Św. Mikołaj

Dzieje zabytku

W 1850 roku proboszcz kościoła w Zakliczynie, ksiądz Jędrzej Kowalczyk przystąpił do przebudowy ołtarza św. Józefa, który znajdował się w złym stanie. Prawdopodobnie ołtarz pochodził z 1723 roku, o czym miał świadczyć umieszczony na nim napis: „Którzy mnie zdobią, żywot wieczny otrzymują / 1723 rok”. Po konserwacji i ponownym złożeniu nastawy, dodano jedną kondygnację, w której umieszczono omawiane dzieło – obraz św. Mikołaja. Namalował go Sebastian Stolarski, a jego fundatorem był Mikołaj Stolarczyk z Zakliczyna. Ołtarz św. Józefa rozebrano, a zachowany obraz św. Mikołaja umieszczono na plebanii. W 1997 roku poddano go konserwacji, którą wykonał artysta malarz Konrad Ossoliński.

Opis

Obraz w kształcie owalu z przedstawieniem św. Mikołaja. Święty Mikołaj ukazany w półpostaci, delikatnie zwrócony w lewo, prawą dłonią czyni gest błogosławieństwa, a w lewej trzyma pastorał, zamkniętą księgę, a niej ułożone trzy złote kule. Ma twarz o rysach starszego mężczyzny, z długim nosem, dużymi oczami i wzrokiem skierowanym wprost na widza, okoloną długą i siwą brodą. Włosy średniej długości, siwe, schowane pod infułą. Święty jest ubrany w białą rokietę, fioletowy mucet i czerwoną kapę z niebieską podszewką, obwiedzioną na brzegach złotą pasmanterią. Na piersi ma zawieszony krzyż pektoralny, a na głowie czerwoną infułę. Tło obrazu jest jednolite, ciemnobrązowe. Rama drewniana, profilowana, naprzemiennie złocona i polichromowana na czarno.

Zarys problematyki artystycznej

Malarz Sebastian Stolarski ukazał wizerunek św. Mikołaja, biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Atrybuty znajdujące się na obrazie nawiązują do legend związanych z żywotem świętego. Trzy złote kule symbolizują dar, jaki św. Mikołaj ofiarował trzem ubogim pannom na posag. Z kolei strój, a także pastorał i księga nawiązują do jego misji duszpasterskiej, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji. Święty Mikołaj miał również uczestniczyć w obradach soboru nicejskiego w 325 roku. Sebastian Stolarski, pochodził z Myślenic, pracował w połowie XIX wieku dla licznych kościołów w Galicji Zachodniej, często kopiując starsze dzieła. Również obraz św. Mikołaja zdaje się przywodzić na myśl starszą kompozycję i sposób ujęcia postaci, jednak już przy typowym dla XIX wieku potraktowaniu draperii i kolorytu szat.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Obraz poddany w ostatnich latach konserwacji.

Streszczenie

Obraz św. Mikołaja został namalowany w 1850 roku w warsztacie Sebastiana Stolarskiego, malarza z Myślenic. Przedstawia biskupa Miry, który żył na przełomie III i IV wieku. Atrybuty znajdujące się na obrazie nawiązują do legend związanych z żywotem świętego. Trzy złote kule symbolizują dar, jaki św. Mikołaj ofiarował trzem ubogim pannom na posag. Z kolei strój, a także pastorał i księga nawiązują do jego misji duszpasterskiej, w czasie gdy był biskupem Miry w Licji.

Bibliografia