Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Siepraw
Miejscowość
Zakliczyn
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Wszystkich Świętych
Tagi
Chrystus Ukrzyżowany krucyfiks rzeźba XIX wieku sztuka XIX wieku
Miejsce przechowywania
plebania
Identyfikator
DZIELO/17372
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 50 cm
wysokość – 83 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 50 cm
Szerokość figury – 40 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Opis

Rzeźba Chrystusa przybita do krzyża trzema gwoździami na silnie wyprostowanych ramionach. Sylwetka o mocno podkreślonej muskulaturze, kolana delikatnie ugięte, stopy w układzie prawa na lewą. Chrystus ma głowę przechyloną na prawe ramię. Twarz podłużna z szerokim i długim nosem, zamkniętymi oczami, na wpół otwartymi ustami, okolona krótką brodą. Włosy długie i ciemnobrązowe, spływające na prawe ramię, na głowie szeroka i złocona korona cierniowa. Perizonium złocone, ciasno oplatające biodra, przewiązane na prawym boku, z jednym końcem dłuższym i zwisającym wzdłuż prawego uda. Z boku, dłoni, stóp i spod korony cierniowej spływają strużki krwi. Polichromia ciała naturalistyczna. Krzyż gładki, prosty, pomalowany na czarno; nad głową Chrystusa titulus z napisem „IN / RI”.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba z XIX wieku o nieustalonej atrybucji i dokładnym czasie powstania przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa. Nawiązuje do zapoczątkowanego już w średniowieczu sposobu ukazywania martwego ciała Zbawiciela podkreślającego cierpienie i śmierć poprzez eksponowanie ran i opuszczonej bezwładnie głowy. Krucyfiks to krzyż z figurą Chrystusa, będący obowiązkowym wyposażeniem każdego kościoła. Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Rzeźba w kościele w Zakliczynie powstała w XIX wieku. Przedstawia Chrystusa w typie Cristo morte, na którego śmierć wskazują zamknięte oczy i na wpół otwarte usta. Ekspresja przedstawienia jest wyrażona zwłaszcza w wyrazie bólu ukazanym na twarzy Chrystusa. Nad jego głową znajduje się titulus, czyli tabliczka z napisem winy, skróconym do liter INRI (łac. Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum), czyli Jezus Nazarejczyk Król Żydów. Zgodnie z opisem w Ewangelii św. Jana: „Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: «Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski». Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: «Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim». Odparł Piłat: «Com napisał, napisałem»” (J 19, 19-22).

Streszczenie

Rzeźba z XIX wieku o nieustalonej atrybucji i dokładnym czasie powstania przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa. Nawiązuje do zapoczątkowanego już w średniowieczu sposobu ukazywania martwego ciała Zbawiciela podkreślającego cierpienie i śmierć poprzez eksponowanie ran i opuszczonej bezwładnie głowy. Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Künstle Karl, "Ikonographie der christlichen Kunst, Bde. 1-2", Freiburg 1928

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum parafialne w Zakliczynie, Inwentarz parafii Wszystkich Świętych w Zakliczynie, oprac. ks. Józef Stopka, 2018, s. 48.

Jak cytować?

Maria Działo, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-142

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności