Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Stopa wysoka, na planie ośmioboku, w górnej części profilowana. Trzon w kształcie balaski, nodus owoidalny, ujęty dwoma pierścieniami. Czara półkolista, gładka z wywiniętą wargą. Wewnątrz miedziana misa. Pokrywa współczesna w formie ośmiobocznej kopuły, zdobionej motywem rybiej łuski, zwieńczona kulą z krzyżem. Kamienna chrzcielnica marmoryzowana; pokrywa złocona.

Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wadowice
Miejscowość
Barwałd Dolny
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Południe
Parafia
Św. Erazma Biskupa i Męczennika
Tagi
marmoryzacja
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/00567
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
XVIII wiek
Technika i materiał
piaskowiec, techniki kamieniarskie, marmoryzacja; drewno lipowe, techniki rzeźbiarskie, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 57 cm
wysokość – 185 cm
głębokość – 57 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Pierwotnie chrzcielnica była ustawiona na dwóch okrągłych stopniach. Według badaczy historii kościoła w Barwałdzie mogła zostać przeniesiona z kościoła św. Andrzeja. Chrzcielnica została poddana konserwacji w pracowni konserwatorskiej Mariusza Zająca w 2012 roku.

Opis

Stopa wysoka, na planie ośmioboku, w górnej części profilowana. Trzon w kształcie balaski, nodus owoidalny, ujęty dwoma pierścieniami. Czara półkolista, gładka z wywiniętą wargą. Wewnątrz miedziana misa. Pokrywa współczesna w formie ośmiobocznej kopuły, zdobionej motywem rybiej łuski, zwieńczona kulą z krzyżem. Kamienna chrzcielnica marmoryzowana; pokrywa złocona.

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica jest przykładem typowych dzieł reprezentujących tę gałąź rzemiosła artystycznego. Została wykonana w tradycji barokowej. Od XII wieku na terenie Europy najpowszechniej spotykana jest chrzcielnica o kształcie kielichowym, wykonana z kamienia, drewna lub metalu. Pokrywa chrzcielnicy jest nowa.

Streszczenie

Według badaczy historii kościoła w Barwałdzie chrzcielnica mogła zostać przeniesiona z kościoła św. Andrzeja. Chrzcielnica powstała w XVIII wieku. Jest zdobiona marmoryzacją.

Bibliografia

Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Studnicki Gustaw, "Barwałd. Zarys dziejów", Wadowice 1994

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Parafialne kościoła w Barwałdzie Dolnym, Karta inwentaryzacyjna chrzcielnicy WUOZ, oprac.W. Altendorf, A. Pąprowicz.

Archiwum Parafialne kościoła w Barwałdzie Dolnym, Dokumentacja konserwatorska chrzcielnicy i trzech kropielnic, oprac. Mariusz Zając, 2012.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna. Kosz na planie kwadratu o wklęsłych narożach; na profilowanej podstawie, cokół wydatny zdobiony wklęsłym puklowaniem; u spodu szyszka. Ścianki kosza dekorowane malowanymi płycinami, w formie stojących prostokątów z wklęsłymi narożami, w polu środkowym marmoryzowane zdobienia. Ścianki wklęsłe zdobione rocaille'm. Parapet w formie profilowanego, pełnego belkowania z fryzem dekorowanym motywem roślinnym. Na parapecie, w lewym narożu pulpit; od frontu zdobiony płyciną z rocaille'm. Zaplecek w formie wydłużonego, stojącego prostokąta, w polu z malowaną płyciną w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym. Płycina marmoryzowana i obwiedziona złotą ramką. Baldachim na planie kwadratu z wklęsłymi narożami; ujęty lambrekinem, zamknięty gzymsem. U spodu rzeźbiona gołębica Ducha Świętego w glorii. Wejście na ambonę od strony prezbiterium, w postaci pięciostopniowych schodów z balustradą. Struktura polichromowana na niebiesko, profile i ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Konfesjonał usytuowany w nawie głównej, przy ścianie północnej. Podstawa na planie zbliżonym do kwadratu, z przodu zakończona linią wklęsło-wypukłą. Drzwi zamykające wejście do siedziska wypukłe, zakończone profilowanym gzymsem, ujęte po bokach ukośnie ustawionymi lizenami. Boczne, występujące ku górze ścianki ograniczające siedzisko zwieńczone fantazyjnymi łukami wklęsło-wypukłymi zakończonymi ślimacznicami. Ściana zaplecka zakończona profilowanym gzymsem w kształcie łuku wklęsło-wypukłego. Po bokach konfesjonału dostawione, wolnostojące klęczniki w formie prostopadłościanów. W ściankach flankujących z boków siedzisko księdza prześwity z grubą kratą, w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem ostrym, ujęte prostą ramą. Konfesjonał polichromowany w kolorze beżowym, profilowania złocone.
konfesjonał
Konfesjonał
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum Chrystus, ukazany w półpostaci, zwrócony delikatnie w lewo. Głowa uniesiona lekko ku górze, w zielonej koronie cierniowej. Twarz podłużna, okolona nieznacznym zarostem, o dużych oczach oraz wąskich, zaciśniętych ustach. Włosy ciemne, kręcone, opadają na plecy. Jezus prawą dłoń wkłada w przebity bok, lewą wskazuje na ranę. Tors odsłonięty, czerwony płaszcz narzucony na lewe ramię i opadający na kolana, obficie drapowany. W dolnej części obrazu banderola zawijająca się ku górze, z napisem „Patrz grzeszniku com cierpiał za Twe nieprawości / Dałem sobie Bok otworzyć Ku Tobie z miłości”. Tło jednolite, brunatne.
obraz
Chrystus Bolesny
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, ustawiona na niskim, kwadratowym, profilowanym cokole. Chrystus ukazany frontalnie, stojący na kawałku zielonej murawy, w kontrapoście, z głową zwróconą w prawo. W lewej, ugiętej ręce trzyma chorągiew; prawa, uniesiona jest wysoko w geście błogosławieństwa. Twarz pociągła, okolona brodą, z na wpół przymkniętymi oczami; włosy długie, kręcone opadają na ramiona. Ciało wychudzone, z zaznaczonymi śladami męki i podkreśloną linią żeber. Przez lewe ramię przerzucony czerwony płaszcz spływający na plecy i z przodu na lewe przedramię; na biodrach złocone perizonium, ciasno oplecione. Polichromia ciała jest naturalistyczna, perizonium złocone.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, drewniany, na podmurówce z kamienia łupanego, konstrukcji zrębowej, jednonawowy, szalowany, z wieżą konstrukcji słupowej usytuowaną od strony prezbiterium, z zakrystią w przyziemiu. Nawa prostokątna, szersza od prezbiterium, z kruchtami od zachodu, południa i północy. Prezbiterium zamknięte trójbocznie. Wieża od wschodu, na planie kwadratu, o konstrukcji ze słupów pochyłych, na zewnątrz trzy kondygnacje przedzielone obiegającymi daszkami. Dolna i górna izbica o ścianach pionowych, środkowa o ścianach pochyłych; wieża zwieńczona hełmem baniastym z latarnią. Kościół przykrywa dach siodłowy, na kruchtach trójspadowy, kryty cementówką. Pod wydatnymi okapami dachów biegnie gzyms o profilu ćwierćkoliście wklęsłym z wałkiem. Więźba dachowa nad prezbiterium jest krokwiowa, a nad nawą płatwiowa. Wewnątrz znajdują się stropy z fasetami, pod którymi umieszczony jest profilowany gzyms. Arkada tęczowa o łuku spłaszczonym. Chór muzyczny wsparty jest na dwóch filarach z wybrzuszoną balustradą. Wnętrze polichromowane, ściany w kruchtach oszalowane. Do kościoła prowadzą cztery wejścia: główne od zachodu, dwa boczne od południa i północy oraz przez zakrystię od wieży, od strony północno-zachodniej. W prezbiterium znajdują się dwa okna: po stronie południowej i północnej; a w nawie dwa po stronie południowej i północnej, natomiast w wieży cztery okna prostokątne, w latarni osiem okien zamkniętych dwoma nałęczami. Kościół otoczony jest murkiem ze stacjami drogi krzyżowej i dwiema bramkami z lat 1863 i 1864.
kościół
Kościół św. Erazma Biskupa i Męczennika w Barwałdzie Dolnym
Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna w kształcie stojącego prostokąta z inskrypcją „QVI ME PLA/SMASTI MI/SERERE MEI T”. Poniżej okrąg w obręczy, zdobionej rzędem trójkątów, w polu serce z trzema gwoździami i litery „W(ALERIANUS) S(TANISLAVIENSIS) / P(LEBANUS) B(ARWALDENSIS)”. Dolna część płyty zniszczona.
płyta nagrobna
Epitafium księdza Waleriana Stanisławskiego

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Na okrągłej podstawie, częściowo wmurowanej w ścianę oraz prostopadłościennym cokole niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na kwadratowej podstawie data: „A(NNO) D(OMINI) 1707”. Pokrywa w kształcie smukłej półkopuły, ośmiopolowa, z żebrami. W polach między żebrami dekoracja z ornamentu małżowinowego. Latarnia ośmioboczna z profilowanym cokołem i gzymsem. Na latarni jajowata kula z toczonym daszkiem zwieńczonym guzem w kształcie zbliżonym do szyszki. Żebra kopuły, elementy dekoracyjne i ornamenty złocone. Tła i ściany latarni polichromowane, ciemnozielone.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Na niskiej prostopadłościennej podstawie, niewielka stopa z trzonem w typie balustradowej lalki podtrzymującej półkulistą czarę o powierzchni imitującej puklowanie z wklęską i zaoblonym brzegiem. Na trzonie ryty kartusz z godłem herbu Zadora pod kapeluszem z sześcioma chwostami po każdej ze stron, w trzech rzędach. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z sześcioma kabłąkami złączonymi kulą i krzyżem; obręcz i kabłąki z malowanymi rautami i kaboszonami imitującymi kamienie jubilerskie. Wewnątrz korony grupa rzeźbiarska: Chrystus w Jordanie, z rękoma w geście modlitwy i św. Jan Chrzciciel polewający wodą głowę Jezusa.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Stopa na rzucie koła, na cokole; trzon profilowany, nodus tralkowy, ujęty pierścieniami. Czara półkulista z wywiniętą krawędzią. Pokrywa w formie korony zamkniętej, z czterema kabłąkami połączonymi kulą z krzyżem. Dno korony z uchwytem i datą: 1786 R.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica gotycka w kształcie kielicha. Posiada kolistą stopę, która przechodzi w stożkowato zwężającą się tuleję z wydatnym wałkiem w połowie wysokości. Czara dołem lekko zaokrąglona, rozchylająca się ku górze. Płaszcz dekorowany u dołu i poniżej górnej krawędzi wąskimi pasami z minuskułowymi napisami, przedzielone motywem lilii: MARIA ROSA ROT HIS UNS, ANNO DOMINI 1462. Pomiędzy nimi rozmieszczone są na obwodzie cztery plakietki przedstawiające trójpostaciową Grupę Ukrzyżowania oraz frontalny wizerunek księcia zatorskiego Wacława w całej postaci. W prawej ręce trzyma włócznię, lewą dłoń opiera na tarczy z orłem. Twarz okala broda zakończona w szpic oraz długie i sfalowane włosy. Głowę wieńczy niewysoka książęca mitra. Ubrany jest w długi płaszcz narzucony na późnogotycka zbroję. Drewniana pokrywa chrzcielnicy została dodana wtórnie.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica kielichowa, ustawiona na dużej podstawie na rzucie ściętego koła oraz na prostopadłościennym cokole na rzucie kwadratu. Trzon wklęsło-wypukły z uskokiem u spodu; nodus gruszkowaty, dekorowany czterema lwimi głowami trzymającymi w paszczach festony z podwieszonej tkaniny. Czara w formie bardzo spłaszczonej półkuli z wywiniętą i profilowaną krawędzią; dekorowana uskrzydlonymi główkami anielskimi na przemian z kokardami z podwieszonymi festonami z tkaniny. Pokrywa w formie baldachimu na rzucie sześcioboku, wypiętrzona, zwieńczona krzyżem.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica usytuowana na postumencie na rzucie półkolistym i schodkowej, kwadratowej płycie. Jej trzon w typie gruszkowym dźwiga puklowaną, półkulistą czarę z profilowanym, ćwierćkolistym w przekroju wylewem. Pokrywa drewniana, bogato profilowana, malowana na czarno, zwieńczona złoconą kulą z krzyżem.
chrzcielnica

Chrzcielnica

Jak cytować?

Maria Działo, "Chrzcielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2023, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-72

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności