Obraz Matki Boskiej w ornamentalnej ramie

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Frydman
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Kościół
Św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Tagi
imago portatile malarstwo XVIII wieku Matka Boska ornament akantowy ornament regencyjny
Miejsce przechowywania
zakrystia
Identyfikator
DZIELO/11973
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
pierwsza ćwierć XVIII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, srebrzenie; olej na płótnie
Wymiary podstawowe
szerokość – 72 cm
wysokość – 90 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość bez ramy – 45 cm
Szerokość bez ramy – 34 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0

Dzieje zabytku

Obraz Matki Boskiej w ornamentalnej ramie został wykonany w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Był wymieniony w aktach wizytacji Jana Revaya z 1801 roku.

Opis

Rama srebrzona, w formie stojącego prostokąta, profilowana, dekorowana pasem ornamentu geometrycznego. Zwieńczona ażurowym szczytem utworzonym z fragmentu wyłamanego gzymsu, na konsolach, dekorowanego akantem i różami, wypełnionym kratką. Rama po bokach zdobiona akantem oraz kwiatowymi zwisami. Obraz przedstawia Matkę Boską w półpostaci, zwróconą w trzech czwartych w lewo, z pochyloną głową oraz skrzyżowanymi na piersi rękami. Twarz ma owalną, o dużych oczach skierowanych w dół, uniesionych brwiach, prostym nosie i pełnych ustach. Ubrana jest w czerwoną suknię, ciemnoniebieski płaszcz zarzucony na ramiona, wokół twarzy ma białą koronkę, a głowy brązowo-zielony welon, złoconą glorię oraz wieniec z gwiazd. Na głowie ma niewielką, złoconą koronę zamkniętą. Maria ukazana na jednolitym, brązowo-zielonym tle.




Zarys problematyki artystycznej

Ornament akantowy występował w sztukach plastycznych na przełomie XVII i XVIII wieku, natomiast kratka stanowiła element towarzyszący ornamentyce regencyjnej związanej z okresem regencji Filipa Orleańskiego w latach 1717-1723. Połączenie ich obu w jednym dziele określa możliwy czas jego powstania na pierwszą ćwierć XVIII wieku. Sposób malowania wizerunku Matki Boskiej i jego cechy stylowe pozwalają datować go na ten sam okres. Omawiane dzieło pełniło funkcję obrazu przenośnego (imago portatile, „feretronik”), który jako drugi wizerunek stawiany był na ołtarzu. W praktyce mógł być noszony w procesji, choć nie był ku temu przeznaczony. Jak opisywał Antoni Nowowiejski – „W ołtarzach, które się znajdują w kościołach i przy których msza św. się odprawia, oprócz wielkiego obrazu, przedstawiającego wymalowany lub wyrzeźbiony obraz Świętego, na którego imię i pamiątkę ołtarz został poświęcony, dodawać poczynają inny, mniejszy obraz, na którym już to farbami, już z miedzi, drzewa czy marmuru wykuty został wizerunek innego Świętego”. Obrazy przenośne umieszczane były w najcześciej w bogato dekorowanych ornamentem ramach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ubytki i przetarcia srebrzeń ramy, niestabilne zwieńczenie.

Streszczenie

Obraz Matki Boskiej w ornamentalnej ramie został wykonany w pierwszej ćwierci XVIII wieku. Omawiane dzieło pełniło funkcję obrazu przenośnego (imago portatile, „feretronik”), który jako drugi wizerunek stawiany był na ołtarzu. W praktyce mógł być noszony w procesji, choć nie był ku temu przeznaczony.

Bibliografia

Monita Rafał, Skorupa Andrzej, "Frydman. Kościół św. Stanisława BM", Kraków 2014
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Nowowiejski Antoni, "Wykład liturgii Kościoła katolickiego", Warszawa 1893

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Obraz Matki Boskiej w ornamentalnej ramie", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/obraz-matki-boskiej-w-ornamentalnej-ramie

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności