Dzwonnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Siepraw
Miejscowość
Zakliczyn
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Wszystkich Świętych
Tagi
architektura drewniana architektura XXI wieku dzwonnica
Miejsce przechowywania
plac przykościelny
Identyfikator
DZIELO/17347
Kategoria
dzwonnica
Ilość
1
Czas powstania
2012 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 4,80 m
wysokość – 13 m
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Dzwonnicę wykonała firma budowlana VIBUD w 2012 roku. Przeniesieniem i instalacją dzwonów zajęła się firma RDUCH z województwa śląskiego. W dzwonnicy zawieszono dzwony: Zdzisław, Stanisław, Polonus i Józef. Dzwony Stanisław, Zdzisław i Józef 12 maja 1996 poświęcił biskup Albin Małysiak. Według inwentarza kościelnego w kuli umieszczono napis: „Laudetur Jesus Christus! W Roku Pańskim 2012, w roku Nawiedzenia Chrystusa Miłosiernego w obrazie «Jezu ufam Tobie» z Łagiewnik zbudowano tę dzwonnicę; kiedy to na Stolicy Piotrowej w Rzymie zasiadał Jego Świątobliwość Benedykt XVI, kiedy Rządcą Archidiecezji Krakowskiej był J. E. ks. Kard. Stanisław Dziwisz, wcześniejszy kapelan Jego Świątobliwości Rodaka naszego Jana Pawła II, kiedy zakliczyńska parafia do dekanatu myślenickiego należała, a jej dziekanem był ks. Prałat Andrzej Burek, kiedy proboszczem parafii był ks. kanonik Józef Stopka rodem z Makowa Podhalańskiego, wikariuszem ks. Damian Zając z Płok pochodzący, a klerykiem z parafii naszej w seminarium w Krakowie na drugim roku był Wojciech Baran. Prezydentem Rzeczpospolitej wówczas był p. Bronisław Komorowski, następca po zmarłym tragicznie w katastrofie smoleńskiej w 2010 roku Lechu Kaczyńskim. Wojewodą Krakowskim był p. Jerzy Miller, Marszałkiem Województwa Małopolskiego p. Marek Sowa, a myślenickim Starostą p. Józef Tomal. Parafia zakliczyńska do gminy Siepraw należała, której wójtem był Tadeusz Pitala, a Przewodniczącym Rady Gminy p. Tadeusz Żaba. Do parafii zaś trzy wsie należały: Zakliczyn, Czechówka i Stojowice. Funkcje sołtysa w Zakliczynie p. Marta Ślusarczyk pełniła, w Czechówce p. Krzysztof Nawalany, a w Stojowicach p. Stefan Jarząbek. Początkiem marca rozpoczęto prace budowlane, 14 kwietnia dzwony ze starej dzwonnicy przeniesiono, oraz zawieszono i uruchomiono, banię zaś z krzyżem obecnie, tj 13 czerwca założono. Całością prac p. Wiesław Wida z Krakowa kierował, a koszta w całości tj. 210 tysięcy złotych społeczność parafialna znieść musiała. Wszystko to na chwałę Boga w Trójcy Świętej Jedynego niech przez wieki całe te dzwony głoszą i budowla ta opowiada. Amen. Zakliczyn 13.06.2012 r. ks. Józef Stopka – proboszcz; ks. Damian Zając – wikariusz; Prac. Wyr. Artystycznych; Edward Prokopowicz; Wykonawca bani (kuli) i krzyża” .

Opis

Dzwonnica na planie kwadratu, podpiwniczona, dwukondygnacyjna, drewniana, oszalowana deskami z listwowaniem. Kondygnacja dolna na niskim cokole, o ścianach zwężających się ku górze, z wejściem od zachodu, na trzech ścianach przepruta otworami okiennymi (dwoma na każdej ścianie), nakryta pulpitowym daszkiem. Kondygnacja górna o ścianach prostych, z dwoma małymi otworami okiennymi na każdej ścianie. Otwory okienne w kształcie stojących prostokątów, zamkniętych łukiem nadwieszonym. Dzwonnica nakryta dachem półszczytowym zakończonym złoconą kulą i zatkniętym na niej łacińskim krzyżem.

Zarys problematyki artystycznej

Dzwonnica wolnostojąca, wybudowana w 2012 roku przez firmę VIBUD. Została wkomponowana w zespół sakralny z kościołem powstałym w latach 1773-1774. Poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów i projektu harmonizującego z bryłą kościoła nawiązuje do zespołów sakralnych z wolnostojącą dzwonnicą powstałych w połowie XVIII wieku w Gołczy, Cerekwi, Krzyżanowicach czy Więcławicach. Wieża reprezentuje dawny typ wykształcony jeszcze w XVII wieku na terenie Małopolski. Jest to typ dzwonnicy dwukondygnacyjnej o ścianach pochyłych w kondygnacji dolnej, a pionowych w górnej, oddzielonych uskokiem. Forma wieży „izbicowej”, czyli z dodatkowym piętrem na dzwony, była niezwykle trwała w XVIII wieku. Wieże takie dobudowano do kościołów w Rabce, Krzeczowie (gm. Lubień), Skomielnej Białej, Zambrzycach, Ostrowsku, Łodygowicach i wolnostojące w Tomaszowie, Jordanowie, Łapczycy, Prandocinie i Porębie Spytkowskiej. Podsumowując, projekt nowej dzwonnicy w Zakliczynie został wybrany zgodnie z osiemnastowieczną tradycją architektury drewnianej Małopolski.

Streszczenie

Dzwonnica wolnostojąca, wybudowana w 2012 roku przez firmę VIBUD. Została wkomponowana w zespół sakralny z kościołem powstałym w latach 1773-1774. Poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów i projektu harmonizującego z bryłą kościoła nawiązuje do zespołów sakralnych z wolnostojącą dzwonnicą powstałych w połowie XVIII wieku. Wieża reprezentuje dawny typ wykształcony jeszcze w XVII wieku na terenie Małopolski.

Bibliografia

"Nowa dzwonnica nabiera kształtu", https://parafiazakliczyn.pl/index.php/aktualnosci/28-nowa-dzwonnica-nabiera-ksztaltu [dostęp z dn. 12.10.2019]
Kornecki Marian, "Drewniane kościoły w Małopolsce", Kraków 2000

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Muzeum Archidiecezjalnego im. Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie, Budowa dzwonnicy wolnostojącej w zabytkowym zespole kościoła pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Zakliczynie, oprac. Gostyńska Bogna, Sieja Marcin, 2011.

Archiwum parafialne w Zakliczynie, Inwentarz parafii Wszystkich Świętych w Zakliczynie, oprac. ks. Józef Stopka, 2018, s. 6-7, 99-100.

Jak cytować?

Maria Działo, "Dzwonnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/dzwonnica-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności