Św. Jakub Młodszy

Dzieje zabytku

Figura św. Jakuba Mniejszego powstała w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Została wtórnie umieszczona w siedemnastowiecznej strukturze ołtarza głównego być może na przełomie XIX i XX wieku. Zapewne była odnawiana razem z całą nastawą w latach 1926 i 1944.

Opis

Figura ścięta z tyłu, drążona, ustawiona na niskiej podstawie imitującej skałę. Święty ukazany frontalnie, w kontrapoście, z głową skierowaną w lewo. Obie ręce ma ugięte i uniesione przed siebie, w lewej trzyma księgę, w prawej laskę. Twarz ma pociągłą, o niskim czole, wąskich, migdałowatych oczach, prostym nosie i pełnych, rozchylonych ustach, okoloną długą, silnie skręconą w dwa pukle brodą oraz krótkimi kręconymi włosami. Ubrany jest w srebrzoną tunikę przepasaną złoconą szarfą w talii oraz złocony płaszcz zarzucony na lewe ramię i zawinięty z przodu postaci. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała.

Zarys problematyki artystycznej

Figura ma bardzo charakterystycznie rzeźbione rysy twarzy niemal pozbawionej czoła oraz włosy i brodę silnie skręcone w pojedyncze, rozwiane pukle. Znamienny jest również sposób modelowania draperii rzeźbionych w rurkowate, poskręcane i falowane fałdy, o niezależnej wobec układu ciała ekspresji. Bardzo zbliżone pod względem formalnym figury znajdują się w kościele św. Katarzyny w Nowym Targu i w ołtarzu głównym świątyni w Niedzicy. Być może zostały wykonane przez wciąż słabo rozpoznany warsztat braci Wierzbickich z Nowego Targu, działający na terenie Spisza. Święty Jakub Mniejszy (lub Młodszy) pochodził z Nazaretu, jego matka miała na imię Maria, a ojciec Alfeusz (zwany Kleofasem). Należał do grona apostołów, był też krewnym Chrystusa. Jakub Mniejszy występował często w Dziejach Apostolskich i w listach św. Pawła. Jakub został postawiony przed Sanhedrynem i skazany na ukamienowanie.
Święty często występuje razem z św. Filipem. Relikwie obu apostołów zostały przywiezione razem do Rzymu w VI wieku i umieszczone w bazylice pod wezwaniem św. Filipa i św. Jakuba Mniejszego wybudowanej przez papieża Pelagiusza I (obecnie bazylika Świętych Dwunastu Apostołów w Rzymie). Obaj święci obchodzą wspomnienie tego samego dnia.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia srebrzeń i złoceń, delikatne zabrudzenia.

Streszczenie

Figura św. Jakuba Mniejszego powstała w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Została wtórnie umieszczona w siedemnastowiecznej strukturze ołtarza głównego. Być może jest dziełem wciąż słabo rozpoznanego warsztatu braci Wierzbickich z Nowego Targu. Święty Jakub Mniejszy należał do grona apostołów, był też krewnym Chrystusa. Został postawiony przed Sanhedrynem i skazany na ukamienowanie.

Bibliografia