Św. Anna nauczająca Marię
Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełne, ustawione na postumencie. Święta Anna ukazana frontalnie, w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, lewą rękę unosząca w geście pouczenia, prawą obejmująca małą Marię. Twarz podłużna, z małymi ustami, długim nosem i przymkniętymi oczami. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, oliwkowozielony płaszcz, zdobiony na brzegach stylizowaną wicią roślinną, biały welon na głowie i niebieską chustę ozdobioną złotą lamówką, na stopach ma założone buty. Płaszcz i suknie przewiązane są w talii paskiem, jedna poła płaszcza zawinięta za pasek. Maria delikatnie przechylona na św. Annę z otwartą księgą w dłoniach i głową pochyloną do przodu. Twarz owalna z drobnymi ustami, prostym nosem i przymkniętymi oczami. Włosy długie, bujne, ciemnobrązowe, opadające na plecy i piersi. Ubrana jest w błękitną suknię, przewiązaną szarfą, u szyi zdobioną złotą lamówką, a na powierzchni złotymi gwiazdami. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale stroju złocone.
Zdjęcie nr 2: Rzeźby pełne, ustawione na postumencie. Święta Anna ukazana frontalnie, w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, lewą rękę unosząca w geście pouczenia, prawą obejmująca małą Marię. Twarz podłużna, z małymi ustami, długim nosem i przymkniętymi oczami. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, oliwkowozielony płaszcz, zdobiony na brzegach stylizowaną wicią roślinną, biały welon na głowie i niebieską chustę ozdobioną złotą lamówką, na stopach ma założone buty. Płaszcz i suknie przewiązane są w talii paskiem, jedna poła płaszcza zawinięta za pasek. Maria delikatnie przechylona na św. Annę z otwartą księgą w dłoniach i głową pochyloną do przodu. Twarz owalna z drobnymi ustami, prostym nosem i przymkniętymi oczami. Włosy długie, bujne, ciemnobrązowe, opadające na plecy i piersi. Ubrana jest w błękitną suknię, przewiązaną szarfą, u szyi zdobioną złotą lamówką, a na powierzchni złotymi gwiazdami. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale stroju złocone.

Św. Anna nauczająca Marię

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Maków Podhalański
Miejscowość
Maków Podhalański
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Parafia Przemienienia Pańskiego (Sanktuarium Matki Bożej Opiekunki i Królowej Rodzin)
Tagi
Nauczanie Marii rzeźba XIX wieku rzeźba XX wieku św. Anna
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny południowy
Identyfikator
DZIELO/03892
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX/XX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 35 cm
wysokość – 140 cm
Inne wymiary – figura Marii: wys. 70 cm; szer. 20 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Rzeźba powstała na przełomie XIX i XX wieku. Umieszczono ją po prawej stronie ołtarza bocznego, który pierwotnie nosił wezwanie św. Jana Chrzciciela. W 1936 roku zmieniono wezwanie ołtarza na Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Opis

Rzeźby pełne, ustawione na postumencie. Święta Anna ukazana frontalnie, w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie, lewą rękę unosząca w geście pouczenia, prawą obejmująca małą Marię. Twarz podłużna, z małymi ustami, długim nosem i przymkniętymi oczami. Ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami, oliwkowozielony płaszcz, zdobiony na brzegach stylizowaną wicią roślinną, biały welon na głowie i niebieską chustę ozdobioną złotą lamówką, na stopach ma założone buty. Płaszcz i suknie przewiązane są w talii paskiem, jedna poła płaszcza zawinięta za pasek. Maria delikatnie przechylona na św. Annę z otwartą księgą w dłoniach i głową pochyloną do przodu. Twarz owalna z drobnymi ustami, prostym nosem i przymkniętymi oczami. Włosy długie, bujne, ciemnobrązowe, opadające na plecy i piersi. Ubrana jest w błękitną suknię, przewiązaną szarfą, u szyi zdobioną złotą lamówką, a na powierzchni złotymi gwiazdami. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale stroju złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Zaprezentowany w rzeźbie temat Nauczania Marii stanowi ilustrację z dzieciństwa Matki Boskiej. Rzeźba powstała na przełomie XIX i XX wieku. Niestety nie jest znany autor dzieła. W żadnym z apokryfów nie wspominano o tym, że św. Anna uczyła córkę pisać lub czytać. Jednak już w okresie wczesnego chrześcijaństwa w cyklach ukazujących życie Marii pojawiły się pierwsze tego typu przedstawienia. Rozwój tematu związany był z poszerzającym się kultem św. Anny.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Rzeźba powstała na przełomie XIX i XX wieku. Umieszczono ją po prawej stronie ołtarza bocznego, który pierwotnie nosił wezwanie św. Jana Chrzciciela. Zaprezentowany w rzeźbie temat Nauczania Marii stanowi ilustrację z dzieciństwa Matki Boskiej. Niestety nie jest znany autor dzieła.

Bibliografia

Biernacka Małgorzata, Dziubecki Tomasz, Graczyk Hanna, Pasierb Janusz Stanisław, "Maryja Matka Chrystusa", Warszawa 1987

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy zachodnim filarze łuku tęczowego; dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie ośmioboku, na puklowanej podstawie spiętej u dołu złoconą obręczą z kwiatem. U dołu wydzielony silnie występującym ćwierćwałkiem z nałożoną złoconą dekoracją w formie liści akantu; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane łodygą roślinną o pionowym przebiegu. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione portrety czterech ewangelistów wraz z ich atrybutami umieszczone na tle symetrycznego ornamentu roślinnego. Balustrada schodów pełna; pola flankowane analogiczną jak na koszu łodygą, pośrodku pól dwie wielolistne rozety. Zaplecek flankowany jońskimi kolumnami o złoconych, kanelowanych trzonach wspierających baldachim oraz uszami utworzonymi z rocaille'ów, kratki regencyjnej oraz liści laurowych. W polu prostokątna płycina zamknięta łukiem wklęsło-wypukłym z uskokiem mieszcząca obraz Dobrego Pasterza malowany olejem na desce. Baldachim ośmioboczny, profilowany z podwieszonym u dołu lambrekinem. W partii fryzu girlandy podwieszone na kokardach z wstęgi regencyjnej. W zwieńczeniu ażurowa struktura utworzona z wolut wspierająca postument z pełnoplastyczną, polichromowaną figurą św. Pawła. Polichromia jasnobeżowa, miejscami marmoryzowana w odcieniach morskiego błękitu; ornamentyka oraz detale architektoniczne złocone i srebrzone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba drążona, przedstawiająca anioła z arma Christi w dłoniach. Figura ustawiona frontalnie z prawą nogą wysuniętą do przodu, z głową skierowaną w lewą stronę. W uniesionych po swojej prawej stronie dłoniach trzyma drabinę i koronę cierniową. Twarz szeroka z wysokim czołem, prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół i delikatnie rozchylonymi ustami. Włosy długie, brązowe z przedziałkiem pośrodku, opadające na ramiona. Anioł ubrany jest w czerwoną, długą szatę spodnią, silnie drapowaną, odsłaniającą prawą nogę, na niej ma założoną zieloną tunikę z białym kołnierzykiem, a na stopach pomarańczowe, rzymskie sandały. Polichromia naturalistyczna, skrzydła posrebrzane i pozłacane, atrybuty złocone.
rzeźba
Anioł
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, drążona, przedstawiająca anioła z arma Christi w dłoniach. Figura ustawiona frontalnie z lewą nogą wysuniętą do przodu, z głową skierowaną w prawą stronę. W uniesionych po swojej lewej stronie dłoniach trzyma kolumnę biczowania. Twarz szeroka z wysokim czołem, prostym nosem, wzrokiem skierowanym w dół i delikatnie rozchylonymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe z przedziałkiem pośrodku, opadające na ramiona. Anioł jest ubrany w czerwoną, długą szatę spodnią, silnie drapowaną, na niej ma założoną zieloną tunikę z białym kołnierzykiem, na stopach pomarańczowe, rzymskie sandały. Kolumna ustawiona na bazie, trzon gładki, kapitel koryncki. Polichromia naturalistyczna, skrzydła posrebrzane i pozłacane.
rzeźba
Anioł z arma Christi
Zdjęcie nr 1: Rzeźby ścięte z tyłu, ukazujące dwa putta z girlandami w dłoniach, ustawione przeciwstawnie. Aniołki ukazane w pozycji półsiedzącej, z jedną ręką uniesioną wysoko do góry, w której trzymają girlandy z róż, drugą je podtrzymują. Twarze pełne o dużych ustach, małych i zadartych noskach, dużych oczach. Włosy średniej długości, jasne, zawinięte w pokaźne loki, zasłaniające uszy. Przez biodra są przepasane złotą tkaniną. Skrzydełka srebrzone, rozpostarte na boki. Partie ciała polichromowane naturalistycznie, tkanina i atrybuty złocone, skrzydła srebrzone.
rzeźba
Dwa anioły
Zdjęcie nr 1: Stalle trójosiowe z baldachimem. Przedpiersie dekorowane profilowanymi pseudo płycinami z krzyżami w polu; zwieńczone profilowanym gzymsem. Zaplecek artykułowany lizenami z kanelurą; w polach obrazy w formie stojących prostokątów o ściętych bokach, umieszczone w profilowanych ramach z malowanymi scenami. Stalla lewa: 1. Ksiądz Jakub Wujek adorujący Matkę Boską Makowską, u góry data: „1591 r[ok]”, u dołu napis „KS[IĄDZ] JAKUB WUJEK PROSI M[ATKĘ] B[OSKĄ] MAKOWSKĄ / O OCALENIE W CZASIE GRASUJĄCEJ ZARAZY”; 2. Poświęcenie obrazu Matki Boskiej Makowskiej, u góry data: „1602 r[ok]”, a u dołu napis: „POŚWIĘCENIE OBRAZU PRZEZ / KARD[YNAŁA] BERNARDA MACIEJOWSKIEGO”; 3. Najazd Szwedów, u góry data: „1657 r[ok], u dołu napis: „NAJAZD SZWEDÓW”. Stalla prawa: 1. Przeniesienie obrazu Matki Boskiej Makowskiej do nowego kościoła, u góry data „1745 r[ok]”, u dołu napis „PRZENIESIENIE OBRAZU / ZE STAREGO DO NOWEGO KOŚCIOŁA”; 2. Dzień maryjny, u góry data: „26.V. 1963 r[ok]”; u dołu napis: „DZIEŃ MARYJNY”; 3. Poświęcenie nowej polichromii, u góry data: „11. XII. 1966 r[ok]”, u dołu napis: „MILLENIUM / POŚWIĘCENIE NOWEJ POLICHROMII”. Baldachim w formie profilowanego gzymsu, wsparty na czterech wolutowo skręconych konsolach, zwieńczony ośmiobocznym obrazem z gołębicą Ducha Świętego (stalla lewa), rybą (stalla prawa); ujętym geometrycznym ornamentem. W podniebiu ośmioboczne kasetony mieszczące malowane znaki parafii. W stalli lewej: parafii Maków, inicjały „x. Fr Dź” oraz wsi Juszczyn. W stali prawej: wsi Żarnówka, wsi Biała oraz wsi Grzechynia.
stalla
Dwie stalle
Zdjęcie nr 1: Tablica w formie stojącego prostokąta ujęta w ramę o fantazyjnym zarysie, zwieńczona krzyżem. W górnej części odlany kielich z hostią ze skrzyżowanymi kotwicą i pochodnią, ujęte gałązkami palmy i mirtu. W polu złocona inskrypcja „Wdzięcznej Pamięci / X(IĘDZA) FRANCISZKA KARKOSZKI / zmarłego 26. Marca 1847 w 41 z(ycia) wieku / i / X(IĘDZA) FRANCISZKA BALCARCZYKA / zmarłego 18. Czerwca 1849 w 44 z(ycia) wieku / Proboszczom Makowskim / Współbraciom i Przyjaciołom / ten kamień położył / X(IĄDZ) FRANCISZEK XAWERY CIESIELSKI / Pleban w Suchy.”
płyta nagrobna
Epitafium Franciszka Karkoszki i Franciszka Balcarczyka

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Anna nauczająca Marię", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-anna-nauczajaca-marie

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności