Św. Wojciech
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, święty zwrócony na wprost, w kontrapoście. Lewą ręką podtrzymuje księgę opartą na biodrze, w prawej trzyma krzyż arcybiskupi. Twarz pociągła, o wyraźnych rysach, okolona zarostem; włosy krótkie, falowane. Święty jest ubrany w złotą albę, srebrną komżę dekorowaną u spodu ornamentem roślinnym oraz złotą kapę zapiętą na piersi fibulą; na głowie ma infułę. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała.

Św. Wojciech

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Stryszawa
Miejscowość
Lachowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Św. Piotra i św. Pawła
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/03227
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVII/XVIII w.
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Rzeźba pełna, święty zwrócony na wprost, w kontrapoście. Lewą ręką podtrzymuje księgę opartą na biodrze, w prawej trzyma krzyż arcybiskupi. Twarz pociągła, o wyraźnych rysach, okolona zarostem; włosy krótkie, falowane. Święty jest ubrany w złotą albę, srebrną komżę dekorowaną u spodu ornamentem roślinnym oraz złotą kapę zapiętą na piersi fibulą; na głowie ma infułę. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech urodził się w Czechach, podczas bierzmowania przyjął imię Adalbertus. Był biskupem Pragi, misjonarzem na Węgrzech, w Polsce i w Prusach, gdzie został zamordowany w 997 roku. W kościele w Lachowicach został ukazany frontalnie, w uproszczony sposób, bez identyfikujących go jednoznacznie atrybutów, jedynie trzymając ferulę – pastorał zakończony krzyżem – oraz księgę, które pozwalają ujrzeć w nim jednego z biskupów. Omawiana rzeźba powstała prawdopodobnie na przełomie XVII i XVIII wieku i została wtórnie użyta do dekoracji ołtarza, w którym się obecnie znajduje. Odpowiada umieszczonej po przeciwnej stronie figurze św. Stanisława, również jednego z najważniejszych świętych patronów Polski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zabrudzenia i ubytki w strukturze złoceń i srebrzeń.

Streszczenie

Rzeźba przedstawiająca św. Wojciecha pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku i została umieszczona wtórnie w drugiej kondygnacji ołtarza głównego. Święty został ukazany frontalnie, z krzyżem i księgą. Odpowiada umieszczonej po przeciwnej stronie figurze św. Stanisława.

Bibliografia

Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna. Kosz na planie ośmioboku, na ściankach arkady z malowanymi przedstawieniami św. Walentego, św. Wincentego, św. Jana Nepomucena i bł. Jana Kanonika. Ścianki wydzielone kolumnami kompozytowymi na cokole, dźwigającymi pełne belkowanie wyłamane na ich osi. Parapet w formie silnie wystającego, profilowanego gzymsu. Z prawej strony dostawione jednobiegowe schody z barierką zwieńczoną profilowanym gzymsem. Zaplecek wysoki, ujęty pilastrami dźwiganymi przez konsolki dekorowane liściem; w polu obraz św. Grzegorza Wielkiego. Baldachim na planie trójliścia z lambrekinem z ornamentu roślinnego; utworzony z czterech pałąków dekorowanych akantem, podtrzymujących cokół dla figury św. Michała Archanioła. Figura zwrócona frontalnie, z prawą nogą opartą na fragmencie skały. W lewej ręce trzyma włócznię, w prawej miecz. Ubrany w zbroję, z szeroko rozłożonymi skrzydłami. Na podniebieniu gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Ambona marmoryzowana w tonacji zielono-niebieskiej ze złoconymi detalami i ornamentami. św. Jana Kantego, św. Jana Nepomucena, św. Walentego i św. Wincentego św. grzegorz unoszący się nad rzymem
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica ustawiona podstawie z uskokiem. Trzon tworzy gruszkowaty nodus z pierścieniem. Czara puklowana, o wywiniętym wylewie. Pokrywa na planie koła, przechodząca w sześciobok ze ścianami dekorowanymi uskrzydlonymi główkami anielskimi. Na niej ustawiono sześć pałąków zdobionych wolutowo skręconymi liśćmi akantu, dźwigających podstawę dla grupy rzeźbiarskiej z przedstawieniem chrztu Chrystusa. Frontalnie ustawiony Jan Chrzciciel jest ubrany w melotę, w lewej ręce trzyma krzyż, w prawej przechyloną misę. Przed nim nieproporcjonalnie mała postać Chrystusa w kontrapoście, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca stojącego Chrystusa Zmartwychwstałego ustawiona na zielonej, owalnej podstawie i profilowanym, sześciobocznym cokoliku. Głowa zwrócona na wprost, twarz wydłużona, wzrok skierowany przed siebie, nos długi prosty, usta pełne. Twarz okala krótki brązowy zarost, włosy brązowe opadające na ramiona. Prawa ręka uniesiona w geście błogosławieństwa, lewa ugięta w łokciu na wysokość pasa, palce złączone. Na rękach, stopach i piersi widoczne ślady męczeństwa. Stopy nagie, biodra otacza złote, płasko sfałdowane perizonium. Płaszcz ciemnoczerwony ze złotą lamówką i białym podbiciem, rzeźbiony w głębokie fałdy.
rzeźba
Chrystus Zmartwychwstały
Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta z kutą, majuskułową inskrypcją „ZMARŁA WYKTORYA / Z MORSZTYNOW / WIELOPOLSKA / D(NIA) 26. STYCZNIA 1800 R(OKU) / PROSI O NABOŻNE / WESTCHNIENIE.„
płyta nagrobna
Epitafium Wiktorii z Morsztynów Wielopolskiej
Zdjęcie nr 1: Obraz o kształcie prostokąta stojącego z uszakami w narożach, zamknięty od góry łukiem nadwieszonym. W dolnej części dwóch aniołów z włóczniami trzyma drewniany krzyż w kształcie litery T. Na nim stoi w kontrapoście triumfujący Chrystus z uniesionymi rękami i głową przechyloną na prawe ramię. Ma młodą, owalna twarz, ciemne oczy, prosty nos i pełne usta; wokół głowy świetlisty nimb. Jest ubrany w czerwoną tunikę przepasaną cigulum, a błękitny płaszcz przechodzący przez prawy bark rozwiewa się za jego sylwetką. W górnej części przedstawiono grupy aniołów unoszące się na obłokach. Dwa w centrum kompozycji podtrzymują nad głową Chrystusa koronę cierniową z wpisanym w nią monogramem „IHS”. Po ich bokach, bliżej krawędzi obrazu dwie grupy po dwa anioły w dynamicznych pozach prezentują Arma Christi. W podłuczu cztery anioły pogrupowane na dwóch obłokach przygrywają na instrumentach muzycznych. Jeden z nich, ubrany w czerwoną tunikę ma na kolanach otwartą księgę, a prawą rękę unosi wysoko. Tło obrazu stanowią szarobłękitne obłoki. U góry przebijają się promienie ciepłego słonecznego światła. Rama drewniana, profilowana, pomalowana na kolor jasnobrązowy.
obraz
Arma Christi
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, przedstawiająca stojące na profilowanej podstawie Dzieciątko Jezus. Wzrok skierowany przed siebie, nos mały, prosty, usta pełne, kości policzkowe wydatne. Włosy brązowe, na głowie bordowa, zamknięta korona ze złotymi elementami. Prawa ręka wyciągnięta w geście błogosławieństwa, w lewej królewskie jabłko. Tunika biała z długimi rękawami, zdobiona monogramem IHS z promieniami na piersi, wicią kwiatową oraz złotą lamówką. Płaszcz bordowy ze złotym wykończeniem spięty pod szyją. Szaty płasko fałdowane. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba
Dzieciątko Jezus

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum siedząca postać Marii zwrócona trzy czwarte w lewo, delikatnie pochylona z rękami złożonymi w geście modlitwy. Przed nią siedzące na skale Dzieciątko, zwrócone trzy czwarte w prawo, delikatnie pochylone, opierające ciężar ciała na prawej ręce. Maria o delikatnych rysach: owalnej twarzy, małym nosie i drobnych ustach. Na głowie ma biały welon przykrywający jej włosy. Ubrana jest w bladoróżową suknię oraz silnie udrapowany ciemnogranatowy płaszcz, spod którego widoczna jest bosa stopa. Dzieciątko o jasnej, różowawej karnacji. Twarz pełna o małym nosie i głęboko osadzonych oczach. Głowę okalają krótkie, złote włosy. Wokół głów Marii i Dzieciątka złote, świetliste nimby. W tle pejzaż z widocznymi fragmentami drzew w brunatnej i ciemnozielonej tonacji. Rama złocona, fakturowana, w narożach i pośrodku boków zdobiona stylizowaną wicią roślinną.
obraz

Adoracja Dzieciątka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie pionowego prostokąta z przedstawieniem Matki Boskiej Karmiącej. W centrum kompozycji została ukazana Maria w półpostaci z głową przechyloną na lewe ramię. W lewej dłoni trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą przytrzymuje pierś, którą go karmi. Ubrana jest w zielone szaty: suknię oraz płaszcz zdobione jasnoczerwonymi i kolistymi różami, niebieskimi tulipanami oraz zielonymi listkami. Szaty obwiedzione są czarnym konturem, w środku malowane płaską plamą barwną, bez cieniowania. Twarz Marii pełna o jasnej karnacji z zaróżowionymi policzkami z długim nosem i małymi ustami. Włosy długie, ciemnobrązowe, schowane pod welonem. Dzieciątko ponad naturalnych rozmiarów z odkrytymi ramionami i kolanami. Tło po lewej stronie obrazu ciemnoniebieskie, a po prawej zielone z żółtym nimbem wokół głowy Dzieciątka oraz żółtym fragmentem w prawym, górnym narożu. Wokół głów postaci rozmieszczonych jest jednaście, dużych i złotych gwiazd. Rama prosta, drewniana i bejcowana.
obraz

Matka Boska Karmiąca

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym z przedstawieniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Maria ukazana w półpostaci, frontalnie, z Dzieciątkiem Jezus na lewym ręku. Dzieciątko widoczne z prawego profilu, z głową odwróconą do tyłu, oburącz ujmuje dłoń Marii. Owalne twarze postaci charakteryzują linearnie opracowane rysy, z długimi, wąskimi nosami oraz drobnymi ustami. Oczy Marii mają migdałowy kształt, jej wzrok skierowany jest na wprost. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię z długimi rękawami ze złotymi obszyciami oraz ciemnoniebieski płaszcz nałożony na głowę. Dzieciątko ubrane jest w zieloną sukienkę i czerwony płaszcz, z jego lewej stopy zsuwa się sandał. Jezus spogląda w kierunku niewielkiej sylwetki jednego z dwóch archaniołów znajdującego się po prawej stronie – archanioła Gabriela. Po drugiej stronie jest archanioł Michał, obaj trzymają w dłoniach narzędzia Męki Pańskiej: Michał (włócznię i gąbkę z octem), Gabriel (krzyż). Na głowach Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony ze szlachetnymi kamieniami, a wokół nimby: Matki Boskiej dekorowany bogatą wicią floralną, u Dzieciątka nimb krzyżowy. Wszystkie postacie są podpisane inicjałami: nad głową Marii, po lewej stronie obrazu widnieją litery „MP”, a po prawej „ΘΥ”; następnie po lewej stronie obrazu, nad głową archanioła Michała znajdują się litery „ΟΡМ”, a nad głową archanioła Gabriela „OΡГ” i dalej, po prawej stronie obrazu, obok Dzieciątka Jezus litery „IC-XC”. Tło jest złocone. Obraz ujęty jest prostokątną, profilowaną ramą zdobioną od zewnątrz ażurową wicią roślinną. W górnej części kompozycji napis „MATKO BOSKA NIEUSTAJĄCEJ POMOCY / MÓDL SIĘ ZA NAMI”. Rama drewniana, profilowana, złocona, ozdobiona rzędem stylizowanych liści akantu.
obraz

Matka Boska Nieustastającej Pomocy

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w rozbudowanej, profilowanej ramie dekorowanej nakładanymi motywami geometrycznymi oraz kwiatowymi, zwieńczonej na osi monogramem maryjnym. W centrum kompozycji, nieco z lewej strony obrazu przedstawienie Marii trzymającej na kolanach martwe ciało Chrystusa. Twarz Marii szeroka, z delikatnie otwartymi ustami, szerokim nosem i wzrokiem skierowanym ku niebu. Matka Boska jest ubrana w czerwoną suknię, ciemnobłękitny płaszcz nałożony na głowę oraz biały welon. Chrystus ukazany w pozycji półleżącej na białym płótnie, z lewą ręką podtrzymywaną przez Marię, prawą opadłą bezwładnie w dół. Twarz szczupła, oczy zamknięte, okolona krótką brodą i długimi, ciemnobrązowymi włosami, spływającymi na ramiona i plecy. Odziany jest w białe perizonium na biodrach, delikatnie drapowane. Wokół głów są zaznaczone nimby. W lewym, dolnym rogu przedstawienia titulus oraz misa, w prawym widoczny fragment krzyża. W tle otwiera się rozległy pejzaż z widokiem na Jerozolimę. Kolorystyka ciemna, ciepła z dominacją brązów.
obraz

Pieta

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Św. Wojciech ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wojciech-2

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności