Św. Józef z Dzieciątkiem

Dzieje zabytku

Obraz św. Józefa z Dzieciątkiem powstał z przeznaczeniem do zwieńczenia ołtarza bocznego Matki Boskiej Różańcowej przed 1748 rokiem. Wykonany został najpewniej przez Piotra Korneckiego, malarza i rzeźbiarza, którego warsztatowi jest przypisywane wyposażenie kościoła. Obraz był prawdopodobnie odnawiany i konserwowany razem z całym ołtarzem w latach 1905, 1976-1979 i 1998.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym. Święty Józef ukazany jest jako siedzący, do pasa, zwrócony w trzech czwartych w lewo, lewą ręką podtrzymuje siedzące na jego kolanach Dzieciątko, w prawej trzyma białą lilię. Twarz owalna o jasnej, rumianej karnacji, starczych rysach, z wąskimi oczami i prostym nosem, okolona gęstą brodą i krótkimi siwymi włosami. Święty ubrany jest w bladoniebieską tunikę o dużym dekolcie oraz jasnopomarańczowy płaszcz przerzucony przez prawe przedramię i spoczywający na kolanach. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w prawo, prawą ręką obejmuje twarz Józefa, zbliżając swoją głowę do jego, w lewej dłoni trzyma krzyż. Twarz Dzieciątka pełna o jasnej, lekko zaróżowionej karnacji, z oczami skierowanymi do góry, małym nosem i wąskimi ustami, okolona jasnymi, krótkimi włosami. Dzieciątko przesłonięte w pasie białą tkaniną. Tło jednolite ciemnobrązowe.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz św. Józefa z Dzieciątkiem można przypisać Piotrowi Korneckiemu na podstawie analizy porównawczej z jego potwierdzonymi archiwalnie dziełami. Typ twarzy św. Józefa jest analogiczny do fizjonomii Boga Ojca z obrazu Świętej Trójcy z ołtarza o tym samym wezwaniu w bazylice w Bochni. W bardzo zbliżony sposób malowane są rysy oraz modelowane gęste siwe włosy i broda z laserunkami. Twarz Dzieciątka z gdowskiego obrazu odpowiada typom fizjonomii puttów z bocheńskich obrazów Świętej Trójcy i św. Wojciecha. Na omawianym obrazie szaty modelowane są światłocieniem w lekkie zgięcia i załamania, tak samo jak na wszystkich obrazach tego malarza w Bochni czy Zakliczynie.
Święty Józef był oblubieńcem Marii i opiekunem Jezusa. W ikonografii przedstawiany jest z Dzieciątkiem na ramieniu i lilią, atrybutem odnoszącym się do jego życia w czystości.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Delikatne zabrudzenia. Obraz był odnawiany i konserwowany razem z całym ołtarzem w latach 1905, 1976-1979 i 1998.

Streszczenie

Obraz św. Józefa z Dzieciątkiem powstał z przeznaczeniem do zwieńczenia ołtarza bocznego Matki Boskiej Różańcowej przed 1748 rokiem. Wykonany został najpewniej przez Piotra Korneckiego, któremu jest przypisywane wyposażenie kościoła. Święty Józef był oblubieńcem Marii i opiekunem Jezusa. W ikonografii przedstawiany jest z Dzieciątkiem na ramieniu i lilią, atrybutem odnoszącym się do jego życia w czystości.

Bibliografia