Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Zator
Miejscowość
Graboszyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Św. Andrzeja Apostoła
Tagi
krucyfiks rzeźba XVII wieku
Miejsce przechowywania
belka tęczowa
Identyfikator
DZIELO/01703
Kategoria
rzeźba
Czas powstania
XVII wiek (?)
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Pierwotnie w tym miejscu znajdował się krucyfiks opisany w aktach wizytacji biskupiej z 1598 roku. Obecny powstał zapewne w XVII wieku.

Opis

Krucyfiks z rzeźbą Chrystusa w typie Christo morte. Ciało zawieszone na niemal wyprostowanych ramionach; głowa silnie przechylona na prawe ramię; nogi delikatnie ugięte w kolanach, stopy przebite jednym gwoździem w układzie prawa na lewą. Twarz podłużna z zamkniętymi oczami i długim nosem, okolona krótkim zarostem. Na głowie zielona korona cierniowa. Włosy długie, czarne, opadające na prawe ramię oraz na plecy, silnie zawinięte do tyłu w drobne pukle. Klatka piersiowa szeroka z delikatnie, łukowato zaznaczoną linią żeber i mostka. Perizonium przewiązane na prawym boku w supeł z prawym końcem zwisającym wzdłuż prawego uda. Nad głową Chrystusa znajduje się biały titulus z napisem „INRI” w polu. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała z zaznaczonymi śladami męki, perizonium złocone. Krzyż o szerokich ramionach, prosty, malowany na czarno.

Zarys problematyki artystycznej

Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Przedstawienie Ukrzyżowania zredukowane wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu martwego Chrystusa ma uzmysłowić oglądającym jego osamotnienie w czasie męki. Chrystus został ukazany w typie Cristo morte – tzn. jako umarły z zamkniętymi oczami i rozchylonymi ustami. Jego postać pozbawiona jest ekspresji charakterystycznej dla XVIII wieku – sylwetka jest wyraźnie statyczna. Silnie skręcone w loki włosy zawinięte z tyłu głowy niosą echo gotyku. Nieudolnie oddane dłonie i stopy oraz anatomia klatki piersiowej przywodzą na myśl warsztat rzeźbiarza prowincjonalnego.

Streszczenie

Krucyfiks powstał prawdopodobnie w XVII wieku. Chrystus ukazany jest w typie Cristo morte, a więc jako umarły, już po tym jak skonał na krzyżu.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Jak cytować?

Maria Działo, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-59

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności