Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane, figura została prawdopodobnie wykonana z przeznaczeniem do ołtarza.

Opis

Figura pełna na cokole przedstawiająca św. Walentego. Święty stoi frontalnie, spoglądając przed siebie. Ma trójkątną twarz, małe oczy, wąski nos, niewielkie usta i krótkie, ciemne włosy. Prawą rękę wyciąga przed siebie w delikatnym geście, lewą przytrzymuje zamkniętą księgę. Ubrany jest w białą komżę zdobioną przy rękawach i dolnej krawędzi szerokim pasem koronki oraz złoty ornat dekorowany motywami winnej latorośli z monogramami Chrystusa na kolumnie – pionowym pasie biegnącym przez środek szaty. Spod ornatu wystają końce złotej stuły zakończonej krzyżami równoramiennymi i frędzlami, przez lewe przedramię przewieszony ma manipularz.
Na cokole napis „S(anc)t(us) Valentinus”.

Zarys problematyki artystycznej

O św. Walentym nie wiadomo zbyt wiele. Był urodzonym w Rzymie biskupem i męczennikiem, który został ścięty 14 lutego w czasie prześladowań chrześcijan prowadzonych przez cesarza Klaudiusza Gota. Dokonał cudu uzdrowienia niewidomej dziewczynki, niemal przekonał rzymskiego cesarza do wiary chrześcijańskiej, o Jezusie wypowiadał się jako o „światłości oświecającej wszelkiego człowieka”, co należy odnieść do słów Chrystusa „Jam jest światłość świata” (J 8, 12).
Czci się go jako patrona ciężkich chorób, również nerwowych. W kulturze anglosaskiej także zakochanych.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Widoczne ubytki w polichromii cokołu rzeźby.

Literatura

Janicka-Krzywda Urszula, Patron-atrybut-symbol, Poznań 1993, s. 83-84.
Żywoty świętych pańskich na wszystkie dnie roku podług najwiarygodniejszych źródeł wyjętych z dzieł ojców i doktorów kościoła św., oprac. wg O. Bitschnaua, Mikołów-Warszawa, 1905, s. 143-147.

Streszczenie

Nieznane jest autorstwo dwudziestowiecznej figury świętego Walentego, stanowiącej jedną z czterech rzeźb tego samego pochodzenia znajdujących się w kościele. Żyjący w starożytnym Rzymie święty biskup był obdarzony umiejętnością nawracania oraz dokonał cudu przywrócenia wzroku. Nazywał Chrystusa „prawdziwą światłością”. Mimo prześladowań chrześcijan gorliwie wykonywał swoją pracę i z tego powodu zginą śmiercią męczeńską.