Św. Wojciech

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Skawina
Miejscowość
Krzęcin
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
S. G. Żeleński św. Wojciech witraż
Miejsce przechowywania
nawa główna
Identyfikator
DZIELO/03040
Kategoria
witraż
Ilość
1
Czas powstania
1952 rok
Fundator
Gromada Pozowice
Technika i materiał
szkło, techniki witrażowe, ołów
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Witraż został wykonany w 1952 roku według projektu Władysława Jastrzębskiego w pracowni S. G. Żeleński w Krakowie z przeznaczeniem do kościoła w Krzęcinie.

Opis

Witraż w formie stojącego prostokąta zwieńczonego łukiem odcinkowym nadwieszonym z przedstawieniem św. Wojciecha. Świętego ukazano frontalnie, całopostaciowo, ujętego stylizowanymi wstęgami i biało-niebieskimi polami romboidalnymi. Prawą rękę opiera na krzyżu patriarszym, lewą składa na piersi, patrzy przed siebie, Jest ubrany w białą albę, fioletową komżę, i zielono-żółty płaszcz. Na strój ma nałożony paliusz. Nad głową znajduje się ujęty stylizowanymi wstęgami półpostaciowy wizerunek kobiety, która patrzy w dół i trzyma w rękach palmę męczeństwa. Jest ubrana w fioletową suknię, ma długie, opadające na plecy włosy. Wizerunek św. Wojciecha jest otoczony inskrypcją „JAM JEST / PASTERZ / DOBRY / I ZNAM SWOJE / I ONE MNIE / ZNAJĄ, JAN X 14 / TOTEŻ / I ŻYCIE / SWOJE / KŁADĘ / ZA OWCE / SWOJE JAN X 14.” U stóp świętego inskrypcja „ŚWIĘTEMV / WOJCIECHOWI / WITRAŻ TEN OFIAROWAŁA / GROMADA / POZOWICE /R(OKU) P(AŃSKIEGO) 1952.” Witraż utrzymany w chłodnej kolorystyce, z przewagą niebieskiego, zieleni i szarości.

Zarys problematyki artystycznej

Ukazany na witrażu św. Wojciech urodził się w Czechach, podczas bierzmowania przyjął imię Adalbertus. Był biskupem Pragi, misjonarzem na Węgrzech, w Polsce i w Prusach, gdzie został zamordowany w 999 roku. Został ukazany frontalnie, w uproszczony sposób, bez identyfikujących go jednoznacznie atrybutów, jedynie trzymając ferulę – pastorał zakończony krzyżem, który wraz elementami stroju pozwala ujrzeć w nim jednego z biskupów.
Witraż powstał w pracowni kontynuującej tradycje zakładu, który od 1902 roku działał w Krakowie pod nazwą „Krakowski Zakład Witrażów Artystycznych Oszkleń Wytrawiania na szkle prof. Władysława Ekielskiego i Antoniego Tucha”. Dwa lata po założeniu do spółki dołączył architekt Stanisław Gabriel Żeleński, który w 1906 roku przejął zakład na własność i zmienił jego nazwę na „Krakowski Zakład Witrażów, Oszkleń Artystycznych i Fabryka Mozaiki Szklanej S.G. Żeleński”, a w skrócie „S.G. Żeleński”. Po śmierci Stanisława zakład prowadziła rodzina, a w 1952 roku został upaństwowiony. Po przejściu na powrót w ręce prywatne zakład działa do dziś. W czasie swojego istnienia realizował projekty witraży m.in. w kościele Mariackim w Krakowie, w katedrze wawelskiej projektu Józefa Mehoffera, w kościele Franciszkanów w Krakowie projektu Stanisława Wyspiańskiego oraz w szeregu innych lokalizacji w Krakowie i kościołach w mniejszych miejscowościach, np. Chrzanowie, Liszkach, Kalwarii Zebrzydowskiej, czy Rudawie.
Władysław Jastrzębski, który zaprojektował witraże do kościoła w Krzęcinie, był również współautorem dekoracji szklanych w kościele Cystersów w krakowskiej Mogile oraz kościele parafialnym św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry

Streszczenie

Witraż z wizerunkiem św. Wojciecha powstał w 1952 roku w pracowni „S.G. Żeleński” w Krakowie. Projekt do niego sporządził Władysław Jastrzębski, współautor realizacji w Mogile i Mszanie Dolnej. Witraż ufundowała Gromada Pozowice.

Bibliografia

"Historia Krakowskiego Zakładu Witrażów S.G. Żeleński", http://zelenski.pl/front/historia [dostęp z dn. 23.04.2018]
Spiechowicz-Jędrys Agnieszka, "Krzęcin. Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi", Kraków 2004
Czapczyńska-Kleszczyńska Danuta, Szybisty Tomasz, "Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 1: Archidiecezja Krakowska, dekanaty krakowskie", Kraków 2014
"Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 2: Archidiecezja Krakowska, dekanaty pozakrakowskie", Kraków 2015
Pawłowska Krystyna, "Witraże w kamienicach krakowskich z przełomu wieków XIX i XX", Kraków 1994
Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Św. Wojciech", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wojciech-23

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności