Anioł Stróż
Zdjęcie nr 1: Figury anioła i dziecka ustawione są na niskich, osobnych podstawach. Anioł zwrócony jest frontalnie, z pochyloną głową skierowaną w lewo, w kontrapoście. Prawą rękę unosi w geście wskazującym, lewą trzyma za rączkę stojącego po jego lewej stronie chłopca. Twarz ma owalną, o niewielkich oczach skierowanych w dół, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ma niewielką głowę osadzoną na długiej szyi. Ubrany jest w niebieską tunikę ze złoconymi lamówkami, z krótkimi rękawami, odsłaniającą nogi powyżej kolan. Wokół talii ma pancerz z trzema piórami, na prawym ramieniu ma zawieszony czerwony płaszcz, na nogach sandały. Skrzydła ma duże, złożone po bokach postaci. Po lewej stronie anioła stoi chłopiec zwrócony w trzech czwartych w lewo, w wykroku, z uniesionymi obiema rękami. Twarz ma owalną o niewielkich oczach skierowanych w dół, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi włosami. Ubrany jest w zieloną szatę przewiązaną przez prawe ramię, sięgającą kolan. Polichromia ciała figur naturalistyczna.
Zdjęcie nr 2: Figury anioła i dziecka ustawione są na niskich, osobnych podstawach. Anioł zwrócony jest frontalnie, z pochyloną głową skierowaną w lewo, w kontrapoście. Prawą rękę unosi w geście wskazującym, lewą trzyma za rączkę stojącego po jego lewej stronie chłopca. Twarz ma owalną, o niewielkich oczach skierowanych w dół, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ma niewielką głowę osadzoną na długiej szyi. Ubrany jest w niebieską tunikę ze złoconymi lamówkami, z krótkimi rękawami, odsłaniającą nogi powyżej kolan. Wokół talii ma pancerz z trzema piórami, na prawym ramieniu ma zawieszony czerwony płaszcz, na nogach sandały. Skrzydła ma duże, złożone po bokach postaci. Po lewej stronie anioła stoi chłopiec zwrócony w trzech czwartych w lewo, w wykroku, z uniesionymi obiema rękami. Twarz ma owalną o niewielkich oczach skierowanych w dół, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi włosami. Ubrany jest w zieloną szatę przewiązaną przez prawe ramię, sięgającą kolan. Polichromia ciała figur naturalistyczna.

Anioł Stróż

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Tokarnia
Miejscowość
Tokarnia
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Pcim
Parafia
Parafia Matki Boskiej Śnieżnej
Tagi
Anioł Stróż rzeźba XIX wieku
Miejsce przechowywania
kościół
Identyfikator
DZIELO/14676
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Figura Anioła Stróża z dzieckiem powstała w XIX wieku.

Opis

Figury anioła i dziecka ustawione są na niskich, osobnych podstawach. Anioł zwrócony jest frontalnie, z pochyloną głową skierowaną w lewo, w kontrapoście. Prawą rękę unosi w geście wskazującym, lewą trzyma za rączkę stojącego po jego lewej stronie chłopca. Twarz ma owalną, o niewielkich oczach skierowanych w dół, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ma niewielką głowę osadzoną na długiej szyi. Ubrany jest w niebieską tunikę ze złoconymi lamówkami, z krótkimi rękawami, odsłaniającą nogi powyżej kolan. Wokół talii ma pancerz z trzema piórami, na prawym ramieniu ma zawieszony czerwony płaszcz, na nogach sandały. Skrzydła ma duże, złożone po bokach postaci. Po lewej stronie anioła stoi chłopiec zwrócony w trzech czwartych w lewo, w wykroku, z uniesionymi obiema rękami. Twarz ma owalną o niewielkich oczach skierowanych w dół, małym nosie i ustach, okoloną krótkimi włosami. Ubrany jest w zieloną szatę przewiązaną przez prawe ramię, sięgającą kolan. Polichromia ciała figur naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Wiara w istnienie Aniołów Stróżów oparta jest na różnych tekstach, w tym na Księdze Hioba – „Gdy ma on swego anioła,
obrońcę jednego z tysiąca” (Hi 33, 23). Dotyczy ona istnienia aniołów, którzy są indywidualnymi opiekunami każdego człowieka przez całe jego życie.
Ikonografia Anioła Stróża często przedstawia tegoż w scenie, kiedy chroni on dziecko lub dzieci idące nad przepaścią, aby nie spadły w dół. Podobnie omawiana figura, w której anioł trzyma za rękę dziecko stojące przy krawędzi, aby nie upadło.
Figura Anioła Stróża jest niezwykle zbliżona pod względem formalnym do rzeźby Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z tego samego kościoła. Obie mają w taki sam sposób rzeźbione rysy twarzy, włosy oraz kształtowane szaty, dlatego można założyć, że zostały wykonane przez tego samego rzeźbiarza.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Liczne ubytki warstwy polichromii i gruntu, przetarcia, ślady po drewnojadach, silne zabrudzenia, ubytki mechaniczne.

Streszczenie

Figura Anioła Stróża z dzieckiem powstała w XIX wieku. Wiara w Anioła Stróża oparta na tekstach biblijnych, dotyczy istnienia aniołów, którzy są indywidualnymi opiekunami każdego człowieka przez całe jego życie. Ikonografia Anioła Stróża często przedstawia tegoż w scenie, kiedy chroni on dziecko lub dzieci idące nad przepaścią, aby nie spadły w dół.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, tynkowany, trójnawowy, bazylikowy. Prezbiterium prostokątne, zamknięte prosto, do północnej ściany przylega zakrystia. Nawa główna na planie prostokąta, o szerokości prezbiterium, nawy boczne węższe i krótsze. Na ich zakończeniu dostawione dwie wieże na planie kwadratu. Do południowej ściany korpusu nawowego przylega prostokątna kaplica, ustawiona pod kątem, otwarta do nawy prostokątnym prześwitem, z drzwiami w dolnej połowie i oknem w górnej. Prezbiterium i nawa główna sklepione kolebkowo z lunetami, nawy boczne kolebkowo. Nawa główna oddzielona od bocznych czterema parami kolumn. Parapet chóru muzycznego w zachodniej części nawy. Posadzka z płyt ceramicznych. Fasada zakończona trójkątnym szczytem. Na osi portal w formie stojącego prostokąta zamkniętego trójkątnie, w opasce tynkowej. W dolnej połowie dwuskrzydłowe drzwi, górna połowa przeszklona, podzielona na kwatery. Wieże pięciokondygnacyjne. Z wąskimi, przeszklonymi prześwitami przez cztery pierwsze kondygnacje na dwóch bokach. W piątej po dwa otwory dzwonne w formie stojącego prostokąta na każdej z czterech ścian. Wieże zwieńczone daszkami czterospadowymi oraz latarniami z otworami dzwonnymi, zakończonymi dachami wieżowymi z krzyżami. Pomiędzy fasadą a wieżami wąskie partie muru z przeszklonymi prześwitami. Na elewacjach bocznych nawy głównej, ponad dachami naw bocznych po trzy okna w formie wydłużonego leżącego prostokąta. Na elewacji północnej duże okno w formie leżącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Kaplica południowa z wejściem na ścianie zachodniej, w formie drewnianego portalu w kształcie stojącego prostokąta, z dwuskrzydłowymi drzwiami, z kwadratowym oknem ponad. Na jej ścianie południowej dwa duże okna w kształcie leżącego prostokąta, na dwóch poziomach. Elewacja wschodnia zakończona trójkątnym szczytem. Nawa główna i prezbiterium nakryte dachami dwuspadowymi, nawy boczne pulpitowymi, kaplica dwuspadowym. Pomiędzy nawą a prezbiterium wieżyczka na sygnaturkę z latarnią, nakryta dachem wieżowym.
kościół
Kościół Matki Boskiej Śnieżnej
Zdjęcie nr 1: Dzwonnica drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej, ściany szalowane z listwowaniem, więźba dachowa drewniana. Założona na planie kwadratu, na kamiennym podmurowaniu, przesłoniętym okapowym daszkiem gontowym. Ściany zwężające się ku górze, przepasane okapowym daszkiem gontowym w trzech czwartych wysokości. Zwieńczona blaszanym hełmem baniastym zakończonym szpikulcem z kulą i krzyżem. Otwór drzwiowy w ścianie południowej o wykroju stojącego prostokąta zamknięty drzwiami dwuskrzydłowymi, nakryty okapowym daszkiem gontowym. Do drzwi prowadzą czterostopniowe, kamienne schody. Otwory głosowe w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, po dwa na każdej ścianie w najwyższej partii dzwonnicy.
dzwonnica
Dzwonnica
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem Marii ukazanej w półpostaci z Dzieciątkiem. Maria zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, z głową ukazaną frontalnie, lewą ręką podtrzymuje Dzieciątko, w dłoni zaciska białą chustkę, prawą dłoń kładzie na lewej w geście błogosławieństwa. Twarz ma pociągłą o migdałowatych oczach, prostym, wąskim nosie i małych ustach. Ubrana jest w czerwoną suknię o złoconych lamówkach oraz ciemnoniebieski maforion ze złoconymi lamówkami i krzyżem na czole, zarzucony na głowę i ramiona. Dzieciątko w pozycji siedzącej, zwrócone w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową. Lewą ręką trzyma przy boku jabłko królewskie, prawą wyciąga w przód w geście błogosławieństwa. Twarz ma kwadratową o migdałowatych oczach, małym nosie i ustach, okoloną jasnobrązowymi włosami opadającymi na tył głowy. Ubrane jest w jasnoróżową tunikę o złoconej krawędzi dekoltu, w partii bioder owinięte jest jasnobrązową tkaniną. Wokół głów Marii i Dzieciątka złocone nimby zamknięte. Postacie ukazane na tle obłoków rozstępujących się wokół głowy Marii. Nad nią nadlatująca gołębica Ducha Świętego z gałązką róży w dziobie, w glorii, po bokach dwie uskrzydlone główki anielskie.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Janem Chrzcicielem. W centrum kompozycji Matka Boska ukazana jako siedząca na tronie, zwrócona w trzech czwartych w lewo, obiema rękami przytrzymuje siedzące Dzieciątko oparte o jej lewe ramię. Twarz ma owalną o dużych, półprzymkniętych oczach, dużym, lekko garbatym nosie i wąskich ustach, okoloną jasnymi włosami, ukrytymi pod welonem. Ubrana jest w jasnoróżową suknię oraz niebieski płaszcz zarzucony na plecy i lewe ramię, zakrywający kolana, na głowie ma różowy welon opadający na ramiona. Dzieciątko w pozycji siedzącej, zwrócone w trzech czwartych w prawo, głowę opiera o policzek Marii, prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą opuszcza wzdłuż ciała, dotykając przedramienia Matki. Twarz ma kwadratową, o migdałowatych oczach, małym nosie i ustach, okoloną jasnymi, kręconymi włosami. Jego nagie ciało jest przesłonięte w partii podbrzusza pieluszką opadająca na ramię Marii. U nóg Matki Boskiej klęczy św. Jan Chrzciciel ukazany jako dziecko, zwrócony profilem w prawo, z uniesioną głową. Prawą, wyciągniętą w górę ręką dotyka stóp Jezusa, w lewej, ugiętej trzyma laskę zakończoną krzyżem z banderolą z napisem „ECCE AGNUS DEI”. Twarz ma pociągłą, o pełnych policzkach, migdałowatych oczach skierowanych w górę, małym nosie i ustach, okoloną jasnymi, krótkimi włosami. Jego ciało przesłonięte jest w partii bioder i nóg melotą. Za nim znajduje się leżący baranek z głową skierowaną w górę. Po lewej stronie Marii ława nakryta niebieską tkaniną z leżącym na niej jabłkiem królewskim. Postacie ukazane na tle kolumn i filarów stojących na wysokich postumentach widocznych w dolnej partii. W górnej przesłonięte są obłokami z trzema parami uskrzydlonych główek anielskich.
obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem
Zdjęcie nr 1: Figura ustawiona na kuli. Maria zwrócona w trzech czwartych w prawo, w kontrapoście, lewą stopą depcze głowę węża, ręce ma skrzyżowane na piersi. Twarz ma owalną, o małych oczach skierowanych w dół, niewielkim nosie i ustach, okoloną długimi włosami, opadającymi na ramiona. Ubrana jest w różową suknię o złoconych lamówkach, obficie fałdowaną, przewiązaną w talii. Na głowę i ramiona ma narzucony zielony płaszcz ze złoconą lamówką, opadający wzdłuż boków i zawieszony na prawym przedramieniu. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Matka Boska Niepokalanie Poczęta
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, dwukondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na dwustrefowym cokole. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny z drewnianą mensą, w partii antepedium wyodrębnione zewnętrzne prostopadłościany, dekorowane płycinami. Na ołtarzu znajduje się tabernakulum w formie drewnianej skrzynki o wypukłym licu i wklęsłych bokach, ustawionej na cokole, flankowanej parą pilastrów o trzonach w formie spływów wolutowych oraz zewnętrzną parą kolumienek. Podpory dźwigają profilowany gzyms, na którym znajduje się tron wystawienia w formie cokołu. Drzwiczki w formie stojącego prostokąta z aplikowaną grupą Ukrzyżowania. Cokół dwustrefowy z wyodrębnionymi prostopadłościanami dekorowanymi w pierwszej strefie płycinami, w drugiej rocaille'owymi płycinami. Pierwsza kondygnacja flankowana dwiema parami pilastrów i stojących przed nimi kolumn ustawionych na cokołach, druga para zwrócona pod kątem na zewnątrz. Podpory dźwigają wyłamane na ich osi fragmenty belkowania, środkowa para również przerwany, falisty przyczółek. Na belkowaniu i przyczółku siedzi para puttów i para adorujących aniołów. Pomiędzy parami kolumn ustawione figury, u dołu z kartuszami z napisami „św(ięty) Piotr” i „św(ięty) Paweł”. W polu głównym znajduje się wnęka w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem, ujęta profilowaną ramą z obrazem Najświętszego Serca Jezusa. Ponad obrazem kartusz ujęty stylizowanym rocaille'em z napisem „NAJŚWIĘTSZE / SERCE JEZUSA / ZMIŁUJ SIĘ / NAD NAMI”. Druga kondygnacja flankowana dwiema parami pilastrów, w tym zewnętrzną ustawioną pod kątem, o trzonach przechodzących w woluty spływające na cokoły na belkowaniu pierwszej kondygnacji nastawy. Podpory dźwigają gzyms przerwany na polem. Całość zamknięta medalionem z monogramem IHS otoczonym wieńcem z obłoków i uskrzydlonych główek anielskich, w glorii promienistej. U dołu medalionu i na gzymsie znajdują się putta. W polu wnęka w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym w ramie, z obrazem św. Jerzego walczącego ze smokiem. Struktura niemal w całości polichromowana w kolorze białym, trzony kolumn polichromowane na sposób imitujący marmoryzację w kolorze biało-różowym, profile i ornamentyka złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczne, całopostaciowe figury aniołów siedzących w zdynamizowanych pozach na przerwanym przyczółku ołtarza głównego, ukazanych pod postaciami małych dzieci. Anioł po prawej stronie retabulum siedząc zwrócony na wprost odwraca się w trzech czwartych w prawo lekko pochylając do przodu. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy o wąskich łukach brwi, dużych, migdałowatych oczach, lekko zadartym nosie, kształtnych ustach i podbródku. Naga sylwetka o zaokrąglonych kształtach, z dwoma fałdkami nad brzuchem osłonięta jest w partii bioder złoconą szatą zarzuconą przez prawe ramię. Wyciągnięta do przodu lewa ręka skierowana jest w prawo, nogi skrzyżowane. Na plecach rozłożone złocone skrzydła. Anioł po lewej stronie retabulum siedząc zwrócony na wprost odwraca się w trzech czwartych w prawo lekko odchylając nieco do tyłu sylwetkę. Zaokrągloną twarz charakteryzują pełne, dziecięce rysy o wąskich łukach brwi, dużych, migdałowatych oczach, zadartym nosie, rozchylonych ustach i wydatnym podbródku. Naga sylwetka o zaokrąglonych kształtach, z dwoma fałdkami nad brzuchem osłonięta jest w partii bioder złoconą szatą zarzuconą przez lewe ramię. Skierowane w lewo, zgięte w łokciach ręce uniesione są do góry z wyprostowanymi palcami wskazujacymi. Na plecach rozłożone złocone skrzydła.
rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Pełnoplastyczna figura ukazuje przyklękającego na prawe kolano uskrzydlonego anioła. Anioł o lekko pochylonej głowie do przodu ma modlitewnie złożone ręce przed sobą. Jego owalną twarz o jasnej karnacji, drobnym nosie i ustach otaczają krótkie brązowe włosy. Postać ubrana jest w białą, luźną tunikę. Umieszono ją na prostopadłościennym drewnianym postumencie zaopatrzonym w niski profilowany cokół oraz gzyms.
rzeźba

Adorujący anioł

Zdjęcie nr 1: Obrazy w kształcie leżącego prostokąta przedstawiają procesję aniołów w trzech szeregach. Postacie w typie smukłych młodzieńców, ubranych w długie suknie w kolorze czerwonym, zielonym i niebieski, przepasane na biodrach, ze złotymi nimbami wokół głów i długimi białymi skrzydłami. Anioły w pierwszym rzędzie trzymają kadzielnice, w dalszych grają na różnych instrumentach: fletach, harfach, cytrze i cymbałach. Kompozycję obiega barwna, szeroka bordiura z różnych kwiatów.
obraz

Adorujące anioły

Zdjęcie nr 1: Umieszczone na przyczółku całopostaciowe rzeźby aniołów, ułożonych przeciwstawnie, w pozycji półleżącej, zwróconych w kierunku osi ołtarza. Ich nogi bezpośrednio stykające się z gzymsem są ugięte w kolanach, natomiast zewnętrzne – wyprostowane. Ramiona aniołów są szeroko rozłożone, a dłonie z ugiętymi palcami. Głowy lekko pochylone do przodu skłaniają się delikatnie w stronę centrum ołtarza. Ich twarze są owalne, pełne, z głęboko osadzonymi dużymi oczami, przysłonięte do połowy powiekami. Nosy proste, wyraźnie zaznaczone, usta wąskie, lekko rozchylone. Głowy okolone pofalowanymi puklami włosów sięgającymi ramion. Skrzydła aniołów są rozłożone, z głęboko rzeźbionymi piórami. Każdy z aniołów ubrany jest w tunikę, sięgającą kostek z opracowaną lamówką wokół dekoltu oraz w krótszą, wierzchnią szatę, przewiązaną w pasie, z wykrojem pod szyją w kształcie litery „V” i z podwiniętymi rękawami, a także w sandały sięgające do połowy łydki. W opracowaniu wierzchniej szaty dominują pionowe, równoległe, rurkowate fałdy. W szacie spodniej tkanina nad zewnętrzną stopą układa się w formę węzła. Karnacja ciała aniołów kremowa, włosy brązowe, szaty i skrzydła złote.
rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Rzeźba przedstawiająca anioła w pozycji siedzącej, z głową odchyloną nieco do tyłu, z rozłożonymi rękami i ugiętymi nogami. Anioł ma prostokątną twarz o wąskich brwiach, szeroko otwartych, jasnobrązowych oczach, prostym nosie i zamkniętych ustach. Brązowe, zwinięte w pukle włosy zakrywają uszy i opadają na kark. Jest osłonięty w partii bioder, do kolan, złotą tkaniną rzeźbioną w płytkie, drobne fałdy; jej górna część jest wywinięta na zewnątrz. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba

Anioł

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, przedstawiająca anioła stojącego na obłoku z lewą nogą ugiętą w kolanie, który dmie w trąbę, a w lewej dłoni trzyma otwartą księgę z napisem „RZEKŁ / BÓG / DO PANA / MEGO / SIĄDŹ / PO PRAWICY / MOJEJ”. Twarz podłużna, okolona długimi, kręconymi włosami z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem. Anioł owinięty jest bogato drapowaną tkaniną, tworzącą ostro załamujące się fałdy. Karnacja biała; szaty, skrzydła, trąbka i elementy księgi złocone.
rzeźba

Anioł

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Anioł Stróż", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/aniol-stroz

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności