Całopostaciowa, drążona z tyłu figura przedstawia św. Kryspiniana stojącego w kontrapoście na czterobocznym, profilowanym postumencie z napisem „Ś(więty) Kryspinian”. Święty zwrócony jest niemal profilem w lewo. Skierowaną na wprost, uniesioną głowę charakteryzuje owalna twarz z wyraziście i nieco sumarycznie opracowanymi, młodzieńczymi rysami. Blada karnacja uwydatnia ciemną oprawę oczu, długi, prosty wąski nos oraz niewielkie, pełne usta. Mocno skręcone długie, ciemnobrązowe włosy dekoracyjnie ufryzowanymi puklami opadają na barki. Ubiór świętego, przypominający paradną zbroję żołnierza rzymskiego, składa się z krótkiej, sięgającej kolan, złoconej tuniki z długimi rękawami, osłaniającej tors, srebrzonej zbroi płytowej o dekoracyjnie wyciętej dolnej krawędzi oraz spiętego na lewym ramieniu purpurowego płaszcza. Na nogach są wysoko wiązane buty o wywiniętych cholewkach. Święty lewą rękę wspiera na piersiach, w prawej trzyma miecz o srebrzonej głowni.
Święty Kryspinian jest jednym ze świętych wywodzących się z Kościoła epoki starożytnej. W przedstawieniach plastycznych najczęściej pojawia się w towarzystwie swego brata św. Kryspina. Żyli oni w III wieku, w czasach cesarza Dioklecjana oraz współrządzącego z nim Maksymiana. Bracia wywodzili się z rodziny rzymskich patrycjuszy, jednak według siódmowiecznej legendy, w połowie III wieku udali się do Galii i zamieszkali w Soissons. Tam pracowali jako szewcy oraz ewangelizowali miejscową ludność. Posiadanymi dobrami i swoją pracą chętnie wspierali ubogich, a gdy brakowało materiałów kradli skóry, by wspomóc ich darmowym obuwiem. Ów proceder dał nazwę kryspinadom, czyli dobrodziejstwom czynionym na cudzy koszt. Wierność religii chrześcijańskiej została okupiona przez braci śmiercią męczeńską około 285 roku z rozkazu cesarza Maksymiana. Najprawdopodobniej torturom i ostatecznie ścięciu mieczem zostali poddani w Rzymie. Ich relikwie przewieziono jednak do Soissons, gdzie w VI wieku wzniesiony został poświęcony im kościół. Ich patronat obejmuje przede wszystkim szewców, tkaczy i rzemieślników wykonujących wyroby ze skór.
W kościele w Kętach święci bracia zostali ukazani niemal identycznie, jako młodzieńcy z półdługimi, kręconymi włosami. W wielu wizerunkach ikonograficznych w taki sposób ukazywany jest młodszy z nich, św. Kryspinian, w przeciwieństwie do starszego Kryspina przedstawianego z zarostem. Zazwyczaj charakteryzuje ich ubiór rzemieślników, bogaty stój mieszczański lub nawiązujący do późnoantycznego. Dopełnieniem wizerunków świętych są natomiast przyrządy szewskie, jak młotek czy kopyto, a także narzędzia męczeństwa, stąd trzymany przez św. Kryspiniana miecz.
Dobry.
Jacniacka Maria, Kryspin i Kryspinian [w:] Encyklopedia katolicka, (red.) Gigilewicz Edward, t. 9, Lublin 2002, sp. 1403-1404.
Zdobiąca retabulum ołtarza bocznego Matki Boskiej Odkupienia Niewolników rzeźba św. Kryspiniana ukazuje jednego z najdawniejszych świętych Kościoła katolickiego. W wizerunkach plastycznych pojawia się on zazwyczaj z przedstawieniem swojego brata, św. Kryspina.
Paulina Chełmecka, "Św. Kryspinian", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-kryspinian