Chrystus Ukrzyżowany

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Spytkowice
Miejscowość
Spytkowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Kościół
Św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Tagi
Ukrzyżowanie
Miejsce przechowywania
kościół, ołtarz boczny, północny
Identyfikator
DZIELO/06702
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
około połowy XVIII lub XIX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 80 cm
wysokość – 110 cm
Autor noty katalogowej
Józef Skrabski
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Pierwszy ołtarz Chrystusa Ukrzyżowanego powstał około połowy XVII wieku. Obecny ufundował proboszcz w Spytkowicach, Jan Skinderowicz, w 1754 roku. Jego polichromię wykonał w 1766 roku malarz krakowski Józef Kopaciński. Informacje o samym obrazie nie są znane. Nie wydaje się, aby obecny obraz pochodził z poprzedniego, siedemnastowiecznego ołtarza. Być może został namalowany w drugiej połowie XVIII wieku lub w następnym stuleciu.

Opis

Obraz znajduje się w niszy ujętej profilowaną ramą w kształcie stojącego prostokąta z lekko wklęśniętymi dłuższymi bokami, zamkniętego od góry trójlistnie. Obraz nie powiela kształtu wnęki. Ukrzyżowany Chrystus ukazany jest w typie Cristo morte, w silnym zwisie, przybity do krzyża trzema gwoździami. Jego sylwetka jest lekko wygięta w lewą stronę, głowę opiera na prawym ramieniu. Na wysokości bioder jest przepasany białym, silnie fałdowanym i częściowo rozwianym perizonium. Na głowie dźwiga koronę cierniową, wokół niej świetlisty nimb. Jego twarz jest pociągła, okolona krótką brodą, podobnie jak włosy lekko falowane, spływające na ramiona. Oczy duże, zamknięte, podkreślone silnie zarysowanymi brwiami. Nos długi, prosty, z rozszerzonymi nozdrzami, usta zamknięte. Korpus mocno umięśniony z wyraźnym modelunkiem anatomicznym. Nogi również umięśnione, złączone na całej długości, stopy skrzyżowane prawa na lewą. Całe ciało Chrystusa bardzo jasne w odcieniach ugru. W ciemnym tle, w górnej części kompozycji rozstępujące się obłoki. Ponad jego głową, do pionowej belki krzyża przytwierdzony titulus z pełnym opisem winy Chrystusa w języku hebrajskim, greckim i łacińskim: „ישוע הנצרת מלך היהודים / IHCOVC O NA/ZAPAIOC O BA/CILEYC TΩN/IOYΑAIΩN / IESVS NAZA/RENVS REX / IUDEORVM (Jezus Nazareński Król Żydowski)”.

Zarys problematyki artystycznej

Wizerunek nawiązuje do popularnego w XVII i XVIII wieku typu ikonograficznego samego Chrystusa, w silnym zwisie, z rozwianym perizonium. Został on spopularyzowany graficznymi kopiami obrazu Antona van Dycka, licznymi w Polsce i w Małopolsce (klasztor Jezuitów w Krakowie, klasztor Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej, klasztor Benedyktynek w Staniątkach, kościół w Lanckoronie). Samotny Chrystus na krzyżu był w czasach baroku symbolem osamotnienia każdego chrześcijanina wobec Boga. Ten aspekt religijności i indywidualnej relacji człowieka z Bogiem popularyzowali w swoich pismach mistycy – św. Teresa z Àvila i św. Jan od Krzyża.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Znaczne uszkodzenia – krakelury, wybrzuszenia na całej powierzchni obrazu, lekkie zabrudzenia.

Jak cytować?

Józef Skrabski, "Chrystus Ukrzyżowany", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrystus-ukrzyzowany

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności