Krucyfiks

Dzieje zabytku

Pierwotnie krucyfiks wraz z całą świątynią, wybudowaną w 1733 roku znajdował się w Przytkowicach. Ponieważ jest on starszy od wspomnianego kościoła zapewne pochodzi z jeszcze poprzedniej świątyni w Przytkowicach.

Opis

Pełnoplastyczna figura Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami. Postać ukazana w łagodnym zwisie, ramiona ułożone w kształt litery „Y”, dłonie o lekko zaciśniętych palcach. Głowa, przechylona na prawą stronę, nogi skrzyżowane z prawą stopą założoną na lewą. Sylwetka ciała mocno wychudzona, z wydatną, wysuniętą do przodu klatką piersiową i wciętą talią. Twarz pociągła o wyrazistych rysach, okolona krótką brodą. Oczy o opadłych kącikach, usta rozchylone. Wokół bioder krótkie perizonium z fałdą przechodzącą między udami i zawiniętą z tyłu prawej nogi. Na głowie korona cierniowa, a wokół nimb krzyżowy. Karnacja ciała pokryta polichromią w naturalnym jasnokremowym odcieniu z zaznaczonymi śladami męki na dłoniach, stopach, prawym boku i czole. Perizonium, promienie w nimbie i korona cierniowa złote.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba powstała prawdopodobnie na początku XVI wieku. Perizonium przewiązane jest w węzeł na prawym boku, ciasno oplata biodra i prawą nogę. Figurę charakteryzuje pewna sztywność sylwetki z silnie podkreśloną linią żeber i mostka. Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie Ukrzyżowania zredukowane wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu martwego Chrystusa ma uzmysłowić oglądającym jego osamotnienie w czasie męki. Chrystus został ukazany w typie Cristo morte – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami.

Streszczenie

Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie Ukrzyżowania zredukowane wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Chrystusa ma uzmysłowić oglądającym jego osamotnienie w czasie męki. Chrystus został ukazany w typie Cristo morte – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami. Pierwotnie krucyfiks wraz z całą świątynią, wybudowaną w 1733 roku znajdował się w Przytkowicach. Ponieważ jest on starszy od wspomnianego kościoła zapewne pochodzi z jeszcze poprzedniej świątyni w Przytkowicach. Rzeźba powstała prawdopodobnie na początku XVI wieku. Figurę charakteryzuje pewna sztywność sylwetki z silnie podkreśloną linią żeber i mostka.

Bibliografia