Prospekt organowy

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Brzeźnica
Miejscowość
Marcyporęba
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Północ
Parafia
Św. Marcina
Tagi
ornament akantowy ornament małżowinowo-chrzątskowy prospekt organowy
Miejsce przechowywania
chór muzyczny
Identyfikator
DZIELO/13526
Kategoria
prospekt organowy
Ilość
1
Czas powstania
szczyt: trzecia ćwierć XVII wieku; struktura: pierwsza ćwierć XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie, polichromowanie, złocenie; blacha, cięcie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Opis

Organy architektoniczne, pięcioosiowe na wysokiej podstawie i niewielkim cokole, trójwieżyczkowe. Wieżyczki boczne niższe od środkowej, wszystkie z półokrągłymi ryzalitami, z prostokątnymi i wypukłymi prześwitami na piszczałki, dekorowanymi w górnych narożach akantem, zakończone fryzem i gzymsem oraz ornamentalnymi szczytami utworzonymi z akantu, karbowanej wstęgi, kampanul i muszli; ryzality u spodu z podwieszonymi kampanulami i muszlą. Szczyt środkowej wieżyczki utworzony z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego. Pomiędzy wieżyczkami dwie najniższe osie z prześwitami na piszczałki w formie stojącego prostokąta, zakończone fragmentami gzymsu. Organy ujęte uszami utworzonymi z akantu i karbowanej wstęgi. Struktura polichromowana w całości w kolorze ciemnobeżowym, ornamenty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Prospekt organowy późnobarokowy z pierwszej ćwierci XVIII wieku z fragmentem dekoracji ornamentalnej małżowinowo-chrząstkowej z trzeciej ćwierci XVII wieku (kościół wybudowany w 1670 roku). Należy do typu architektonicznego, opartego na schemacie trójwieżyczkowym, pojawiającym się już od XVI stulecia i trwającym aż po XIX wiek. Jednoszafowa, trójwieżyczkowa struktura prospektów organowych występuje w zasadzie na terenie całej Polski i to w różnych okresach stylowych. Barokowo-klasycystyczne organy w kościele w Marcyporębie należą do typu określonego w literaturze jako północny, który wywodzi się bezpośrednio z formy manierystycznej.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dostateczny; silne zabrudzenia; brakujące elementy ornamentyki w postaci szczytu na lewej osi skrajnej i kampanuli u jej spodu.

Streszczenie

Prospekt organowy późnobarokowy z pierwszej ćwierci XVIII wieku z fragmentem dekoracji ornamentalnej małżowinowo-chrząstkowej z trzeciej ćwierci XVII wieku (kościół wybudowany w 1670 roku). Należy do typu architektonicznego, opartego na schemacie trójwieżyczkowym, pojawiającym się już od XVI stulecia i trwającym aż po XIX wiek.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Krasnowolski Bogusław, Krydryńska Aleksandra, Majka Maria, Wierzchosławska Maria , "Stan ewidencji zabytkowych organów i prospektów organowych województwa krakowskiego" , „Materiały i Sprawozdania Konserwatorskie Województwa Krakowskiego” , Kraków 1975 , s. 103-213
Radziewicz-Winnicki Jacek, "Architektura organów w Polsce. Geneza i ewolucja formy", Gliwice 1986

Jak cytować?

Maria Działo, "Prospekt organowy", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/prospekt-organowy-3

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności