Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Dzieje zabytku

Obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej został namalowany przez Floriana Cynka w 1912 roku i zakupiony do kościoła św. Sebastiana za kwotę 200 koron.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W centrum przedstawienie Marii w całej postaci, stojącej frontalnie na sierpie księżyca, w kontrapoście, z pochyloną głową. Dłonie ma skrzyżowane i złożone na piersi. Jej twarz jest owalna, o delikatnych rysach, oczach skierowanych w dół, prostym nosie i pełnych ustach. Wokół głowy nimb z dwunastu gwiazd. Ubrana jest w długą czerwoną suknię opadającą na bose stopy, niebieski płaszcz zarzucony na ramiona i podwiązany z przodu postaci, na głowie ma biały welon zawinięty wokół szyi. Maria ukazana jest na tle rozświetlonego żółto-brązowego nieba. Dolna część obrazu jest błękitna, oddzielona łukiem utworzonym z gęstych obłoków. W prawym dolnym rogu obrazu sygnatura „Fl(orian) Cynk 1912”.

Zarys problematyki artystycznej

Ikonografia Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej kształtowała się w sztukach plastycznych pod wpływem jej kultu, kilka wieków przed ogłoszeniem dogmatu o Niepolanym Poczęciu, co miało miejsce dopiero w 1854 roku. Wizerunek Niepokalanej opierał się na średniowiecznych przedstawieniach Niewiasty Apokaliptycznej, dlatego symbole tej ostatniej, takie jak wieniec z 12 gwiazd, półksiężyc, słońce i smok (później wąż) zostały stałymi elementami ikonografii Immaculaty. Księżyc, na którym stoi Matka Boska interpretowano w wieloraki sposób, jednak od XVI wieku zaczął oznaczać czystość i Niepokalane Poczęcie Marii.
Obraz Floriana Cynka reprezentuje samodzielny wizerunek Marii, bez towarzyszących jej innych postaci, biblijnych symboli, Dzieciątka Jezus, ani nawet puttów czy nadlatującej gołębicy Ducha Świętego. Maria została ukazana sama, z pochyloną głową oraz gestem dłoni oznaczającym akceptację. Malarz świadomie wyzbył się wielu elementów charakterystycznych dla ikonografii Immaculaty, powracając do pierwotnej czystości ikonograficznej tego tematu, przez co stworzył niezwykle spokojną kompozycję, ilustrując Marię w chwale, ale pełną pokory.
Autor obrazu, Florian Cynk, był absolwentem krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, studiował również w Monachium i Dreźnie. W jego malarstwie początkowo dominowała tematyka rodzajowa i historyczna, później również i religijna. Silny wpływ na jego twórczość miał Jan Matejko, którego był bliskim współpracownikiem. Omawiany obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Wieliczki można uznać za jedno z ostatnich dzieł malarza, który zmarł w 1912 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Silne przetarcia powierzchni malarskiej.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej został namalowany przez Floriana Cynka w 1912 roku. Ikonografia tego wizerunku opierała się na średniowiecznych przedstawieniach Niewiasty Apokaliptycznej, dlatego symbole tej ostatniej, takie jak wieniec z 12 gwiazd czy półksiężyc, zostały jej stałymi elementami. W wielickim dziele malarz wyzbył się wielu elementów charakterystycznych dla ikonografii Immaculaty, przez co stworzył niezwykle spokojną kompozycję, ilustrując Marię w chwale, ale pełną pokory.

Bibliografia