Św. Piotr

Dzieje zabytku

Figura św. Piotra powstała zapewne w czwartej ćwierci XVIII wieku. Prawdopodobnie wykonali ją bracia Korneccy – Antoni i Ignacy. Została wtórnie umieszczona w ołtarzu głównym dawnego kościoła w Zawoi. Po budowie nowej świątyni w 1888 roku figura została przeniesiona do niej razem z ołtarzem głównym. Wymieniona była w tym miejscu w inwentarzu sporządzonym w 1919 roku przed księdza Adama Górkiewicza. Prawdopodobnie odnawiano ją razem z ołtarzem głównym w 1930 i 1966 roku.

Opis

Figura drążona z tyłu, ustawiona na nieregularnej podstawie. Święty ukazany frontalnie, z uniesioną głową, prawą nogą opartą na wzniesieniu i rękami rozłożonymi na boki. W prawej dłoni trzyma dwa skrzyżowane klucze, lewą podtrzymuje zamkniętą księgę. Twarz ma szczupłą, pociągłą, o głęboko osadzonych oczach, skierowanych w górę, garbatym nosie i otwartych ustach z widoczną linią zębów. Twarz okolona krótką, falowaną brodą oraz krótkimi włosami, z łysiną na głowie. Ubrany jest w luźną, złoconą tunikę oraz zawiązany diagonalnie na prawym ramieniu złocony płaszcz. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, włosy siwo-brązowe.

Zarys problematyki artystycznej

Figura św. Piotra z Zawoi jest zbliżona do rzeźby tego samego świętego z ołtarza św. Józefa w farze w Bochni. Różni się jedynie układem sylwetki. Ta ostatnia została wykonana przed 1786 rokiem przez braci Korneckich – Antoniego i Ignacego. Można zatem zasugerować wykonanie przez nich rzeźby z Zawoi. Po zakończeniu działalności rodzinnego warsztatu w Gdowie (1776), przez ponad dekadę Ignacy i Antoni realizowali wspólnie kolejne zlecenia, później zaś pracowali już indywidualnie.
Piotr był bratem św. Andrzeja, rybakiem, przyłączył się do Chrystusa i został jego apostołem. Jezus zmienił jego imię (Szymon) na Piotr, co później wyjaśnił: „Ty jesteś Piotr (czyli Skała), i Ja na tej Skale zbuduje Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze do królestwa niebieskiego [...]” (Mt 16, 18-19), dlatego w ikonografii jednym z atrybutów świętego są również klucze. Święci Piotr i Paweł często przedstawiani są razem. W Kościele uroczystość obu apostołów obchodzona jest jednocześnie, gdyż w tradycji uznaje się, że zginęli w tym samym dniu. Przez swoje zasługi dla Kościoła obaj nazywani są „książętami apostołów”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia złoceń.

Streszczenie

Figura św. Piotra powstała zapewne w czwartej ćwierci XVIII wieku. Prawdopodobnie wykonali ją bracia Korneccy – Antoni i Ignacy. Została wtórnie umieszczona w ołtarzu głównym dawnego kościoła w Zawoi. Po budowie nowej świątyni w 1888 roku figura została przeniesiona do niej razem z ołtarzem głównym. W ikonografii jednym z atrybutów św. Piotra są klucze.

Bibliografia