Wizja św. Antoniego Padewskiego

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Polanka Wielka
Miejscowość
Polanka Wielka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Marcina
Miejsce przechowywania
krypta
Identyfikator
DZIELO/25154
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
pomiędzy 1865 a 1878 rokiem
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Lipnik (ob. Bielsko-Biała)
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 88,5
wysokość – 178 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 174 cm
Szerokość bez ramy – 84,5 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz powstał w pracowni Petera Michala Bohúňa, który osiadł w Lipniku (obecnie dzielnica Bielska-Białej) w 1865 roku, gdzie pracował aż do swojej śmierci w 1878 roku. Obraz pierwotnie stanowił zasuwę w ołtarzu bocznym Serca Pana Jezusa w drewnianym kościele św. Mikołaja w Polance Wielkiej. Po konserwacji został zdeponowany w krypcie nowego kościoła parafialnego.

Opis

Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji ukazano przyklękającego na prawe kolano św. Antoniego Padewskiego. Święty głowę i obie ręce w zachwycie unosi ku górze. Jest to młody mężczyzna ujęty w trzech czwartych w prawo z twarzą bez zarostu widoczną w profilu. Charakteryzuje ją jasna karnacja, wydatne wargi i nos. Ma krótkie włosy z wystrzyżoną tonsurą, które odsłaniają prawe ucho. Ubrany jest w brązowy habit franciszkański przewiązany sznurem. Spod habitu wystaje prawa noga obuta w sandał. Ponad Antonim w świetlistej poświacie na tle obłoków widoczne jest kroczące Dzieciątko Jezus. Zbawiciel jest otoczony wyłaniającymi się z poświaty aniołkami. Ujęty został w trzech czwartych w lewo. Prawą ręką zdaje się błogosławić, lewą ma opuszczoną wzdłuż tułowia. Jezus ma owalna twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach, wysokie czoło i jasne, krótkie włosy odsłaniające fragment lewego ucha. Spojrzenie półprzymkniętych oczu kieruje na Antoniego. Jego nagie ciało częściowo okrywa przerzucona przez prawe ramię rozwiana przeźroczysta chusta. Z prawej strony kompozycji widać fragment prostego, ustawionego diagonalnie drewnianego stołu. Leży na nim otwarta księga, a pod nią zamknięta druga. Obok nich stoi niebieski wazon z liliami. Całość wizji ma miejsce w kościelnej przestrzeni, gdzie ukazano fragmenty architektury i posadzkę ułożoną w szachownicę jasnoochrowych i jasnobrązowych płyt. Na filarze po prawej stronie widnieje sygnatura: „P[eter] Bohun.”

Zarys problematyki artystycznej

Wizja św. Antoniego Padewskiego jest jednym z najchętniej przedstawianych tematów z ikonografii tego bardzo popularnego świętego. Kompozycja obrazu z klęczącym św. Antonim i zjawiającym się na obłokach Dzieciątka Jezus zdradza inspiracje płynące np. z grafik autorstwa Roberta van Audeneaerde z pierwszej ćwierci XVIII wieku oraz Giovanniego Girolama Frezza z tego samego czasu, którzy inspirowali się obrazem Carla Maratty. Można tu także mówić o bardzo zbliżonym ujęciu z wcześniejszych miedziorytów Corneliusa Bloemaerta z 1678 roku i Nicolasa Bazzini z przełomu XVII i XVIII wieku, naśladujących dzieło Cira Ferriego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację w 1993 roku przeprowadził konserwator dzieł sztuki Karol Haberny z Krakowa.

Literatura

K. Zimmermanns, Antonius von Padua, [w:] Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 5, Ikonographie der Heiligen. Aaron bis Crescentianus von Rom, Herg. W. Braunfels, Rom-Freiburg-Basel-Vien 1994, kol. 220-225;
W. Zalewski, Święci na każdy dzień, Warszawa 1995, s. 318-319;
Z. Michalczyk, W lustrzanym odbiciu. Grafika europejska a malarstwo Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych ze szczególnym uwzględnieniem późnego baroku, Warszawa 2016, s. 279, s.697, il. 316c-316d, s. 774, il. 383a-383b.

Streszczenie

Obraz z wizją św. Antoniego Padewskiego powstał w pracowni Petera Michala Bohúňa, który osiadł w Lipniku (obecnie dzielnica Bielska-Białej) w 1865 roku, gdzie pracował aż do swojej śmierci w 1878 roku. Wizerunek pierwotnie stanowił zasuwę w ołtarzu bocznym Serca Pana Jezusa w drewnianym kościele św. Mikołaja w Polance Wielkiej. Po konserwacji został zdeponowany w krypcie nowego kościoła parafialnego.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Wizja św. Antoniego Padewskiego", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/wizja-sw-antoniego-padewskiego

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności