Prospekt organowy

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Jabłonka
Miejscowość
Orawka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Jana Chrzciciela
Tagi
prospekt organowy
Miejsce przechowywania
kaplica
Identyfikator
DZIELO/04999
Kategoria
prospekt organowy
Ilość
1
Czas powstania
XVIII-XIX wiek
Technika i materiał
drewno, blacha, techniki stolarskie, snycerskie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Prospekt organowy powstał w XVIII lub XIX wieku i został umieszczony na chórze w kaplicy Matki Boskiej Bolesnej. Być może wkrótce po jej wybudowaniu w 1728 roku.

Opis

Parapet chóru oparty na dwóch profilowanych, drewnianych filarach. Na balustradzie stacje drogi krzyżowej. Prospekt organowy na wysokim, prostopadłościennym cokole; pięcioosiowy o zróżnicowanej wysokości osi: środkowa najwyższa o zarysie wypukłym, skrajne nieco niższe, trójkątnie występujące ku przodowi, druga i czwarta najniższe, płaskie. Całość zamknięta profilowanymi gzymsami. W górnej części prześwitów mieszczących piszczałki ornament akantowy.


Zarys problematyki artystycznej

Prospekt organowy został wykonany w XVIII lub XIX wieku. Należy do typu architektonicznego, opartego na schemacie trójwieżyczkowym, pojawiającym się już od XVI stulecia i trwającym aż po XIX wiek. Oś środkowa jest wypukła, a boczne o zarysie trójkątnym – podobnie jak w prospekcie organowym znajdującym w się nawie głównej kościoła. Jednoszafowa, trójwieżyczkowa struktura prospektów organowych występuje w zasadzie na terenie całej Polski i to w różnych okresach stylowych. Trójwieżyczkowe dziewiętnastowieczne prospekty wywodzą się jeszcze z form barokowych. Różnica względem dzieł z epoki baroku wynika na ogół z odmiennego charakteru dekoracji, który w prospekcie w kaplicy w Orawce z powodu rozmontowania zabytku jest trudny do oceny.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zły: brak części piszczałek, ubytki ornamentu; warstwa malarska całkowicie starta. Organy w trakcie konserwacji (?).

Streszczenie

Prospekt organowy został wykonany w XVIII lub XIX wieku. Należy do typu architektonicznego, opartego na schemacie trójwieżyczkowym, pojawiającym się już od XVI stulecia i trwającym aż po XIX wiek. Oś środkowa jest wypukła, a boczne trójkątne – podobnie jak w prospekcie organowym znajdującym się w nawie głównej kościoła.

Bibliografia

Chwałek Jan, "Problemy konserwacji zabytkowych organów na przykładzie organów z Orawki" , „Materiały i Sprawozdania Konserwatorskie Województwa Krakowskiego” , Kraków 1975 , s. 13-30
Sudacka Aldona, "Dekoracja plastyczna prospektu organowego kościoła w Orawce" , „Materiały i Sprawozdania Konserwatorskie Województwa Krakowskiego” , Kraków 1975 , s. 47-53
Piołka Andrzej, "Sprawozdanie z konserwacji organów z Orawki" , „Materiały i Sprawozdania Konserwatorskie Województwa Krakowskiego” , Kraków 1975 , s. 61-90
Radziewicz-Winnicki Jacek, "Architektura organów w Polsce. Geneza i ewolucja formy", Gliwice 1986

Jak cytować?

Maria Działo, "Prospekt organowy", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/prospekt-organowy-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności