Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna figura Chrystusa na prostym krzyżu. Sylwetka zmarłego z wyraźnie zarysowaną muskulaturą, ramiona uniesione do góry tworzą łuk, palce dłoni zgięte, nogi lekko ugięte w kolanach. Głowa opada na prawe ramię, twarz pociągła pozbawiona cech indywidualnych, oczy i usta zamknięte. Na prawy bark spływa pukiel długich włosów, broda długa. Na głowie cienka zielono-brązowa korona cierniowa. Perizonium krótkie, białe ze złotą lamówką, podtrzymywane sznurem, opadające kaskadami na prawy bok. Na ciele Chrystusa czerwoną farbą zaznaczone ślady męki: przebity bok, dłonie i skrzyżowane stopy w miejscach przebicia gwoździami. Nad głową titulus z napisem „INRI”. W partiach ciała polichromia naturalistyczna.

Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Zabierzów
Miejscowość
Bolechowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Bolechowice
Parafia
Parafia Św. Apostołów Piotra i Pawła
Tagi
krucyfiks rzeźba XVIII wieku sztuka religijna
Miejsce przechowywania
Kościół
Identyfikator
DZIELO/00850
Kategoria
krucyfiks
Ilość
1
Czas powstania
XX wiek (?)
Technika i materiał
drewno rzeźbione, polichromowane
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Pełnoplastyczna figura Chrystusa na prostym krzyżu. Sylwetka zmarłego z wyraźnie zarysowaną muskulaturą, ramiona uniesione do góry tworzą łuk, palce dłoni zgięte, nogi lekko ugięte w kolanach. Głowa opada na prawe ramię, twarz pociągła pozbawiona cech indywidualnych, oczy i usta zamknięte. Na prawy bark spływa pukiel długich włosów, broda długa. Na głowie cienka zielono-brązowa korona cierniowa. Perizonium krótkie, białe ze złotą lamówką, podtrzymywane sznurem, opadające kaskadami na prawy bok. Na ciele Chrystusa czerwoną farbą zaznaczone ślady męki: przebity bok, dłonie i skrzyżowane stopy w miejscach przebicia gwoździami. Nad głową titulus z napisem „INRI”. W partiach ciała polichromia naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Śmierć Chrystusa na krzyżu będąca ofiarą odkupienia ludzkich grzechów oraz późniejsze zmartwychwstanie oznaczające przezwyciężenie śmierci określają fundament religii chrześcijańskiej. Najważniejszym symbolem wiary i śmierci ofiarnej jest krucyfiks – plastyczne przedstawienie umierającego lub umarłego Chrystusa na krzyżu, występujące samodzielne lub jako część większej grupy. Nazwa krucyfiks pochodzi od łacińskiego słowa „crucifixus” i oznacza „przybity do krzyża”. Z punktu widzenia historii sztuki od XI wieku nacisk kładziono na ukazanie nie triumfu, lecz cierpienia Chrystusa. Zbawiciel jest ukazany w koronie cierniowej, z opuszczoną głową i śladami męki. Przedstawienie zredukowane, jak w przypadku tej rzeźby, wyłącznie do postaci wiszącego na krzyżu, martwego Jezusa uwypukla jego osamotnienie w czasie męki i stanowi obowiązkowe wyposażenie każdego kościoła. Bolechowicki krucyfiks jest przykładem dzieła dobrej jakości artystycznej, w którym prawidłowo oddano proporcje ciała i które wywołuje w widzach współczucie i smutek.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Widoczne są odpryski polichromii w dolnych partiach oraz późniejsze przekształcenia głowy figury (?).

Streszczenie

Bolechowicki krcyfiks pochodzi najpewniej z XX wieku, ale nawiązuje do typu wypracowanego na przełomie XVII i XVIII wieku. Jest przykładem dzieła słabej jakości artystycznej, w którym prawidłowo oddano proporcje ciała.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, z wejściem od prawej strony w postaci jednobiegowych schodów z balustradą, umieszczona na północnej ścianie nawy. Kosz na rzucie części ośmioboku, poprzedzony od dołu partią cokołową o mniejszej średnicy, dekorowaną płycinami z ornamentem roślinnym. Dolna krawędź tej podstawy zdobiona maswerkami. Podwieszona do niej szyszka w formie wielokąta o przekroju ośmiobocznym. Ściany kosza dekorowane ostrołukowymi blendami, z płaskorzeźbionymi postaciami czterech ewangelistów; od lewej: Łukasz, Mateusz, Jan i Marek. Postacie są mocno wydłużone, każdy trzyma w rękach księgę, u stóp mają odpowiadające im symbole zwierzęce; każdy jest podpisany. W podłuczach arkadek ornament roślinny, powyżej pas rozetek. W balustradzie schodów romboidalne płyciny wypełnione esowato wygiętą wicią roślinną. Struktura w kolorze bejcowanego na ciemno drewna; ornamenty, niektóre profile, szaty i atrybuty ewangelistów złocone; nisze malowane na granatowo.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Anioł ukazany w całej postaci, stojący na postumencie po prawej stronie drugiej kondygnacji retabulum. Zwrócony frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w stronę ołtarza. Ciężar ciała oparty na lewej nodze, prawa zaś wysunięta w przód. Twarz owalna, osadzona na szerokiej szyi. W twarzy widoczne małe oczy, wąski, delikatnie zadarty nos, niewielkie usta oraz wystająca do przodu, okrągła broda; brązowe, kręcone włosy spływają na kark. W lewej ręce anioł trzyma włócznię z nabitą gąbką, a w prawej obcęgi. Ubrany jest w długą suknię odsłaniającą prawą nogę oraz szatę wierzchnią, przepasaną w talii sznurem; skrzydła złożone. Drugi anioł ustawiony jest po drugiej stronie retabulum. Lewą ręką przytrzymuje opartą o ziemię włócznię, a w prawej trzyma młotek. Ubrany jest w długą suknię i tunikę spływające równoległymi fałdami do dołu. Głowa i skrzydła ukształtowane analogicznie jak w przypadku pierwszej postaci. W partiach ciała polichromia naturalistyczna, szaty i atrybuty złocone.
rzeźba
Anioły
Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna kamienna w kształcie prostokąta o ściętych dolnych narożach. Na niej wykuta inskrypcja „ADRIANVS SKASSEWSKI DECAN(US) / CRVSVICIEN(SIS) CANONIC(US) VLAD/ISLAVIEN(SIS) R(EVERENDISSI)MI I(N) CHR(IST)O P(AT)RIS D[OMINI] / D(OMI)NI ANDREAE ZEBRIDOWSKI DE / VIANCZBORG DEI GRA(TIA) EPISCO/PI CRAC(OVIENSIS) DVCISQ(UE) SEVERIEN(SIS) THE/SAVRARI(US) VIR PIVS ET CATHOLI/CVS AN(N)O D(OMI)NI MDLV DIE 27 / MENSIS OCTOBR(IS) VITA FVNCT(US) / IN HOC TVMVLO REQESCIT / CVI(US) A(N)I(M)AE SIT DE(US) P(PRO)PICIVS”
płyta nagrobna
Epitafium Adriana Skassewskiego
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna przedstawiająca Chrystusa Zmartwychwstałego w całej postaci, w kontrapoście. Prawą rękę ma zgiętą w łokciu, uniesioną w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma drzewiec zakończony krzyżem i proporcem. Głowa uniesiona, twarz okalają ciemne długie włosy i krótka broda. Płaszcz malowany na złoto, udrapowany wokół pasa odsłaniając nagi tors, za plecami rozwiana kaskada fałd. Podstawa rzeźby półkolista, polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Podstawa na rzucie koła, trzon w typie gruszkowatym. Czara w kształcie mocno spłaszczonej kuli pokrytej puklami z profilowanym brzegiem.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Płyta epitafijna w kształcie stojącego prostokąta o trzech bokach ujętych ramą kartuszową z esownicami spiętymi klamrą. W zwieńczeniu ramy medalion, zapewne na portret (niezachowany), powyżej krzyż trójlistny. W polu epitafium inskrypcja: "D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / PIIS MANIBVS / AD(MODU)M R(EVERE)NDI OLIM M(AGNIFICI) BARTHOLOMAEI WIESIEWICZ / P(AROC)HIAE D(ICTAE) ECCLE(SI)AE HVIVS RECTORIS / ET PASTORIS / ZELO PIETATIS CVLTVS DIVINI, ET PROBITATIS VITAE / CONSPICVI. / CVIVS OPERA ET SVMPTV / FACIES HAEC, QVAE CONSPICITVR ECCLE(SI)AE, NOVV(M) / ET EXIMIVM SVMPSIT AVGMENTUM / AD PERPETVA(M) MEMORIA(M), VITA FELICITER FVNCTO / A(NNO) D(OMINI) 1693 DIE 18 MENIS IVLII / POST EXACTVM AETATIS SVAE / ANNORUV(M) LXXVIII CVRSUV(M) ET REGIMINIS ECCLE(SI)AE / SVPRA QVADRAGESIMVM / HOC MNEMOSIINON / EXECVTORES STVDIO PIETATIS ACCENSI POSVERVNT / PRECARE REQVIEM VIATOR / SI ET TIBI PIVM ALIQVANDO, SVPEREST / DESIDERIVM".
płyta nagrobna
Epitafium księdza Bartłomieja Wiesiewicza

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca Chrystusa zawieszonego na krzyżu na wyprostowanych ramionach, figura w typie Cristo vivo. Głowa Chrystusa delikatnie przechylona na prawe ramię; nogi wyprostowane w kolanach, stopy przebite jednym gwoździem w układzie prawa na lewą. Twarz Zbawiciela szeroka o wyraźnych rysach, długim i wąskim nosie oraz krótkiej brodzie, zawiniętej na końcu w dwa krótkie i silnie skręcone pukle. Włosy długie, opadające na plecy z jednym długim puklem spływającym sztywno na prawe ramię. Na głowie Chrystus ma założoną ciasno splecioną, zieloną koronę cierniową, zawiązaną opaską z gałązek. Sylwetka wychudzona, ułożona w nienaturalnej pozie z dużymi dłońmi i stopami. Perizonium złocone, ciasno oplatające biodra, przewiązane pośrodku z jednym końcem wystającym z prawej strony. Nad głową Chrystusa znajduje się titulus w formie białej tabliczki namalowanej na wolutowo wyciętym kartuszu z napisem w polu „I(ESUS) N(AZARENUS) R(EX) I[UDAEORUM]”. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała z zaznaczonymi śladami męki. Krzyż drewniany, prosty, malowany na kolor ciemnobrązowy.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, lekko ścięta z tyłu; z widocznym koluszkiem na plecach . Chrystus rozpięty na krzyżu w lekkim zwisie ciała, z szeroko rozłożonymi rękoma i nogami lekko ugiętymi w kolanach; stopy przybite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Ukazany jako martwy, z głową zwieszoną na prawy bark Twarz pociągła, z krótkim zarostem i długimi włosami spływającymi na plecy i na prawy bark. Ciało z podkreśloną budową anatomiczną i muskulaturą; w lewym boku rana. Na głowie korona cierniowa spleciona z trzech cienkich gałązek. Wokół bioder sznur podtrzymujący skąpe perizonium o formie pasa draperii. U góry, na pionowej belce krzyża umieszczony poziomo titulus o postrzępionych bokach, z literami INRI. Karnacja ciała w odcieniu naturalnym ze strużkami i kroplami krwi, włosy i zarost brązowe, titulus biały, korona cierniowa i perizonium pozłocone.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do belki krzyża trzema gwoździami, w typie Christo morte. Ciało w głębokim zwisie, ramiona ułożone w kształt litery „Y”. Głowa opadająca na klatkę piersiową, przechylona na prawe ramię. Twarz szeroka, okolona krótką brodą i włosami opadającymi na prawe ramię. Oczy zamknięte, nos niewielki, prosty, usta rozchylone. Na głowie korona cierniowa. Sylwetka ciała smukła o wyraźnie zaznaczonej muskulaturze, zwłaszcza w partii klatki piersiowej i ramion. Dłonie o zaciśniętych palcach. Wokół bioder perizonium układające się w głębokie poprzeczne fałdy, z rozwianym zwisem przy lewym boku. Stopy skrzyżowane, prawa założona na lewą. Karnacja ciała w jasnoszarym odcieniu z zaznaczonymi czerwoną farbą śladami męki. Włosy i zarost ciemnobrązowe, perizonium i korona cierniowa złote. Nad głową srebrny titulus w formie banderoli.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura Chrystusa umarłego przybita trzema gwoździami do krzyża o prostych ramionach. Jego ciało jest w delikatnym zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach. Prawa noga ugięta w kolanie, stopy skrzyżowane w układzie prawa na lewą. Twarz Chrystusa jest szczupła, o głęboko osadzonych, zamkniętych oczach, prostym, krótkim nosie i lekko rozchylonych ustach, okolona krótką brodą skręconą w dwa pukle oraz kręconymi włosami opadającymi na ramiona. Na głowie ma koronę cierniową. Ciało szczupłe, miękko modelowane, o podkreślonej muskulaturze ud i ramion oraz silnie uwypuklonych żebrach i mostku klatki piersiowej. Biodra przesłonięte są białym, krótkim, mocno drapowanym i przylegającym do ciała perizonium z ekspresyjnie rozwianym zwisem tkaniny na prawym boku. Polichromia naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki. Na zakończeniu pionowej belki krzyża namalowana tabliczka z napisem „I.N. / R.I.”.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Figura umarłego Chrystusa przybita jest do krzyża o prostych ramionach czterema gwoździami. Ciało w lekkim zwisie o horyzontalnie rozłożonych ramionach, głowa bezwładnie opada na prawe ramię, nogi ugięte w kolanach, skierowane w prawo. Twarz Chrystusa jest pociągła, o zamkniętych oczach, prostym, długim nosie oraz pełnych, rozchylonych ustach, okolona krótką brodą oraz delikatnie kręconymi włosami opadającymi na prawe ramię. Na głowie ma koronę cierniową. Ciało wychudzone, o silnie zaznaczonej muskulaturze rąk i nóg, wyraźnie podkreślonych żebrach klatki piersiowej i zapadłym brzuchu. Biodra przepasane są krótkim perizonium zawieszonym na sznurze, z rozwianym zwisem tkaniny przy lewym boku. Polichromia ciała naturalistyczna z zaznaczonymi śladami męki, korona cierniowa i perizonium pozłocone.
rzeźba

Krucyfiks

Zdjęcie nr 1: Krucyfiks w typie Cristo morte. Chrystus przybity do krzyża trzema gwoździami, sylwetka w delikatnym zwisie, z głową przechyloną na prawe ramię, o silnie podkreślonej anatomii ciała, z zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na prawym biodrze. Twarz podłużna, okolona zarostem; włosy długie spływające na prawe ramię w kręcone pukle, na głowie korona cierniowa. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba

Krucyfiks

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-131

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności