Tabernakulum

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Gorzków
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej
Tagi
marmoryzacja tabernakulum
Miejsce przechowywania
dzwonnica
Identyfikator
DZIELO/01529
Kategoria
tabernakulum
Ilość
1
Czas powstania
Początek XX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, marmoryzacja, złocenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Prawdopodobnie tabernakulum pochodzi, z któregoś z ołtarzy w kościele w Gorzkowie.

Opis

Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, ustawione na niskim cokole, flankowane parą pilastrów podtrzymujących wyłamany gzyms. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. W polu płaskorzeźbiony kielich z hostią oraz winna latorośl. W przyłuczach ścianki frontowej dekoracja ze stylizowanego akantu. Pilastry ustawione na bazach o kanelowanych trzonach i kompozytowych kapitelach. Imposty wypełnione płyciną, w polu której stylizowana i bujna rozeta. Struktura marmoryzowana w kolorze zielono-brązowym, ornamentyka i profilowania złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Tabernakulum to ozdobna, zamykana na klucz szafka, która służy do przechowywania hostii i komunikantów. Słowo tabernakulum pochodzi z języka łacińskiego i oznacza „namiot” lub „przybytek”. Jego geneza wywodzi się z tradycji starotestamentalnej, gdzie w namiocie trzymano Arkę Przymierza. Tabernakulum przykrywa się konopeum, czyli białym lub w odpowiadającym kolorowi liturgicznemu danego dnia fragmentem tkaniny, który ma je osłaniać. Drzwiczki są ozdobione winnymi gronami oraz kielichem z hostią, popularnymi symbolami umieszczanymi w tym miejscu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dostateczny, ubytki mechaniczne (brak prawego pilastra), zabrudzenia powierzchni, ubytki złoceń.

Streszczenie

Prawdopodobnie tabernakulum pochodzi, z któregoś z ołtarzy w kościele w Gorzkowie. Drzwiczki są ozdobione winnymi gronami oraz kielichem z hostią, popularnymi symbolami umieszczanymi w tym miejscu.

Bibliografia

Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959
"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011

Jak cytować?

Maria Działo, "Tabernakulum", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/tabernakulum-4

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności