Kropielnica

Dzieje zabytku

Kropielnica musiała zostać wmurowana niedługo po konsekracji kościoła, najpewniej przed 1765 rokiem, gdyż w tym roku spisano inwentarz odnotowujący jej istnienie: „Wszedłszy z tych drzwi pobocznich w kościół iest nowa murowana marmurowa kropielnica po lewej, oprócz tey która iest na Cmentarzu wydrożona w kamieniu grubym”.

Opis

Niewielka kropielnica z głęboką, półkulistą czarą na wodę ozdobioną pionowymi występami imitującymi pukle i wylewem w kształcie ćwierćwałka jest wmurowana w ścianę kruchty kościoła.

Zarys problematyki artystycznej

Kropielnica należy do typowych przedmiotów stanowiących wyposażenie każdego kościoła. Wykonywano je głównie z kamienia (szczególnie w okresie średniowiecza), a w czasach renesansu i baroku najczęściej z odpornego na wodę marmuru. Na terenie Małopolski w okresie baroku najpowszechniejszym dostępnym materiałem był czarny marmur wydobywany w Dębniku koło Krzeszowic. Teren, na którym znajdowały się złoża należał do karmelitów bosych z Czernej. Zakonnicy dzierżawili łomy przybywającym do Dębnika kamieniarzom, którzy sami wykonywali dzieła lub odsprzedawali wstępnie obrobione bloki marmuru kamieniarzom i rzeźbiarzom głównie krakowskim, ale również chęcińskim, pińczowskim i warszawskim. Podobne do tenczyńskiej kropielnice z puklowaną czarą można spotkać w kilkudziesięciu kościołach na terenie całej Polski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Widoczne liczne odpryski i ubytki marmuru, brzeg pęknięty.

Streszczenie

Powstała przed 1765 rokiem kropielnica jest wykonana z czarnego marmuru dębnickiego. Kropielnice o podobnym kształcie powstawały w XVII, XVIII i XIX wieku w wielu ośrodkach kamieniarskich w Polsce. Z czarnego marmuru wykonywano je w ośrodku kamieniarskim w Dębniku koło Krakowa.

Bibliografia