Ukrzyżowanie

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem nadwieszonym ze sceną Ukrzyżowania na pierwszym planie, drogi krzyżowej na drugim i sztafażu architektonicznego w tle. W górnej części, na środku, postać wiszącego na krzyżu Jezusa, z rozpostartymi ramionami, głową opadającą na prawy bark i przybitymi jednym gwoździem stopami. Biodra ma okryte zielonym perizonium, na ciele ślady męki. Nad nim rozwinięta banderola z napisem „I. N. R. I.” Po bokach zwrócone skosem krzyże z wiszącymi postaciami łotrów. Z lewej starszy, siwy mężczyzna, który lewą ręką obejmuje ramię krzyża, prawą ma wykręconą do tyłu, a nogi przywiązane sznurami. Z prawej mężczyzna o ciemnym zaroście, który prawą ręką trzyma belkę krzyża, drugą ma za plecami, a nogi skrzyżowane, przywiązane sznurami. Poniżej, pod krzyżem Jezusa widać obejmującą dolną belkę Marię Magdalenę w zielonej sukni i jasnym płaszczu, a z przodu omdlewającą Marię podtrzymywaną przez kobietę w czepku (Marię?) i św. Jana Ewangelistę. Za nimi siedzący na koniu żołnierz, który przebija bok Chrystusa. Między nimi tłum postaci – mieszkańców i żołnierzy z włóczniami. Powyżej, na drugim planie widoczna grupa wychodzących z bramy miasta niewielkich postaci, a między nimi klęczący, przygnieciony ciężarem krzyża Chrystus. Za nimi górzysty krajobraz i mury Jerozolimy. W górnej partii skłębione, ciemne obłoki. Obraz utrzymany w chłodnej kolorystyce.

Zarys problematyki artystycznej

Historyk Paweł Kutaś oraz władze parafii skłaniają się do datowania obrazu na około 1570 rok, inni (Józef Lepiarczyk, Przemysław Madryła) uważają, że został namalowany w 1640 roku.
Wspólne przedstawienie drogi krzyżowej i ukrzyżowania nawiązuje do przedstawień gotyckich.
Ikonografia odwołuje się do dzieła Petrusa Venetusa z lat 1546-1547 umieszczonego w kościele w Bodzentynie, dawniej w ołtarzu głównym katedry wawelskiej. Dzieło stylistycznie związane jest z Mistrzem Męczeństwa Apostołów, który jest twórcą obrazów tablicowych ołtarza Bożego Ciała w Krakowie przechowywanych obecnie w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz został namalowany według jednych badaczy w 1570 roku, a według innych w 1640 roku i pochodzi z warsztatu Mistrza Męczeństwa Apostołów. Przedstawia scenę Ukrzyżowania Chrystusa między łotrami i tłumem ludzi, na drugim planie drogę krzyżową, a w tle mury Jerozolimy. Jego ikonografia odwołuje się do dzieła Petrusa Venetusa z lat 1546-1547 umieszczonego w kościele w Bodzentynie, dawniej w ołtarzu głównym katedry wawelskiej.

Bibliografia