Prospekt organowy

Dzieje zabytku

Prospekt organowy w kościele w Spytkowicach wzniesiono w 1687 roku. Jego autorem był krakowski organmistrz Bartłomiej Juszczkiewicz. W 1883 roku instrument wymienił lwowski organmistrz Jan Śliwiński. Elektryczny mechanizm piszczałek zamontowała firma Pruszczyński w 1965 roku. Zachowano barokową konstrukcję i dekorację z ornamentu małżowinowo-chrząstkowego, które odnowili Jerzy Wróblewski i Tadeusz Pawlik.

Opis

Część zachodnią nawy kościoła zamyka murowany, trójarkadowy chór muzyczny. Sklepiony jest on krzyżowo, dostępny od południa, wsparty na dwóch filarach opiętych pilastrami od strony wschodniej, oraz dwóch półfilarach przylegających do ścian. Parapet chóru zakończony jest uproszczonym belkowaniem dźwiganym przez półfilary oraz wąskimi pilastrami ponad arkadami, umieszczonymi na ich osi. Belkowanie zostało wyłamane ponad filarami i pilastrami. Powyżej arkad, w przestrzeniach między pilastrami umieszczone są płyciny dopasowane kształtem do pola, które zajmują. Otoczone są profilowaną, złoconą ramą.
Prospekt organowy wykonany z drewna, wsparty na wysokim cokole, z trzema wieżyczkami na rzucie półkolistym, osadzone na postumentach z podwieszonymi rozetami i szyszkami. Między wieżyczkami, z których środkowa jest wyższa od bocznych. Zarówno wieżyczki jak i ścianki z piszczałkami są zwieńczone odcinkami gzymsów. Cały instrument zdobiony ornamentem małżowinowo-chrząstkowym, występującym w formie zwieńczeń, uszu i dekoracji górnej części grup piszczałek. Elementy ornamentalne złocone. Korpus prospektu zdobią trzy płyciny. Środkowa, dwa razy szersza płycina ma kształt stojącego prostokąta zakończonego łukiem nadwieszonym. Z kolei dwie symetryczne płyciny skrajne zakończone są łukiem dwudzielnym. Wszystkie obejmuje profilowana rama.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Gruntowną restaurację prospektu organowego przeprowadzono w latach 1965-1967. Zachowano barokową obudowę i zamontowano elektryczny mechanizm. Część obudowy z dekoracją ornamentalną odnowili Jerzy Wróblewski i Tadeusz Pawlik. W celu zamontowania organów wprawiono żelazne kotwy spinające mury kościoła (w czasie prac okazało się bowiem, że fasada uległa pęknięciu).

Literatura

Bukowski Kazimierz, Matka Boska Spytkowicka: Uzdrowienie chorych (1752- 2002) 250 lat kultu, Kraków 1996 rok,
Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. I, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953 rok.

Streszczenie

Prospekt organowy w kościele w Spytkowicach wzniesiono w 1687 roku. Jego autorem był krakowski organmistrz Bartłomiej Juszczkiewicz. W 1883 roku instrument wymienił lwowski organmistrz Jan Śliwiński.

Bibliografia