tabernakulum

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Siepraw
Miejscowość
Zakliczyn
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Wszystkich Świętych
Tagi
tabernakulum
Miejsce przechowywania
południowy ołtarz boczny
Identyfikator
DZIELO/17594
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
1723 rok (?)
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 59 cm
wysokość – 58 cm
głębokość – 25 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Tabernakulum pochodzi z niezachowanego ołtarza św. Józefa, który prawdopodobnie został wykonany w 1723 roku, o czym miał świadczyć umieszczony na nim napis „Którzy mnie zdobią, żywot wieczny otrzymują / 1723 rok”.

Opis

Tabernakulum w kształcie prostopadłościennej skrzynki na niskim cokole, z lekko wypukłą ścianką przednią, flankowaną parą pilastrów z przylegającymi do nich półkolumienkami wspierającymi wyłamujący się ponad nimi gzyms, lekko wypukły w środkowej partii. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta, ujęte profilowaną i złoconą ramą, zdobione grawerowanym, złoconym i srebrzonym przedstawieniem krzyża łacińskiego z wiązkami promieni wychodzących z miejsca przecięcia ramion oraz monogramem IHS. Struktura polichromowana w kolorze czerwieni i czerni, partie detalu architektonicznego złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Tabernakulum to ozdobna, zamykana na klucz szafka, która służy do przechowywania hostii i komunikantów. Słowo tabernakulum wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza „namiot” lub „przybytek”, czym nawiązuję do starotestamentowego Przybytku Mojżeszowego, zwanego też Namiotem Spotkania. Przybytek ten został zbudowany w czasie wędrówki Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Wewnątrz Izraelici przechowywali Arkę Przymierza. Omawiane dzieło zostało wykonane w stylu barokowym. Drzwiczki ozdobione są krzyżem oraz monogramem IHS, jednymi z najczęściej pojawiających się motywów w tym miejscu obok kielicha z hostią.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, po konserwacji.

Streszczenie

Tabernakulum pochodzi z niezachowanego ołtarza św. Józefa, który prawdopodobnie został wykonany w 1723 roku, o czym miał świadczyć umieszczony na nim napis „Którzy mnie zdobią, żywot wieczny otrzymują / 1723 rok”. Tabernakulum to ozdobna, zamykana na klucz szafka, która służy do przechowywania hostii i komunikantów.

Bibliografia

Mysiński Aleksander, "Dzieje parafii pw. Wszystkich Świętych w Zakliczynie k. Myślenic", Zakliczyn 2001
Stopka Józef, "Kalendarium osób, rzeczy i wydarzeń w parafii Zakliczyn", https://docplayer.pl/23541354-Kalendarium-osob-rzeczy-i-wydarzen-w-parafii-zakliczyn.html [dostęp z dn. 23.04.2018]
Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Jak cytować?

Maria Działo, "tabernakulum", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-9

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności