Dzwonnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Igołomia-Wawrzeńczyce
Miejscowość
Wawrzeńczyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Św. Marii Magdaleny
Tagi
architektura drewniana dzwonnica konstrukcja słupowa
Identyfikator
DZIELO/12621
Kategoria
dzwonnica
Czas powstania
1872 rok
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, blacha
Wymiary podstawowe
szerokość – około 6 m
głębokość – około 6 m
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Według kroniki parafialnej kościół w Wawrzeńczycach spłonął w 1676 roku. Na czas po pożarze przypadają prace renowacyjne oraz jego przebudowa w stylu barokowym. Prawdopodobnie wtedy powstała też barokowa dzwonnica, w 1872 roku zastąpiona przez obecną. Przypuszczenia takie potwierdza wiek dzwonów: z 1691, 1746 i z 1792 roku fundacji biskupa Tomasza Oborskiego.

Opis

Drewniana dzwonnica została wybudowana 15 m na południowy wschód od kościoła w Wawrzeńczycach, w obrębie ogrodzenia na terenie dawnego cmentarza. Ustawiono ją w konstrukcji słupowej, na kamiennej podmurówce, na planie kwadratu, jako budowlę dwukondygnacyjną z izbicą. Wieża została oszalowana deskami o układzie pionowym. Dolna kondygnacja o ścianach pochyłych. W elewacji północnej dwa prostokątne otwory wejściowe nakryte prostymi daszkami pulpitowymi, mieszczące jednoskrzydłowe, drewniane drzwi. W górnej części każdej elewacji dwudzielne okna zakończone ostrołukowo, wypełnione kratownicą drewnianą. Izbica zakończona od dołu ażurową dekoracją w formie wyciętych w deskach zaokrąglonych zębów oraz okrągłych otworów. Nakryta dachem czterospadowym o konstrukcji krokwiowo-płatwiowej, zabezpieczona blachą ocynkowaną. W środku trzykondygnacyjna, z drewnianymi schodami; mieści trzy, barokowe dzwony.

Zarys problematyki artystycznej

Kościół w Wawrzeńczycach nie ma wieży. Zazwyczaj, i tak stało się również tutaj, stawiano ją osobno. Wolnostojące wieże służyły pomieszczeniu dzwonów oraz pełniły rolę magazynu.
Dzwonnica w Wawrzeńczycach ma klasyczną dla konstrukcji słupowej formę jednokondygnacyjnej budowli zwężającej się ku górze, z izbicą, nakrytej dachem czterospadowym, w tym przypadku krytym blachą. Elementami dekoracyjnymi dzwonnic były głównie otwory okienne, a w omawianym zabytku również krawędź izbicy.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Siedemnastowieczna, barokowa dzwonnica w 1872 roku została zastąpiona przez obecną, którą ustawiono w konstrukcji słupowej, na planie kwadratu, na kamiennej podmurówce. Jej podstawowym zadaniem jest pomieszczenie dzwonów, przyziemie pełni również funkcję magazynu.

Bibliografia

Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian , "Sztuka Ziemi Krakowskiej", Kraków 1982
Bator Elżbieta, "Ziemia Podkrakowska. Moja mała ojczyzna", Kraków 2006
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Dzwonnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/dzwonnica-4

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności