św. Agnieszka

Województwo
ŚLĄSKIE
Powiat
żywiecki
Gmina
Ślemień
Miejscowość
Ślemień
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny prawy
Identyfikator
DZIELO/12703
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
około połowy XIX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Figura przedstawiająca św. Agnieszkę powstała około połowy XIX wieku z przeznaczeniem do ołtarza, w którym się obecnie znajduje.

Opis

Figura pełna na cokole przedstawiająca św. Agnieszkę, która stoi frontalnie, kierując wzrok lekko w prawo. Ma owalną twarz, małe oczy, szeroki nos i małe usta oraz długie, falowane włosy, które opadają na ramiona i plecy; na głowie wianek z lilii. Prawą, uniesioną ręką przytrzymuje baranka, wyciągającego pyszczek w stronę liścia palmowego, który święta, razem z mieczem trzyma w lewej dłoni. Jest ubrana w białą suknię marszczoną pod szyją oraz zielony płaszcz przechodzący przez lewy bark i przytrzymany prawą ręką ponad biodrem. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Święta Agnieszka była Rzymianką, która poniosła na początku IV wieku męczeńską śmierć w wieku 12 lat. Trzymany przez nią na rękach baranek nawiązuje do etymologii imienia (agnus, -i – baranek) oraz jest symbolem czystości. Jest również odwołaniem do opowieści, zgodnie z którą św. Agnieszka miała się w ósmym dniu po śmierci pokazać swoim rodzicom, trzymając baranka. Według innych podań miała również ofiarować papieżowi wełnę, z której został utkany paliusz. Widoczna na jej głowie korona z białych lilii oraz trzymany w ręce liść palmowy są symbolem dziewictwa oraz męczeństwa, a oparty o ziemię miecz jest narzędziem jej męczeńskiej śmierci.
Figura jest przykładem poprawnej, idealizującej rzeźby XIX wieku. Postać ma zachowane proporcje, jednak sztywna poza i gesty oraz schematycznie oddane fałdy szat wskazują na stosunkowo niski poziom warsztatowy twórcy. Wyobrażenie świętej wykazuje te same cechy stylistyczne, co umieszczona naprzeciwlegle w tym samym ołtarzu rzeźba św. Szczepana.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźba przedstawiająca św. Agnieszkę powstała około połowy XIX wieku z przeznaczeniem do ołtarza, w którym się obecnie znajduje. Ukazuje męczennicę, która trzyma baranka – atrybut odnoszący się do jej imienia. Jest przykładem przeciętnej twórczości XIX wieku.

Bibliografia

Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "św. Agnieszka", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-agnieszka

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności