Św. Józef z Dzieciątkiem

Dzieje zabytku

Witraż został wykonany w 1952 roku według projektu Władysława Jastrzębskiego w pracowni S. G. Żeleński w Krakowie z przeznaczeniem do kościoła w Krzęcinie.

Opis

Witraż w formie stojącego prostokąta zwieńczonego łukiem odcinkowym nadwieszonym, z wizerunkiem św. Józefa z Dzieciątkiem. Święty został ukazany frontalnie, całopostaciowo, ujęty stylizowanymi wstęgami i biało-zielonymi polami romboidalnymi. W prawej ręce trzyma kwiat lilii, na lewym ramieniu niesie Dzieciątko Jezus. Jest ubrany w żółtą tunikę oraz zielony płaszcz przerzucony przez obie ręce, a Dzieciątko w białą sukienkę. Wizerunek ujęty inskrypcją „UMIŁO/WAŁ GO / PAN / I PRZYOZDOBIŁ GO / SZATĄ / CHWAŁY / PRZYODZIAŁ GO SYRACH XIV 9.” U stóp świętego inskrypcja „ŚWIĘTEMU / JÓZEFOWI / WITRAŻ TEN OFIAROWAŁA / GROMADA KRZĘCIN / 1952” i niżej „PROJEKT(OWAŁ) / WŁ[ADYSŁAW] JASTRZĘBSKI / WYKONAŁ ZAKŁAD WITRAŻ. / SG ŻELEŃSKI / KRAKÓW. Witraż utrzymany w chłodnej kolorystyce, z przewagą zieleni, fioletu i szarości.

Zarys problematyki artystycznej

Przedstawienie św. Józefa ukazane na witrażu nawiązuje do tradycyjnej ikonografii. Święty został wyobrażony z Dzieciątkiem Jezus, którego był opiekunem. Józef, małżonek Marii, chronił i utrzymywał Świętą Rodzinę. Stał się symbolem wiary, pracowitości oraz skromności, patronem pracujących oraz rodzin. Dzieciątko wykonuje w stronę widza gest błogosławieństwa.
Witraż powstał w pracowni kontynuującej tradycje zakładu, który od 1902 roku działał w Krakowie pod nazwą „Krakowski Zakład Witrażów Artystycznych Oszkleń Wytrawiania na szkle prof. Władysława Ekielskiego i Antoniego Tucha”. Dwa lata po założeniu do spółki dołączył architekt Stanisław Gabriel Żeleński, który w 1906 roku przejął zakład na własność i zmienił jego nazwę na „Krakowski Zakład Witrażów, Oszkleń Artystycznych i Fabryka Mozaiki Szklanej S.G. Żeleński”, a w skrócie „S.G. Żeleński”. Po śmierci Stanisława zakład prowadziła rodzina, a w 1952 roku został upaństwowiony. Po przejściu na powrót w ręce prywatne zakład działa do dziś. W czasie swojego istnienia realizował projekty witraży m.in. w kościele Mariackim w Krakowie, w katedrze wawelskiej projektu Józefa Mehoffera, w kościele Franciszkanów w Krakowie projektu Stanisława Wyspiańskiego oraz w szeregu innych lokalizacji w Krakowie i kościołach w mniejszych miejscowościach, np. Chrzanowie, Liszkach, Kalwarii Zebrzydowskiej, czy Rudawie.
Władysław Jastrzębski, który zaprojektował witraże do kościoła w Krzęcinie, był również współautorem dekoracji szklanych w kościele Cystersów w krakowskiej Mogile oraz kościele parafialnym św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Witraż z wizerunkiem św. Józefa powstał w 1952 roku w pracowni „S.G. Żeleński” w Krakowie. Projekt do niego sporządził Władysław Jastrzębski, współautor realizacji w Mogile i Mszanie Dolnej. Witraż ufundowała Gromada Krzęcin.

Bibliografia