiej połowie XIX wieku, który powielił stary wzór ikonograficzny.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej Różańcowej został zakupiony w 1887 roku do ołtarza bocznego. Jego autor namalował do kościoła w Radoczy również obraz „Chrzest Chrystusa”, przeznaczony do drugiego ołtarza bocznego.

Bibliografia