Ołtarz boczny Matki Boskiej Różańcowej

Dzieje zabytku

Ołtarz został wykonany przez nieznanego rzeźbiarza, Pachomia w drugiej połowie XVIII wieku. Pierwotnie stanowił część wyposażenia kaplicy dworskiej w Krzyszkowicach. Został uratowany z pożaru i przeniesiony do wybudowanego w latach 1856-1860 drewnianego kościoła wzniesionego na miejscu kaplicy. Kościół wraz z wyposażeniem przeniesionego w 1874 roku w miejsce, w którym znajduje się obecnie. W polu głównym ołtarza znajduje się figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a na zasuwie umieszczono obraz ze sceną Wizji św. Stanisława Kostki. W 1897 roku członkinie żywego różańca ufundowały do niego obraz przedstawiający Matkę Boską Różańcową ze św. Dominikiem i św. Katarzyną Sieneńską. W 1889 roku ołtarz odmalowano i odzłocono. W 1948 roku został odnowiony przez Juliusza Żańczyka z Gorlic.

Opis

Ołtarz prostopadłościenny, z drewnianą mensą. W polu antepednium trzy przedstawienia: św. Michał Archanioł, Maria Niepokalanie Poczęta oraz św. Józef z Dzieciątkiem, każde ujęte złoconą ramą.
Nastawa ołtarzowa jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na cokole. Kondygnacja nastawy ujęta zdwojonymi pilastrami o kapitelach kompozytowych i kanelowanych trzonach, ustawionych pod kątem do środka. Ustawione na wyodrębnionych cokołach podpory dźwigają imposty oraz fragmenty przerwanego przyczółka. W polu środkowym nisza w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem, ujęta profilowaną ramą. Zwieńczenie w formie zbliżonej do rombu, ujętego spływami wolutowymi, zamkniętego stykającymi się wolutami. W polu rzeźbione przedstawienie monogramu maryjnego na obłokach, ujęte glorią promienistą. Cokoły pilastrów dekorowane płycinami utworzonymi z ornamentu roślinnego. W partii trzonów zwisy kwiatowe, a impostów palmety. Rama pola środkowego ujęta od góry i dołu ornamentem roślinnym. Nastawa flankowana uszami utworzonymi z rocaille'u i ornamentu roślinnego. Struktura w kolorze granatowym; ornamentyka oraz profile złocone, obłoki srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Architektura ołtarza reprezentuje typ aediculowy, a więc prostej jednokondygnacyjnej struktury ze zwieńczeniem, ujętej podporami. Dynamiczna architektura, którą tworzą zwielokrotnione, skośnie ustawione podpory, fragmenty belkowania, czy też kształt zwieńczenia, dowodzi, że jest to dzieło osiemnastowieczne. Wykorzystana do dekoracji nastawy ornamentyka w postaci fragmentów rocaille’u i zwisów kwiatowych i ornamentu roślinnego, z których utworzono m.in. uszaki i obramienia płycin, wskazują, że dzieło powstało w drugiej połowie stulecia.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W latach 1888 i 1948 rok ołtarz odmalowano i odzłocono.

Streszczenie

Ołtarz został wyrzeźbiony przez Pachomia w drugiej połowie XVIII wieku. Architektura ołtarza reprezentuje typ aediculowy, a więc prostej jednokondygnacyjnej struktury ze zwieńczeniem, ujętej podporami. Jego główne przedstawienie stanowi figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a na zasuwie umieszczono obrazy z wizerunkiem Wizji św. Stanisława Kostki oraz Matki Boskiej Różańcowej ze św. Dominikiem i św. Katarzyną Sieneńską.

Bibliografia