Ołtarz główny

Dzieje zabytku

Ołtarz sprawiony do prezbiterium kościoła w miejsce starszego retabulum zapewne z fundacji rodu Jordanów herbu Trąby.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole, ze zwieńczeniem, z bramkami po bokach. Mensa drewniana z portatylem z marmuru dębnickiego, osadzona na murowanej, prostopadłościennej skrzyni. Antepedium w kształcie leżącego prostokąta, w profilowanej ramie z współczesnym obrazem Ostatnia Wieczerza, wzorowanym na fresku Leonarda da Vinci. Retabulum ujęte parą wklęsłych pilastrów oraz parą kolumn o kapitelach jońskich i gładkich trzonach, umieszczonych na ustawionych ukośnie cokołach. Podpory dźwigają pełne belkowanie o wklęsło-wypukłej linii, występujące ukośnie w osi kolumn. W polu środkowym profilowana rama w kształcie stojącego prostokąta. Zwieńczenie w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym i ujętego okazałymi spływami wolutowymi. W polu rama obrazu w formie stojącego prostokąta o wciętych narożach. Bramki z drzwiczkami, z przejściami w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym, zwieńczone gzymsem, na którym w osi bramek cokoły ujęte spływami wolutowymi. Cokoły dekorowane płycinami z akantem w formie karbowanej wstęgi. Kolumny z dwóch stron flankują płyciny z festonami zwieńczone pasem z dekoracją geometryczną. W polu środkowym nastawy obraz Matka Boska z Dzieciątkiem otoczony wotami, w ramie dekorowanej ornamentem roślinnym, flankowany stojącymi przy kolumnach figurami aniołów. We fryzie wota, ponad polem środkowym gloria promienista ze splecionymi literami imienia MARIA. Nastawa ujęta uszami utworzonymi z motywów suchego akantu. Na belkowaniu dwie figury zwrócone do wnętrza ołtarza oraz cokoły z wazonami z płaskorzeźbionymi bukietami kwiatów. W zwieńczeniu rama dekorowana ornamentem roślinnym, w niej obraz Koronacja Marii , wyżej Oko Opatrzności w glorii. Spływy zdobione karbowaną wstęgą, akantem i kwiatami. Bramki w przyłuczach dekorowane akantem, cokół z płyciną i akantem, na nim figury św. Wojciecha i św. Stanisława. Nastawa polichromowana na czerwono, płyciny i detale architektoniczne marmoryzowane w odcieniach zieleni, ornamenty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Barokowa nastawa ołtarzowa o rozbudowanej strukturze z ukośnie ustawionymi kolumnami i wklęsłymi pilastrami oraz bramkami bocznymi służącymi do obejścia ołtarza; podporządkowana ekspozycji czczonego obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Nastawa ołtarza głównego, drewniana, polichromowana i złocona; architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, na cokole, ze zwieńczeniem, z bramkami po bokach.  Retabulum ujęte parą wklęsłych pilastrów oraz parą kolumn o kapitelach jońskich i gładkich trzonach, umieszczonych na ustawionych ukośnie cokołach. Podpory dźwigają pełne belkowanie o wklęsło-wypukłej linii, występujące ukośnie w osi kolumn. W polu środkowym nastawy obraz Matka Boska z Dzieciątkiem flankowany stojącymi przy kolumnach figurami aniołów. Na belkowaniu dwie figury aniołów oraz cokoły z wazonami z bukietami kwiatów. W zwieńczeniu obraz Koronacja Marii w ramie dekorowana ornamentem roślinnym, wyżej Oko Opatrzności w glorii. Bramki zwieńczone rzeźbami św. Wojciecha i św. Stanisława. Nastawa barokowa ufundowana około 1723 roku dla oprawy czczonego obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem, wykonana przez warsztat małopolski, zapewne krakowski.

Bibliografia