Ołtarz główny św. Anny

Dzieje zabytku

Ołtarz jest kopią zniszczonego w czasie drugiej wojny świetowej dzieła pochodzącego z około 1900 roku.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednokondygnacyjna, trójosiowa, ze zwieńczeniem. Ołtarz drewniany, skrzyniowy, mensa drewniana z marmurowym portatylem. Antepedium dekorowane czterem blendami, z czworoliściem z monogramem IHS w centrum. Tabernakulum w formie prostopadłościanu, dwukondygnacyjne, ze zwieńczeniem, na szerokiej podstawie. W dolnej kondygnacji dwoje drzwi dekorowanych ostrołukowymi blendami i przedzielonych służką. Wyżej tron wystawienia trójosiowy, w postaci trzech nisz zamkniętych łukiem ostrym, ujętych służkami dźwigającymi pinakle. Oś środkowa wyższa, z dwuskrzydłowymi drzwiczkami przedzielonymi służką i dekorowanymi płaskorzeźbioną winną latoroślą z kłosami zbóż. W niszach bocznych figury adorujących aniołów. Całość zwieńczona postumentem na relikwie. Retabulum ołtarzowe w postaci trzech nisz zamkniętych łukami ostrymi z ażurowym fryzem arkadkowym, dekorowanym po bokach blendami; osie wydzielone służkami, podwójnymi w osi środkowej, dźwigającymi pinakle z żabkami i kwiatonami. Osie zwieńczone ażurowymi wieżyczkami przeprutymi łukami trójlistnymi ostrymi, których pierwszą kondygnację kończy łuk odwrócony, dekorowany pinaklami i żabkami, zwieńczony kwiatonem. Wieżyczki ujmują spływy z żabkami. Predella zdobiona blendami. W centralnej niszy grupa rzeźbiarska Rodziny Marii, w bocznych figury św. Piotra po lewej i św. Pawła po prawej stronie. Ołtarz w kolorze ciemnego drewna, blendy i nisze polichromowane na niebiesko i czerwono, profile, detale i ornamenty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Oryginalny ołtarz oraz jego współczesne odwzorowanie wykonano w stylu neogotyckim, który nawiązywał do wzorów średniowiecznych – gotyckich, powielając dawne formy oraz ornamenty i komponując je w nową całość. Całe wyposażenie kościoła zostało utrzymane w tej stylistyce i zamówione najpewniej w Tyrolu, gdzie znajdowały się liczne zakłady produkujące m.in. ołtarze i rzeźby o tematyce religijnej. Okoliczne kościoły (np. w Jabłonce czy Witowie) zamówiły elementy wyposażającej je małej architektury w pracowni Ferdinanda Prinotha w tyrolskiej miejscowości Sankt Ulrich. W innych małopolskich miejscowościach (Krzeszów, Włosienica) popularnością cieszyły się wyroby Ferdinanda Stuflessera, który prowadził jeden z wiodących warsztatów w Gröden, gdzie działał od 1875 roku.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, delikatne przetarcia polichromii i złoceń.

Streszczenie

Ołtarz główny kościoła w Chyżnem jest kopią dzieła zniszczonego w trakcie działań zbrojnych drugiej wojny światowej. Oryginał powstał najpewniej w warsztacie tyrolskim. Zarówno on jak i jego współczesne odwzorowanie reprezentują styl neogotycki.

Bibliografia