Św. Klemens

Dzieje zabytku

Obraz św. Klemensa pochodzi z wyposażenia poprzedniego kościoła w Zawoi (Skawicy). Dzieło powstało najpewniej w drugiej połowie XIX wieku. Zostało przeniesione do nowo wybudowanego kościoła w 1888 roku razem z ołtarzem głównym. Obraz został wymieniony w tym retabulum w inwentarzu z 1919 roku sporządzonym przez księdza Adama Górkiewicza. W latach 1921-1926 odnowiono wszystkie obrazy w kościele. Obraz św. Klemensa odrestaurowano ponownie w 1956 roku.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum św. Klemens ukazany w całej postaci, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z uniesioną głową. Lewą ręką przytrzymuje księgę oraz ferulę, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Twarz ma pociągłą, o dużych oczach zwróconych w górę, dużym nosie i pełnych ustach; okoloną krótką, siwą brodą oraz krótkimi, kręconymi włosami. Na głowie ma tiarę papieską z taśmami (fannones), wokół niej nimb. Święty ubrany jest w niebieską albę, białą rokietę lamowaną koronką, żółtą stułę oraz jasnożółtą kapę o wzorze roślinnym, z dekoracyjną bordiurą. Obok świętego leży kotwica. Postać ukazana na tle pejzażu z morzem i statkiem, ze sceną męczeństwa świętego.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Klemens był trzecim z kolei po św. Piotrze papieżem. Pełnił tę funkcję w latach około 88-97. Przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności z atrybutami papieskimi, takimi jak potrójna tiara i ferula (krzyż papieski). Prawdopodobnie Klemens był niewolnikiem pochodzenia żydowskiego, wyzwolonym przez patrycjusza Klemensa, którego imię przyjął później. Według przekazów cesarz Trajan zesłał Klemensa na wygnanie do Chersonezu Taurydzkiego (Krym). Cesarz skazał go później na śmierć przez utopienie w Morzu Czarnym z zawieszoną u szyi kotwicą, dlatego jest ona jego atrybutem. Na omawianym obrazie w tle ukazana jest scena jego męczeństwa, ukazująca statek na morzu, z którego oprawcy wyrzucają postać świętego, aby go utopić.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Widoczne krakelury na całej powierzchni obrazu, zabrudzenia, dosztukowany dolny pas płótna.

Streszczenie

Obraz św. Klemensa pochodzi z wyposażenia poprzedniego kościoła w Zawoi (Skawicy). Dzieło powstało najpewniej w drugiej połowie XIX wieku. Zostało przeniesione do nowo wybudowanego kościoła w 1888 roku razem z ołtarzem głównym. Święty Klemens był trzecim z kolei po św. Piotrze papieżem. Cesarz skazał go później na śmierć przez utopienie w Morzu Czarnym z zawieszoną u szyi kotwicą, dlatego jest ona jego atrybutem.

Bibliografia