Antependium
Zdjęcie nr 1: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.
Zdjęcie nr 2: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.
Zdjęcie nr 3: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.
Zdjęcie nr 4: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.
Zdjęcie nr 5: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.
Zdjęcie nr 6: Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.

Antependium

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Polanka Wielka
Miejscowość
Polanka Wielka
Miejsce przechowywania
krypta nowego kościoła
Identyfikator
DZIELO/25160
Kategoria
inne dzieła sztuki
Ilość
1
Czas powstania
1838 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 192 cm
wysokość – 60 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Antependium zostało wykonane w 1838 roku z przeznaczeniem do ozdoby ołtarza głównego w drewnianym kościele parafialnym św. Mikołaja w Polance Wielkiej.

Opis

Antependium uzyskało kształt wydłużonego, leżącego prostokąta. W jego polu na tle bladoczerwonej marmoryzacji zawieszono, a na wyraźnie zaznaczonym marmoryzowanym na czerwono stopniu rozmieszczono, narzędzia męki Pańskiej (arma Christi). W centrum kompozycji w otoku utworzonym z kłosów zbóż oraz winnej latorośli wyobrażono na kamiennym ołtarzu płonącego baranka ofiarnego. Po obu stronach otoku namalowano wiszące dwie białe chusty. Na chuście z prawej przedstawiono płonące serce Pana Jezusa otoczone przebitymi dłońmi i stopami Chrystusa, a chusta z lewej to Veraicon z obliczem cierpiącego Zbawiciela w koronie cierniowej. Poniżej, idąc od lewej, na stopniu ukazano niską kolumnę do biczowania z przywiązanym do niej biczem i wiązką rózg, żelazną rękawice, koronę cierniową, trzcinę, młotek, dzbanek, gwoździe i obcęgi oraz drewniany krzyż ze skrzyżowaną gąbką na kiju i lancą wraz z leżącym na stopniu titulusem w formie banderoli z napisem „I.N.R.I." i datą 1838.

Zarys problematyki artystycznej

Narzędzia męki Pańskiej jako tzw. arma Christi pojawiły się już w dekoracji "Psałterza Utrechckiego" z lat 820-840. W średniowieczu były taktowane przez teologów i myślicieli jako drogocenne trofea, którymi posłużył się Jezus w swojej walce z szatanem. Wskazują na rolę cierpienia Zbawiciela, ale stanowią także, jak mówił św. Bernard z Clairvaux, znaki wielkiego miłosierdzia Chrystusa. Dzięki mistyce pasyjnej w XIV wieku narzędzia męki Pańskiej nabrały cech samodzielności, stając się przedmiotem pobożnej medytacji, religijnych utworów, modlitw i oficjów, z którymi wiązano niekiedy określone odpusty. Warto tu wspomnieć pochodzącą z około 1320 roku całostronicową miniaturę w "Passionale" czeskiej ksieni Kunegundy, gdzie ukazano 23 narzędzia męki Pańskiej, zaopatrzone w łacińskie podpisy. W pobożności potrydenckiej kładziono nacisk na duchowe skutki zbawienia, stąd też narzędzia męki Pańskiej pozwalały w sposób symboliczny odnaleźć właściwy moment pasji Chrystusa, by móc go kontemplować. Dlatego np. arma Christi znalazły się pomiędzy tryglifami we fryzie dwóch portali autorstwa Macieja Świątka z lat 1582-1583 w obecnej konkatedrze w Żywcu. Warto tu także przywołać dekorację szafy Arcybractwa Najświętszego Sakramentu i Pięciu Ran Chrystusa w kaplicy św. Anny przy kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu, gdzie na awersie drzwi podzielonych na kwatery aniołowie w kartuszach prezentują narzędzia męki Pańskiej, a na rewersie można m.in. zobaczyć chustę z promieniącym sercem Jezusa oraz przebite jego dłonie i stopy. Dekorację szaf około 1635 roku wykonał Łukasz Porębski. Obok samodzielnych motywów arma Christi występują najczęściej jako tło dla przedstawień Ukrzyżowania (np. Ukrzyżowania w ołtarzu głównym z połowy XIX wieku w Bulowicach), Vir Dolorum (obraz w ołtarzu bocznym z połowy XIX wieku w Rzykach) i innych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.Konserwację antependium w latach dziewięćdziesiątych przeprowadził konserwator zabytków Karol Haberny.

Literatura

Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, t. 3, Powiat Żywiecki. Województwo krakowskie, opr. J. Szablowski, Warszawa 1948, s. 230, il. 210;
J.J. Kopeć, Interpretacja malowideł pasyjnych na szafach brackich z kaplicy św. Anny w krakowskim kościele Bożego Ciała, [w:] Studia do dziejów kościoła Bożego Ciała w Krakowie, red. Z. Jakubowski, Kraków 1977, s. 114-120, il. s. 115;
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 4. Miasto Kraków, cz. 4. Kazimierz i Stradom, red. I. Rejduch-Samek, J. Samek, Warszawa 1987, s. 66, il. 229, 274-277.

Streszczenie

Antependium z przedstawieniem narzędzi męki Pańskiej ((arma Christi), zostało wykonane w 1838 roku z przeznaczeniem do ozdoby ołtarza głównego w drewnianym kościele parafialnym św. Mikołaja w Polance Wielkiej.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica osadzona na cylindrycznej, wysokiej podstawie, ze stopą na rzucie koła, z cokolikiem i płaszczem płynnie przechodzącym w okrągły trzon. Trzon przedzielony kostkowym nodusem, zwieńczony opaską. Czara od dołu zdobiona obłymi rowkami zwieńczona szerokim kołnierzem. Pokrywa trójstrefowa, dołem puklowana, w środkowej części zdobiona pasem z liści, w górnej zakończona odwróconym talerzykiem z wieńcem laurowym i od górypokrytym palmetkami. Pokrywę wieńczy kula z krzyżem.
chrzcielnica
Chrzcielnica z pokrywą
Zdjęcie nr 1: Feretron utworzono z mocno obecnie zniszczonej, prostopadłościennej podstawy w formie postumentu z otworami przeznaczonymi na drążki do noszenia oraz czworobocznego obramienia dekorowanego z trzech stron złoconą, ażurową wicią stylizowanego akantu. Na zwieńczeniu w owalu wyobrażona na awersie chrystogram "IHS", a na rewersie monogram maryjny. Dwustronne pole obrazowe uzyskało kształt stojącego prostokąta. Na awersie przedstawiono Świętą Rodzinę ze św. Janem Chrzcicielem, określaną jako Matka Boska Dzikowska. W centrum kompozycji w półpostaci wyobrażono ukazaną frontalne z pochyloną w lewo głową Madonnę trzymającą przed sobą obiema rękami Dzieciątko Jezus. Matka Boska ma pociągłą twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami, ciemne oczy, wydatny nos i usta. Na głowie ma ciemnozieloną chustę lamowaną złotą tasiemką, okrytą przeźroczystym welonem oraz złotą, zamkniętą koronę z krzyżykiem na globie. Ubrana jest w bladofioletową suknię obszytą złotą taśmą z malarską imitacją kameryzacji oraz niebieski płaszcz narzucony na ramiona i lamowany złotym galonem. Dzieciątko zostało ukazane w pozycji siedząco-leżącej w trzech czwartych w prawo. Jezus w obu wyciągniętych rękach trzyma wiśnie. Jego twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach charakteryzuje wydatny nos i usta. Głowę okalają krótkie, ciemne włosy odsłaniające prawe ucho. Dzieciątko ma na głowie zamkniętą, złotą koronę z krzyżykiem na globie. Zbawiciel ubrany jest w jasną tunikę. Od piersi w dół jego postać zakrywa wzorzysta tkanina, w którą jest owinięty. Głowy obu postaci otaczają złociste, zębate nimby. Z lewej strony w tyle widać do połowy postać św. Józefa. Jest to starszy mężczyzna z głową ujętą w trzech czwartych w prawo, z lilią w prawej ręce. Ma szeroko otwarte ciemne oczy, wydatny nos i usta. Głowę okalają siwe włosy i krótka broda. Ubrany jest w niebiesko-zieloną tunikę z kołnierzykiem oraz narzucony na ramiona żółty płaszcz. Na pierwszym planie w lewym rogu kompozycji w półpostaci przedstawiono w profilu małego św. Jana Chrzciciela z głową obrócona w stronę widza. Święty obiema rączkami przytula do siebie baranka. Ma owalną twarz o jasnej karnacji z drobnym nosem i ustami, okoloną jasnymi lokami. Jego nagie ciało okrywa skóra wielbłądzia. Za nim widać górną część laski krzyżowej z białą banderolą z napisem "ECCE AGNUS DEI". W głębi w prawym rogu obrazu widać w oddali budynki konwentu dominikańskiego w Dzikowie. Na rewersie feretronu wyobrażono w centrum kompozycji stojącą frontalnie Matkę Boską Saletyńską. Madonna ze skrzyżowanymi na piersi dłońmi stoi na kamiennej płycie. Ma owalną twarz o jasnej karnacji z rumianymi policzkami, prostym nosem i wydatnymi ustami oraz otwartymi, ciemnymi oczami. Na głowie otoczonej zębatym nimbem ma pasiastą chustę przykrytą welonem oraz złotą, zamkniętą koronę z krzyżykiem na globie, dodatkowo obwiedzioną różanym wiankiem. Maria ubrana jest w białą koszulę oraz bladoszkarłatną suknię lamowaną galonem, dekorowaną na dole malowanymi kamieniami szlachetnymi i przepasaną złotym fartuszkiem. W głębi przedstawienia po obu stronach Marii zilustrowano dwa epizodu z historii objawień. Z lewej strony kompozycji widać klęczącą naprzeciw siebie dwójkę dzieci, ponad głowami których zjawia się Madonna w promienistej mandorli na tle złocisto-brązowych obłoków, a po prawej ta sama Matka Boska siedzi płacząc na kamieniu, a dwójka dzieci śpi obok siebie z tyłu. Maria w obu przypadkach została ukazano tak samo, jak w głównym przedstawieniu. Całość kompozycji w dolnej strefie uzupełniają małe wyobrażenia pasących się krów oraz widoczne w głębi przy linii horyzontu małe domki, a w górnej strefie w prawym rogu obecność trzech uskrzydlonych główek anielskich na tle złocisto-brązowych obłoków.
feretron
Matka Boska Dzikowska / Matka Boska Saletyńska
Zdjęcie nr 1: Przyścienną, wiszącą ambonę z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z balustradą od strony prezbiterium usytuowano przy łuku tęczowym na ścianie północnej. Ambona składa się kosz na planie ściętego sześcioboku oraz zaplecka zwieńczonego gołębicą Ducha Świętego w promienistym otoku. Kosz ambony został w dolnej części zamknięty wyłamanym na jego ścięciach cokołem dekorowanym rytmicznie usytuowanymi płaskorzeźbionymi palmetami, tworząc dekoracyjny fryz, który poprowadzono również jako cokół balustrady schodów. Odpowiednikiem ukształtowania cokołu jest wieńczące kosz wyłamane belkowanie, także przechodzące na balustradę schodów, ozdobione w górnej partii mniejszymi liśćmi palmetowymi. Kosz od spodu zamknięty jest gładkimi spływami ujętymi wiszącą, liściastą szyszką. Ścięte boki kosza udekorowano spływami wolutowymi, ozdobionymi u spodu stylizowanym liściem akantu. W płycinach pomiędzy wolutami umieszczono złocone, wiszące gałązki różane. Zaplecek uzyskał kształt stojącego prostokąta flankowany dwoma pilastrami o głowicach pozbawionych dekoracji, na których wsparto przerwane belkowanie. W przerwie belkowania usytuowano złocony, promienisty otok z wyobrażeniem srebrzonej gołębicy Ducha Świętego. Trzony pilastrów zdobi wisząca gałązka liściasta, natomiast płycinę pomiędzy pilastrami motyw roślinny ułożony w formie arabeski. Strukturę pomalowano w dwóch odcieniach beżu, zaś elementy ornamentalne wyzłocono.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźbioną postać Ukrzyżowanego Chrystusa została umieszczona na drewnianym krzyżu, którego górne ramię wieńczy biały titulus w formie krótkiej banderoli z napisem: "I.N. / R.I". Ciało Chrystusa wisi na lekko opadniętych ramionach. Głowa Zbawiciela opada na jego prawe ramię. Chrystus ma pociągłą twarz okoloną kędzierzawą brodą oraz mocno pofalowanymi, ciemnymi włosami spływającymi na ramiona, odsłaniającymi jego lewe ucho. Na głowie ma koronę cierniową uplecioną z gęstych gałązek ciernia. Spod korony spływają na szyję i tułów strużki krwi. Anatomicznie ukształtowany tors wyraźnie ukazuje układ żeber oraz intensywna wybroczynę przebitego prawego boku. Nogi Zbawiciela, skrzyżowana jedna na drugiej, do krzyża zostały przytwierdzone jednym gwoździem, podobnie jak i obie dłonie. Biodra Jezusa okala złocone perizonium przerzucone przez sznur, z widocznym festonem przy prawym boku. Całość rzeźby pokryto naturalistyczną polichromią.
rzeźba
Krucyfiks
Zdjęcie nr 1: Drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Polance jest budowlą orientowaną. Do prostokątnej nawy przylega węższe, wydłużone, trójbocznie zamknięte prezbiterium z piętrową zakrystią na osi o poligonalnym zamknięciu. Do zakrystii przylega od południa kruchta. Fragment północnej ściany prezbiterium jest murowany. Od zachodu do nawy dobudowano czworoboczną wieżę poprzedzoną przedsionkiem, który również dostawiono do nawy od południa. Prezbiterium i nawę wzniesiono na zrąb, natomiast wieżę w konstrukcji słupowej. Wieża na rzucie kwadratu posiada dwie kondygnacje. Dolna jest tej samej szerokości co nawa, górna natomiast znacznie węższa. Jej masyw podzielono smukłymi pilastrami i lizenami, zaś poniżej profilowanego gzymsu koronującego umieszczono wyrzynaną w desce koronkę. Kondygnacje oddzielono daszkiem gontowym zlewającym się po bokach z dachem kościoła. Wieżę nakryto kopulastym hełmem blaszanym, zwieńczonym blaszanym obeliskiem z krzyżem. Prezbiterium i nawę nakryto eternitowym dachem siodłowym podkreślonym profilowanym gzymsem. Nad nawą w części wschodniej zainstalowano wieżyczkę na sygnaturkę w formie wielobocznego graniastosłupa przykrytego cebulastą banią z krzyżem. Dokoła kościoła założono daszek gontowy chroniący podwaliny. Pod kościołem urządzono kryptę grzebalną. Wnętrze kościoła artykułowano za pomocą pilastrów i gzymsu. Całość nakryto stropem z fasetą. Otwór tęczowy uzyskał kształt trójlistnego, ściętego łuku, wspartego na filarkach ustawionych na profilowanej belce zawieszonej na kroksztynach. W części zachodniej nawy urządzono chór muzyczny, wsparty na dwóch kolumnach jońskich z przedpiersiem rozczłonkowanym balasami. We wnętrzu ustawiono ołtarz główny i dwa ołtarze boczne oraz ambonę, a na chórze muzycznym zainstalowano prospekt organowy.
kościół
Kościół św. Mikołaja
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta ujętego w proste, złocone i profilowane ramy oraz dekoracyjne obramienie utworzone z płaskorzeźbionego ornamentu małżowinowo-chrząstkowego przytwierdzonego do zielono-błękitnego marmurowego tła. W zwieńczeniu obramienia kartusz z napisem: AVE MARIA. W centrum kompozycji na ciemnym, jednolitym tle ukazano frontalnie Madonnę z Dzieciątkiem w typie Matki Boskiej Częstochowskiej. Maria na lewym przedramieniu trzyma Dzieciątko Jezus, na które wskazuje prawą ręką przyłożoną do piersi. Matka Boska ma pociągłą twarz o brązowej karnacji z wyraźnie zaznaczonymi drobnymi ustami o pełnych wargach, wydatnym nosie i małych, migdałowych, otwartych oczach. Na jej prawym policzku widoczne są dwie rysy. Madonna ubrana jest w ciemnoniebieski maforion podbity czerwienią i lamowany taśmą z malarskim naśladownictwem kameryzacji. Spod maforionu widoczna jest zielona, marszczona suknia obwiedziona pod szyją taśmą także z malarskim naśladownictwem kameryzacji. Siedzące Dzieciątko Jezus zostało ujęte w trzech czwartych w prawo. Prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa, lewą zaś podtrzymuje na kolanach zamknięty na dwie klamry kodeks. Jezus o jasnobrązowej karnacji ma owalną twarz o spojrzeniu skierowanym na matkę, mały nos i pełne usta. Jego głowę otaczają kędzierzawe, brązowe włosy rozjaśnione przy końcówkach loków. Ubrany jest w czerwoną, marszczoną na piersi tunikę lamowaną pod szyją, u spodu i przy rękawach taśmą z malarskim naśladownictwem kameryzacji. Spod tuniki wdać na dole jego bosą stopę. Głowy obu postaci otaczają złocone nimby oraz dwanaście malowanych gwiazd, na które nałożono mniejsze, metalowe i złocone. Na głowach Marii i Jezusa nałożone są srebrne i złocone korony o floranych sterczynach zdobione kameryzacją.
obraz
Matka Boska Częstochowska

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Anioł ukazany frontalnie, w pozycji klęczącej, lewą rękę kładzie na piersi, prawą wyciąga w bok. Twarz ma okrągłą, o dużych, migdałowatych oczach, prostym nosie i małych ustach; okoloną brązowymi, kręconymi włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w złocony płaszcz, przesłaniający go w partii nóg, odsłaniający tors, zarzucony na lewe przedramię. Skrzydła ma duże, rozłożone, częściowo złocone i srebrzone. Polichromia ciała naturalistyczna.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Kościół Świętych Apostołów Filipa i Jakuba w Osielcu usytuowany jest w centrum wsi, na północ od głównej drogi, skierowany prezbiterium na północ. Teren przykościelny otoczony jest kamiennym murem z metalowymi przęsłami. Główne wejście na teren przykościelny prowadzi przez szeroką bramę od południa, flankowaną przez dwa filary, na których ustawione są dwie rzeźby klęczących aniołów. Kościół murowany, trzynawowy, halowy o czteroprzęsłowej nawie z krótkim prezbiterium zamkniętym ścianą prostą, zwróconym ku północy, na przedłużeniu prezbiterium zakrystia; w fasadzie czworoboczna wieża. Nawa główna otwarta do bocznych arkadami filarowymi, filary opilastrowane, wspierające sklepienia żagielkowe. Ściana arkady tęczowej o wykroju półkolistym. Prezbiterium podniesione i kilka stopni. Chór muzyczny rozpięty w polu ostatniej arkady nawy od strony południowej, wsparty na dwóch wąskich kolumienkach. Wnętrze oświetlone niewielkimi oknami w kształcie półkoli, po trzech z każdej strony nawy, analogiczne pojedyncze okna na ścianach bocznych prezbiterium oraz trzy prostokątne w zakrystii. Do kościoła prowadzi główne wejście przez kruchtą pod wieżą, drugie mniejsze wejście od strony wschodniej nawy oraz trzecie przez zakrystię. Fasada artykułowana w osi głównej parzystymi pilastrami, wspierającymi trójkątny przyczółek, wyżej czworoboczna wieża o ściętych w górnej części narożach. Na ściankach otwory okienne z żaluzjami w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte łukiem półkolistym, wyżej zegary. Wieża nakryta cebulastym hełmem z latarnią. Ściany boczne kościoła artykułowe lizenami, wspierającymi niepełne belkowanie. Kościół nakryty dachem namiotowym. Na zakończeniu nawy wieżyczka na sygnaturkę z latarnią.
kościół
Kościół Świętych Apostołów Filipa i Jakuba

Podobne dzieła

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Mozaika w kształcie stojącego prostokąta z umieszczonym centralnie frontalnym przedstawieniem Matki Boskiej w typie Niepokalanie Poczętej. Maria ukazana całopostaciowo, w pozycji stojącej z głową pochyloną nieznacznie w prawo i skierowaną do dołu. Ręce postaci ugięte w łokciach i wyciągnięte na boki. Twarz Marii pozbawiona jest szczegółów fizjonomicznych. Wokół głowy znajduje się nimb w kolorach białym, złotym, ciemnoniebieskim i zielonym. Postać ubrana jest jasnożółtą suknię z długimi rękawami przewiązaną w talii złotym pasem oraz rozwiany płaszcz utrzymany w odcieniach niebieskiego. Spod szat widoczne brązowe buty. Pod stopami postaci widoczny fragment ciemnozielonego owalu nawiązującego do globu, na którym zazwyczaj stoi Maria w przedstawieniach Niepokalanego Poczęcia. Tło jednolite utrzymane w odcieniach brązu i szarości.
inne dzieła sztuki

Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Zdjęcie nr 1: Oprawa grobu Pańskiego kulisowa, pięciopłaszczyznowa. Pierwszy plan tworzy iluzjonistyczna dekoracja, utworzona z bramy składającej się z dwóch filarów zwieńczonych wazonami z antabami oraz muru z krenelażem. Na tle muru ukazani dwaj rzymscy legioniści, po lewej stronie siedzący, po prawej stojący. W tle bogata roślinność egzotyczna z palmami. Na pozostałych planach namalowana roślinność leśna z egzotycznymi gatunkami palm. Na trzeciej parze kulis przedstawieni dwaj rzymscy legioniści, lewy w pozycji stojącej, prawy leżącej, z głową wspartą na ręce. Wszystkie cztery płaszczyzny zamknięte łukami z namalowanym błękitnym niebem z gwiazdami, ujętym obłokami. Na ścianie zamykającej dekorację ukazano kamienny grób, po bokach którego siedzi i leży po trzech legionistów rzymskich z każdej strony. Nad nimi namalowane zalesione wzgórze Golgoty z trzema krzyżami, przed którymi stoi płaczący anioł. W tle widoczny jest pejzaż Jerozolimy, nad którym ukazano zaćmione słońce. W górnej części ściany ukazano niebo z nałożonym medalionem utworzonym z obłoków, z dwiema uskrzydlonymi główkami anielskimi, w glorii promienistej.
inne dzieła sztuki

Dekoracja grobu Pańskiego

Zdjęcie nr 1: Okucia w kształcie częściowo ażurowych plakiet rozmieszczone na oprawie mszału wydanego w Wenecji w 1768 roku, na tle desek obciągniętych ciemnoczerwonym aksamitem. W narożach górnej i dolnej okładki trójkątne plakiety z motywami uskrzydlonych główek aniołów i ornamentem małżowinowym; przy krawędziach gładkie listwy łączące plakiety. Przy prawej krawędzi górnej okładziny i przy lewej krawędzi okładziny dolnej szyldziki zapięcia w formie bukietów kwiatów wyrastających z masek. Pośrodku okładzin rombowe plakiety z przedstawieniami – na górnej okładzinie Chrystus Salwator siedzący na obłokach, na dolnej Arma Christi; w narożach grzebienie ornamentu rocaille’owego (?) oraz motywy muszli i wolut.
inne dzieła sztuki

Okucie mszału

Zdjęcie nr 1: Konny karawan uzyskał formę czterokołowego wozu na resorach z baldachimem wspartym na czterech filarach (w osiach skrajnych) i dwóch kolumnach o skręconych trzonach (w osiach środkowych). Na filarach umieszczono płaskorzeźbione i srebrzone półpostacie lamentujących aniołów, wsparte na wolutowych konsolach dekorowanych palmetami i akantem. Długowłose anioły ukazane zostały w wąskich tunikach przewiązanych w pasie. W lewej ręce trzymają wieńce, prawą ręką ugiętą w łokciu dotykają twarzy w geście rozpaczy. Baldachim przyjął kształt czterospadowego dachu zwieńczonego krzyżem. Spływy dachu ozdobiono postrzępionymi, srebrzonymi liśćmi palmowymi. Jego boki dekoruje płaskorzeźbiona, ażurowa i złocona stylizowana wić akantowa, złączona w dolnej części z arkaturą. Na dłuższych bokach baldachimu ornament rozdziela z jednej strony srebrzona i płaskorzeźbiona głowa Chrystusa w koronie cierniowej w typie Veraikon, z drugiej główki anielskiej oraz zachowana częściowo głowa Matki Boskiej Bolesnej. Dodatkowo płaskorzeźbiony ornament roślinno-kwiatowy zdobi dolne, dłuższe boki karawanu. Z przodu karawanu usytuowano siedzisko w formie płaskorzeźbionego fotela o wolutowo skręconych podłokietnikach. Zaplecek zwieńczony został płaskorzeźbionym ornamentem akantowym, a boki fotela udekorowano płaskorzeźbionymi liśćmi dębu. Odwrocie zaplecek ozdobiono płaskorzeźbionymi liśćmi akantu, wieńcem z liści dębowych oraz dwoma skrzyżowanymi liśćmi palmowymi. Przed fotelem znajduje się klapa na oparcie nóg dla woźnicy. Pod nią usytuowano drewniane elementy pozwalające zaprzęgnąć konia. Drewniane i okute koła z przodu są mniejsze od kół z tyłu.
inne dzieła sztuki

Karawan

Zdjęcie nr 1: Balustrada ganku obiegająca ścianę zachodnią, północną i południową z malowanymi scenami Litanii Loretańskiej umieszczonymi w płycinach o różnorodnych kształtach, przeważnie stojącego prostokąta z modyfikacjami: o ściętych narożach, zamkniętych półkoliście, zamkniętych uszakami lub innych. Poszczególne osie wydzielone są pilastrami hermowymi, wspartymi na bazach i niskich cokołach. Podpory podtrzymują imposty zdobione rombami oraz niepełne belkowanie w postaci profilowanego gzymsu, wyłamanego na ich osi. Pod oraz ponad obrazami umieszczone są złocone napisy. Balustrada ujęta jest od dołu fantazyjnie wykrojonymi kartuszami, ozdobionymi kaboszonami i rautami. Struktura jest polichromowana na czarno, pilastry i detale na czerwono, ornamentyka i profilowania złocone oraz srebrzone. Poszczególne sceny opatrzone są napisami: Na ścianie południowej, od lewej: 1. „S. VIRGO VIRGINVM, OR(A PRO NOBIS)”, „PANNO NAD PANNAMI, MODL(SIĘ ZA NAMI)” 2. „MATTER VIVENTIVM, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO ŻYJĄCYCH, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 3. „MATER PVLCHRAE DILECTIONIS, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO JEZVSOWEJ MIŁOSCI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 4. „MATER SANCTAE SPEI, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO S. NADZIEJI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 5. „MATER HONORIFICATA, OR(A PRO NOBIS)”, „MATKO PRZESŁAWNA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 6. „LIGNVUM VITAE, OR(A PRO NOBIS)”, „DRZEWO ŻYWOTA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 7. „VENA VITAE, OR(A PRO NOBIS)”, „STRVMIENIV ŻYWOTA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 8. „NAVIS INSTITORIS ETC, OR(A PRO NOBIS)”, „OKĘCIE CHLEB ŻŸWŸ NIOSACŸ, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 9. „FAVVS DISTILANS, OR(A PRO NOBIS)”, „SŁODKOŚCI PŁŸNACA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 10. „FONS SIGNATVS, OR(A PRO NOBIS)”, „ZDROJV ZAPIECZĘTOWANY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 11. „PVTEVS AQVARVM VIVENTIVM, OR(A PRO NOBIS)”, „STVDNICO WOD ŻŸWŸCH, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 12. „TORRENS MELLIS ET BVTYRI, OR(A PRO NOBIS)”, „POTOKV Z MIŁOSCIA CIEKACY: M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 13. „DOMVS SAPIENTIAE, OR(A PRO NOBIS)”, „DOMIE MADROSCI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 14. „SPECVLM SINE MACVLA, OR(A PRO NOBIS)”, „ZWIERCIADŁO BEZ ZMAZY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” Na ścianie zachodniej, od lewej: 1. „THRONVS SALAMONIC, OR(A PRO NOBIS)”, „TRON SALOMONA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 2. „MVLIER AMICTA SOLE, OR(A PRO NOBIS)”, „NIEWIASTA W SŁONCE ODZIANA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 3. „PVLCHRA VT LVNA, OR(A PRO NOBIS)”, „PIEKNA JAK KSIEŻYC, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 4. „ELECTA VT SOL, OR(A PRO NOBIS)”, „WYBRANA JAK SŁOŃCE, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 5. „HONORIFICENTIA POPVLI NOSTRI, OR(A PRO NOBIS)”, „PRZEDMIOT CZCI NARODU NASZEGO” 6. „VIRGA MOYSIS, OR(A PRO NOBIS)”, „LASKA MOJŻESZOWA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 7. „CIVITAS REFVGII, OR(A PRO NOBIS)”, „MIASTO UCIECZKI, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 8. „CLYPEVS OMNIB, IN TE SPERATIB, OR(A PRO NOBIS)”, „TARCZA WSZYSTKICH TOBIE UFAJ[ĄCY]M” 9. „TVRRIS EBVRNEA, OR(A PRO NOBIS)”, „WIEŻO Z KOSCI SŁONIOWEJ M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” Na ścianie północnej, od lewej: 1. „TVRRIS DAVIDICA, OR(A PRO NOBIS)”, „WIEŻO DAWIDOWA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 2. „PARADISVS VOLVPTATIS, OR(A PRO NOBIS)”, „RAJU ROZKOSZY, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 3. „DESIDERIVM COLLIVEM ETERNORV, OR(A PRO NOBIS)”, „PRAGNIENIE PAGÓRKÓW WIECZny do, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 4. „LILIVM INTER SPINAS, OR(A PRO NOBIS)”, „LILIA MIĘDZY CIERNIAMI” 5. „RVBVS ARDENS INCONBVSTVS, OR(A PRO NOBIS)”, „KRZAK OGNISTY CIERNIowy, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 6. „THALAMVS SPONSI, OR(A PRO NOBIS)”, „KOMNATA OBLUBIEŃCÓW, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 7. „TABERNACVLVM FOEDERIS, OR(A PRO NOBIS)”, „NAMIOT PRZYMIERZA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 8. „AVRORA CONSVRGENS, OR(A PRO NOBIS)”, „JUTRZENKA WSCHODZĄCA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 9. „SANCTVARIVM DEI, OR(A PRO NOBIS)”, „SANKTUARIUM BOGA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 10. „ARCA TESTAMENTI, OR(A PRO NOBIS)”, „ARKA PRZYMIERZA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 11. „PROPITIATORIVM ALTISSIMI, OR(A PRO NOBIS)”, „PRZEBŁAGANIE PRZEDWIECZNEGO, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 12. „GLORIA IERVSALEM, OR(A PRO NOBIS)”, „CHWAŁA JERUSALEM, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 13. „SOLVM GLORIA DEI, OR(A PRO NOBIS)”, „TRON CHWAŁY BOŻEJ, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)” 14. „REGINA CAELI, OR(A PRO NOBIS)”, „KRÓLOWA NIEBA, M(ÓDL SIĘ ZA NAMI)”
inne dzieła sztuki

Balustrada

Zdjęcie nr 1: Tkanina w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym, dosztukowana do kształtu stojącego prostokąta. W centrum kompozycji stojąca Matka Boska, ukazana frontalnie z dłońmi splecionymi na wysokości bioder z głową przechyloną w prawo i skłonioną delikatnie w dół, prawą ręką opiera się o skałę. W jej serce wbite jest siedem mieczy: trzy z lewej strony i cztery z prawej. Twarz trójkątna o wyraźnych, konturowych rysach, oczy zamknięte, duży nos. Ubrana jest w różową suknię i granatowy płaszcz przerzucony przez prawą rękę i spływający wzdłuż lewego boku; na głowie ma granatowy welon, a wokół głowy złoty i promienisty nimb. Maria ukazana jest na tle skał: na skale po lewej stronie leży biały titulus w formie banderoli z napisem „IN / RI”, a na skale po prawej trzy gwoździe i korona cierniowa. Tło jednolite, czarne. Kolorystyka przytłumiona, wyraźnie podkreślona i rozświetlona jasnymi plamami barwnymi na sukni i twarzy Matki Boskiej.
inne dzieła sztuki

Matka Boska Bolesna

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Antependium", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/antependium-7

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności