Dwa anioły
Zdjęcie nr 1: Rzeźby ścięte z tyłu, ukazujące dwa putta z girlandami w dłoniach, ustawione przeciwstawnie. Aniołki ukazane w pozycji półsiedzącej, z jedną ręką uniesioną wysoko do góry, w której trzymają girlandy z róż, drugą je podtrzymują. Twarze pełne o dużych ustach, małych i zadartych noskach, dużych oczach. Włosy średniej długości, jasne, zawinięte w pokaźne loki, zasłaniające uszy. Przez biodra są przepasane złotą tkaniną. Skrzydełka srebrzone, rozpostarte na boki. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, tkanina i atrybuty złocone, skrzydła srebrzone.
Zdjęcie nr 2: Rzeźby ścięte z tyłu, ukazujące dwa putta z girlandami w dłoniach, ustawione przeciwstawnie. Aniołki ukazane w pozycji półsiedzącej, z jedną ręką uniesioną wysoko do góry, w której trzymają girlandy z róż, drugą je podtrzymują. Twarze pełne o dużych ustach, małych i zadartych noskach, dużych oczach. Włosy średniej długości, jasne, zawinięte w pokaźne loki, zasłaniające uszy. Przez biodra są przepasane złotą tkaniną. Skrzydełka srebrzone, rozpostarte na boki. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, tkanina i atrybuty złocone, skrzydła srebrzone.

Dwa anioły

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Maków Podhalański
Miejscowość
Maków Podhalański
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Parafia Przemienienia Pańskiego (Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki i Królowej Rodzin)
Tagi
aniołek rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
aneks przy chórze muzycznym
Identyfikator
DZIELO/03880
Kategoria
rzeźba
Ilość
2
Czas powstania
XVIII wiek
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 49 cm
wysokość – 62 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Figury aniołów zostały wykonane w XVIII wieku. Pierwotnie zdobiły, któryś z ołtarzy w kościele w Makowie Podhalańskim. W latach sześćdziesiątych XX wieku umieszczono je w kaplicy.

Opis

Rzeźby ścięte z tyłu, ukazujące dwa putta z girlandami w dłoniach, ustawione przeciwstawnie. Aniołki ukazane w pozycji półsiedzącej, z jedną ręką uniesioną wysoko do góry, w której trzymają girlandy z róż, drugą je podtrzymują. Twarze pełne o dużych ustach, małych i zadartych noskach, dużych oczach. Włosy średniej długości, jasne, zawinięte w pokaźne loki, zasłaniające uszy. Przez biodra są przepasane złotą tkaniną. Skrzydełka srebrzone, rozpostarte na boki. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, tkanina i atrybuty złocone, skrzydła srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Figury ukazują aniołów, które były zapewne ustawione w zwieńczeniu ołtarza. Zostały przedstawione, jako anioły adorujące i wychwalające Boga, trzymające w dłoniach girlandy z kwiatów róż. Niestety nieznana jest atrybucja rzeźb. Aniołki zgodnie z tradycją ikonograficzną ukazane są jako małe dzieci. Często pojawiają się na kartach Pisma Świętego, np. we fragmencie hymnu „Gloria in excelsis Deo”, zwanym też popularnie hymnem anielskim, który według Ewangelii św. Łukasza miał być śpiewany przez anioły podczas narodzin Chrystusa (Łk 2, 14). Ustawienie siedzących rzeźb aniołków na odcinkach przyczółka w zwieńczeniu ołtarzy jest typowe dla większości nastaw ołtarzowych od epoki nowożytnej po czasy współczesne. Ukazywano je w postaci małych, półnagich chłopców. Swoją genezą przedstawienie to sięga do kultury antycznej – wyobrażeń uskrzydlonego Erosa jako dziecka (tzw. amorek).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły, silne ubytki w strukturze polichromii, duże zabrudzenie.

Streszczenie

Figury aniołów zostały wykonane w XVIII wieku. Prawdopodobnie zdobiły, któryś z ołtarzy w kościele w Makowie Podhalańskim. Zostały ukazane, jako anioły adorujące i wychwalające Boga, trzymające w dłoniach girlandy z kwiatów róż. Niestety nieznana jest atrybucja rzeźb. Ustawienie siedzących rzeźb aniołków na odcinkach przyczółka w zwieńczeniu ołtarzy jest typowe dla większości nastaw ołtarzowych od epoki nowożytnej po czasy współczesne.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy zachodnim filarze łuku tęczowego; dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioboku, na puklowanej podstawie spiętej u dołu złoconą obręczą z kwiatem. U dołu wydzielony silnie występującym ćwierćwałkiem z nałożoną złoconą dekoracją w formie liści akantu; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane łodygą roślinną o pionowym przebiegu. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione portrety czterech ewangelistów wraz z ich atrybutami umieszczone na tle symetrycznego ornamentu roślinnego. Balustrada schodów pełna; pola flankowane analogiczną jak na koszu łodygą, pośrodku pól dwie wielolistne rozety. Zaplecek flankowany jońskimi kolumnami o złoconych, kanelowanych trzonach wspierających baldachim oraz uszami utworzonymi z rocaille'ów, kratki regencyjnej oraz liści laurowych. W polu prostokątna płycina zamknięta łukiem wklęsło-wypukłym z uskokiem mieszcząca obraz Dobrego Pasterza malowany olejem na desce. Baldachim ośmioboczny, profilowany z podwieszonym u dołu lambrekinem. W partii fryzu girlandy podwieszone na kokardach z wstęgi regencyjnej. W zwieńczeniu ażurowa struktura utworzona z wolut wspierająca postument z pełnoplastyczną, polichromowaną figurą św. Pawła. Polichromia jasnobeżowa, miejscami marmoryzowana w odcieniach morskiego błękitu; ornamentyka oraz detale architektoniczne złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba drążona, przedstawiająca anioła z arma Christi w dłoniach. Figura ustawiona frontalnie z prawą nogą wysuniętą do przodu, z głową skierowaną w lewą stronę. W uniesionych po swojej prawej stronie dłoniach trzyma drabinę i koronę cierniową. Twarz szeroka z wysokim czołem, prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół i delikatnie rozchylonymi ustami. Włosy długie, brązowe z przedziałkiem pośrodku, opadające na ramiona. Anioł ubrany jest w czerwoną, długą szatę spodnią, silnie drapowaną, odsłaniającą prawą nogę, na niej ma założoną zieloną tunikę z białym kołnierzykiem, a na stopach pomarańczowe, rzymskie sandały. Polichromia naturalistyczna, skrzydła posrebrzane i pozłacane, atrybuty złocone.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, przedstawiająca anioła z arma Christi w dłoniach. Figura ustawiona frontalnie z lewą nogą wysuniętą do przodu, z głową skierowaną w prawą stronę. W uniesionych po swojej lewej stronie dłoniach trzyma kolumnę biczowania. Twarz szeroka z wysokim czołem, prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół i delikatnie rozchylonymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe z przedziałkiem pośrodku, opadające na ramiona. Anioł jest ubrany w czerwoną, długą szatę spodnią, silnie drapowaną, na niej ma założoną zieloną tunikę z białym kołnierzykiem, na stopach pomarańczowe, rzymskie sandały. Kolumna ustawiona na bazie, trzon gładki, kapitel koryncki. Polichromia naturalistyczna, skrzydła posrebrzane i pozłacane.
rzeźba
Anioł z arma Christi
Zdjęcie nr 1: Stalle trójosiowe z baldachimem. Przedpiersie dekorowane profilowanymi pseudo płycinami z krzyżami w polu; zwieńczone profilowanym gzymsem. Zaplecek artykułowany lizenami z kanelurą; w polach obrazy w formie stojących prostokątów o ściętych bokach, umieszczone w profilowanych ramach z malowanymi scenami. Stalla lewa: 1. Ksiądz Jakub Wujek adorujący Matkę Boską Makowską, u góry data: „1591 r[ok]”, u dołu napis „KS[IĄDZ] JAKUB WUJEK PROSI M[ATKĘ] B[OSKĄ] MAKOWSKĄ / O OCALENIE W CZASIE GRASUJĄCEJ ZARAZY”; 2. Poświęcenie obrazu Matki Boskiej Makowskiej, u góry data: „1602 r[ok]”, a u dołu napis: „POŚWIĘCENIE OBRAZU PRZEZ / KARD[YNAŁA] BERNARDA MACIEJOWSKIEGO”; 3. Najazd Szwedów, u góry data: „1657 r[ok], u dołu napis: „NAJAZD SZWEDÓW”. Stalla prawa: 1. Przeniesienie obrazu Matki Boskiej Makowskiej do nowego kościoła, u góry data „1745 r[ok]”, u dołu napis „PRZENIESIENIE OBRAZU / ZE STAREGO DO NOWEGO KOŚCIOŁA”; 2. Dzień maryjny, u góry data: „26.V. 1963 r[ok]”; u dołu napis: „DZIEŃ MARYJNY”; 3. Poświęcenie nowej polichromii, u góry data: „11. XII. 1966 r[ok]”, u dołu napis: „MILLENIUM / POŚWIĘCENIE NOWEJ POLICHROMII”. Baldachim w formie profilowanego gzymsu, wsparty na czterech wolutowo skręconych konsolach, zwieńczony ośmiobocznym obrazem z gołębicą Ducha Świętego (stalla lewa), rybą (stalla prawa); ujętym geometrycznym ornamentem. W podniebiu ośmioboczne kasetony mieszczące malowane znaki parafii. W stalli lewej: parafii Maków, inicjały „x. Fr Dź” oraz wsi Juszczyn. W stali prawej: wsi Żarnówka, wsi Biała oraz wsi Grzechynia.
stalla
Dwie stalle
Zdjęcie nr 1: Tablica w formie stojącego prostokąta ujęta w ramę o fantazyjnym zarysie, zwieńczona krzyżem. W górnej części odlany kielich z hostią ze skrzyżowanymi kotwicą i pochodnią, ujęte gałązkami palmy i mirtu. W polu złocona inskrypcja „Wdzięcznej Pamięci / X(IĘDZA) FRANCISZKA KARKOSZKI / zmarłego 26. Marca 1847 w 41 z(ycia) wieku / i / X(IĘDZA) FRANCISZKA BALCARCZYKA / zmarłego 18. Czerwca 1849 w 44 z(ycia) wieku / Proboszczom Makowskim / Współbraciom i Przyjaciołom / ten kamień położył / X(IĄDZ) FRANCISZEK XAWERY CIESIELSKI / Pleban w Suchy.”
płyta nagrobna
Epitafium Franciszka Karkoszki i Franciszka Balcarczyka
Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie leżącego prostokąta, zwieńczona medalionem, w którym znajduje się tarcza herbowa, dzielona w słup z dwoma godłami: po prawej błędnie odkute godło herbu Bogoria (przekrzyżowana rogacina na wspak), po lewej godło herbu Korab, nad tarczą korona otwarta. W polu inskrypcja „Józefa na Zdziennicach Korab Zdzieńska / Zamężna na Bogoryi de PLESZOWSKA Matka 5. małoletnich / pozostałych Synów w życiu swym Lat 30. w Zamęściu Lat 13. Cnotliwa / Małżonka i troskliwa Matka zakończyła życie d(nia) 2 List(opada) 1821 r(oku) / Pozostały Małżonek Antoni de PLESZOWSKI / C(esarski) [i] K(rólewski) Sędzia Kameralny wraz z Familią w dowód / prawdziwego przywiązania i szacunku pomnik ten położył / prosząc o westchnienie za Jey Duszę do BOGA.”
płyta nagrobna
Epitafium Józefy Zdzieńskiej Pleszowskiej

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Anioł ukazany w całej postaci, stojący na postumencie po prawej stronie drugiej kondygnacji retabulum. Zwrócony frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w stronę ołtarza. Ciężar ciała oparty na lewej nodze, prawa zaś wysunięta w przód. Twarz owalna, osadzona na szerokiej szyi. W twarzy widoczne małe oczy, wąski, delikatnie zadarty nos, niewielkie usta oraz wystająca do przodu, okrągła broda; brązowe, kręcone włosy spływają na kark. W lewej ręce anioł trzyma włócznię z nabitą gąbką, a w prawej obcęgi. Ubrany jest w długą suknię odsłaniającą prawą nogę oraz szatę wierzchnią, przepasaną w talii sznurem; skrzydła złożone. Drugi anioł ustawiony jest po drugiej stronie retabulum. Lewą ręką przytrzymuje opartą o ziemię włócznię, a w prawej trzyma młotek. Ubrany jest w długą suknię i tunikę spływające równoległymi fałdami do dołu. Głowa i skrzydła ukształtowane analogicznie jak w przypadku pierwszej postaci. W partiach ciała polichromia naturalistyczna, szaty i atrybuty złocone.
rzeźba

Anioły

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pierwszego z aniołów jest ścięta i drążona z tyłu. Postać została ustawiona frontalnie, w kontrapoście na obłoku. Głowa anioła jest skierowana w górę i obrócona w prawo. Lewą rękę ma uniesioną i odsuniętą od ciała, prawą natomiast unosi w górę. Jego twarz jest owalna, ma pełne usta, mały nos, i oczy skierowane w górę. Głowę otaczają krótkie i silnie kręcone włosy. Anioł ubrany jest w tunikę z jednym rękawem na lewej ręce, odsłaniającą ramiona oraz prawą rękę i lewe kolano. Fragment przerzuconego płaszcza widoczny jest w partii bioder. Jego skrzydła są rozłożone. Ciało zostało polichromowane w kolorze naturalnym, natomiast tunikę, płaszcz i skrzydła pozłocono. Także rzeźba drugiego anioła jest ścięta i drążona z tyłu. Ustawiony na prostokątnej, niskiej podstawie anioł w kontrapoście został ujęty frontalnie. Lewą rękę kładzie na piersi, prawą ma wyciąga w bok. Jego twarz jest owalna, o szeroko otwartych oczach, małym nosie, pełnych ustach, okolona krótkimi, silnie kręconymi włosami. Ubrany jest w tunikę odsłaniającą prawe ramię, z rękawem na lewym ramieniu, przewiązaną w talii, odsłaniającą prawe kolano oraz płaszcz przerzucony przez lewe ramię, otaczający postać, podtrzymany z przodu na tasiemce. Po bokach widoczne są złożone skrzydła. Figura polichromowana jest w partiach ciała naturalistycznie, natomiast szaty i skrzydła zostały wyzłocone.
rzeźba

Anioły

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Obrazy w kształcie leżącego prostokąta przedstawiają procesję aniołów w trzech szeregach. Postacie w typie smukłych młodzieńców, ubranych w długie suknie w kolorze czerwonym, zielonym i niebieski, przepasane na biodrach, ze złotymi nimbami wokół głów i długimi białymi skrzydłami. Anioły w pierwszym rzędzie trzymają kadzielnice, w dalszych grają na różnych instrumentach: fletach, harfach, cytrze i cymbałach. Kompozycję obiega barwna, szeroka bordiura z różnych kwiatów.
obraz

Adorujące anioły

Zdjęcie nr 1: Rzeźby aniołków na segmentowych przyczółkach ukazane w pozycji klęczącej, natomiast rzeźby w partii zwieńczenia w pozycji siedzącej. Wszystkie figury zwrócone ku sobie, przeciwstawnie, z głowami uniesionym do góry, z rękami wyrażającymi teatralne gesty, w pasie przewiązane złotą chustą; modelunek ciała subtelny. Twarze okrągłe, z pucułowatymi policzkami i otwartymi ustami. Włosy średniej długości, ciemnobrązowe, zasłaniające uszy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, skrzydła i chusty złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu

Zdjęcie nr 1: Dwa obrazy aniołów malowane olejno na płótnie, naciągniętym na blejtram w kształcie postaci. Anioły ukazane w pozycji klęczącej, zwrócone do wewnątrz, z pochylonymi głowami. Lewy anioł z dłońmi złożonymi na piersi, prawy z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarze mają owalne, o dużych zamkniętych oczach, lekko garbatych nosach i małych, pełnych ustach, okolone jasnobrązowymi włosami zaczesanymi na tył głowy. Wokół głów mają nimby. Anioły ubrane są w białe, długie szaty spodnie oraz luźne, ciemnoniebieskie szaty wierzchnie, ze złoconymi lamówkami i czerwonymi podszewkami, sięgające kolan. Anioły mają duże, złożone skrzydła.
obraz

Dwa adorujące anioły (dekoracja Grobu Bożego)

Jak cytować?

Maria Działo, "Dwa anioły", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/dwa-anioly-3

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności