Serce Marii

Dzieje zabytku

Witraż został wykonany w 1952 roku według projektu Władysława Jastrzębskiego w pracowni S. G. Żeleński w Krakowie z przeznaczeniem do kościoła w Krzęcinie.

Opis

Witraż o wykroju prostokąta stojącego zakończonego łukiem odcinkowym nadwieszonym z przedstawieniem Serca Marii. W centrum Maria stojąca na półksiężycu, depcząca węża. Lewą rękę wyciąga przed siebie, prawą zaś wskazuje na serce na piersi. Jest ubrana w białą tunikę i płaszcz w odcieniach błękitu. Wokół Marii klęczy sześć kobiet ubranych w stroje chłopskie, długie suknie, serdaki, korale, chusty na plecach i głowach. Scena otoczona bordiurą z dekoracją roślinną i geometryczną.Na wysokości głowy Marii inskrypcja: „MÓDL SIĘ ZA NA/MI ŚWIĘTA BOŻA / RODZICIELKO ABYŚMY / SIĘ STALI GOD/NYMI OBIETNIC / CHRYSTUSOWYCH”. Powyżej sceny kartusz wolutowy z literą „M” z krzyżem. Poniżej sceny kartusz z inskrypcją: „PRZECZYSTE / SERCE / MARII / BĄDŹ ZAWSZE / Z NAMI”. U dołu inskrypcja: „WITRAŻE / OFIAROWALI / PARAFIANIA / Z KRZĘCINA” . Poniżej „Witraże wykon(dalej niewidoczne) / S. G. ŻELEŃSKI / Projektował: / Wł(adysław). JASTRZĘBSKI” Witraż utrzymany w chłodnej kolorystyce, z przewagą szarości, niebieskiego i żółtego.

Zarys problematyki artystycznej

Ukazany w witrażu typ ikonograficzny Serca Marii jest symbolem doskonałej miłości do Boga, której zworem dla ludzi jest Niepokalana i łączy się przestawieniem Serca Jezusa. Ikonografia tego przedstawienia kształtowała się pod wpływem kultu propagowanego przez Jana Eudesa oraz kolejnych objawień maryjnych i jest bardzo różnorodna. Wywodzi się ze średniowiecznych przedstawień Matki Boskiej Bolesnej i przedstawień pasyjnych. Często nawiązuje do przedstawienia Serca Jezusa, w ten sam sposób ukazując serce przed klatką piersiową oraz wyobrażeń Niepokalanej, co uwidacznia się w półksiężycu i wężu pod stopami Marii.
Witraż powstał w pracowni kontynuującej tradycje zakładu, który od 1902 roku działał w Krakowie pod nazwą „Krakowski Zakład Witrażów Artystycznych Oszkleń Wytrawiania na szkle prof. Władysława Ekielskiego i Antoniego Tucha”. Dwa lata po założeniu do spółki dołączył architekt Stanisław Gabriel Żeleński, który w 1906 roku przejął zakład na własność i zmienił jego nazwę na „Krakowski Zakład Witrażów, Oszkleń Artystycznych i Fabryka Mozaiki Szklanej S.G. Żeleński”, a w skrócie „S.G. Żeleński”. Po śmierci Stanisława zakład prowadziła rodzina, a w 1952 roku został upaństwowiony. Po przejściu na powrót w ręce prywatne zakład działa do dziś. W czasie swojego istnienia realizował projekty witraży m.in. w kościele Mariackim w Krakowie, w katedrze wawelskiej projektu Józefa Mehoffera, w kościele Franciszkanów w Krakowie projektu Stanisława Wyspiańskiego oraz w szeregu innych lokalizacji w Krakowie i kościołach w mniejszych miejscowościach, np. Chrzanowie, Liszkach, Kalwarii Zebrzydowskiej, czy Rudawie.
Władysław Jastrzębski, który zaprojektował witraże do kościoła w Krzęcinie, był również współautorem dekoracji szklanych w kościele cystersów w Krakowskiej Mogile oraz kościele parafialnym św. Michała Archanioła w Mszanie Dolnej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Witraż ze sceną Serca Marii powstał w 1952 roku w pracowni „S.G. Żeleński” w Krakowie. Projekt do niego sporządził Władysław Jastrzębski, współautor realizacji w Mogile i Mszanie Dolnej. Witraż ofiarowali parafianie z Krzęcina.

Bibliografia