Św. Wawrzyniec

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
południowa ściana prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/23942
Kategoria
ołtarz
Dookreślenie zabytku
Ołtarz boczny
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, malowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 105,5 cm
wysokość – 228 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 72 cm
Szerokość bez ramy – 60 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Obraz św. Wawrzyńca powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Pierwotnie prawdopodobnie stanowił zwieńczenie ołtarza.

Opis

Obraz w kształcie stojącego owalu przedstawia całopostaciowy wizerunek św. Wawrzyńca stojącego w kontrapoście i zwróconego w trzech czwartych w prawo. Przechyloną nieznacznie głowę charakteryzuje pociągła twarz o wyrazistych, młodzieńczych, pozbawionych zarostu rysach oraz długie, falowane, opadające na plecy włosy o wydatnych kępkach na wysokości uszu. Święty ubrany jest w albę i czerwoną dalmatykę ze złoconymi obszyciami i pretekstą w formie krzyża. Prawą rękę wspiera na piersiach, w lewej, wysuniętej w bok trzyma gałązkę palmową i kratę paleniskową wetkniętą w płonące ognisko. Głowę świętego okala jasny, świetlisty nimb. Święty Wawrzyniec ukazany jest na tle górzystego pejzażu o obniżonej linii horyzontu, z elementami architektury otoczonego murem miasta po lewej stronie kompozycji. Znaczną część tła zajmuje partia pokrytego obłokami nieba. W dolnej części obrazu znajduje się napis „S(anctus) Laurentius M(artyr)”.
Obraz ujęty jest rzeźbioną, ażurową ramą z motywem rocaille’u, parą wolut po bokach u dołu oraz motywem kartusza w zwieńczeniu. Całość osadzona jest wtórnie na sarkofagowym ołtarzu w formie niewielkiej konsoli.

Zarys problematyki artystycznej

Obraz przedstawia żyjącego w III wieku św. Wawrzyńca diakona i męczennika. Urodził się on najprawdopodobniej w okolicy hiszpańskiego miasta Huesca. Zachowało się niewiele informacji na temat jego życia. Prawdopodobnie zarządzał dobrami materialnymi Kościoła, których wydania zażądano przed jego śmiercią. Miał ocalić m.in. Graala wysyłając go w tajemnicy swoim rodzicom w Hiszpanii. Według tradycji 10 sierpnia 258 poniósł śmierć męczeńską na rozżarzonej kracie paleniskowej w okolicy Via Tiburtina w Rzymie. Narzędzie męki stało się atrybutem świętego, ukazywanego w stroju diakońskim. Kult św. Wawrzyńca intensywnie rozwijał się od schyłku starożytności, przybierając na sile w okresie średniowiecza. Patronat św. Wawrzyńca obejmuje m.in. ubogich, kucharzy, piekarzy. Święty Wawrzyniec zazwyczaj jest ukazywany wraz z innym diakonem i męczennikiem wczesnochrześcijańskim, św. Szczepanem. Pierwotnie obraz najprawdopodobniej stanowił zwieńczenie ołtarza.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania jest dobry.

Streszczenie

Znajdująca się w prezbiterium kościoła Reformatów para niewielkich ołtarzyków zawiera wizerunki świętych diakonów i męczenników wczesnochrześcijańskich. W jednym z nich jest, powstałe w drugiej połowie XVIII wieku, przedstawienie św. Wawrzyńca.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Św. Wawrzyniec", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-wawrzyniec-10

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności