Polichromia ścienna

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Niepołomice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Opieki Matki Boskiej
Tagi
malarstwo monumentalne malarstwo XX wieku sztuka XX wieku
Miejsce przechowywania
wnętrze kościoła
Identyfikator
DZIELO/14624
Kategoria
polichromia ścienna
Ilość
1
Czas powstania
1953-1954 i 1999 rok
Autor noty katalogowej
Justyna Kuska
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

Polichromię we wnętrzu kościoła pw. Opieki Najświętszej Marii Panny w Zabierzowie Bocheńskim w latach 1953-1954 wykonał krakowski artysta Stanisław Skwarczyński. W 1999 roku była ona odnawiana przez firmę Wiesława i Wiesławy Odrońców z Żegociny. Wówczas malowidła ścienne dopełniono o nowe kompozycje.


Opis

W prezbiterium do wysokości parapetów okiennych ściany malowane jednolicie w kolorze beżowym. Powyżej, na sklepieniu motyw gwiaździstego nieba z niewielkimi malowanymi złotem gwiazdkami na jasnobłękitnym tle. Ponad ołtarzem głównym gołębica Ducha Świętego na tle glorii promienistej tworzącej motyw dekoracyjnej rozety. Obramienia okienne zaznaczone geometrycznymi, złotymi lamówkami; rozglifienia okien białe. W podniebiu arkady tęczowej pas stylizowanego, symetrycznego ornamentu roślinnego w kolorach jasnoniebieskim, beżowym i jasnobrązowym. W osi uskrzydlona główka anielska. Na licu ściany tęczowej majuskułowy, złoty napis „NAPISANO JEST, ŻE DOM MÓJ JEST DOMEM MODLITWY”. W nawie głównej i transepcie ściany malowane jednolicie w kolorze beżowym. W południowym ramieniu transeptu, ponad ołtarzem motyw czteroliścia z wpisanym medalionem mieszczącym gorejące serce Jezusa, oplecione cierniową koroną i zwieńczone krzyżem. Na ścianie zachodniej, ponad chórem muzycznym dwie ustawione przeciwstawnie grupy muzykujących aniołów umieszczone na tle obłoków oraz majuskułowy, złoty napis „ŚPIEWAJCIE PANU W RADOŚCI”. Na artykułujących nawę filarach przechodzących w gurty sklepienne stylizowany, symetryczny ornament roślinny o przebiegu pasowym z wplecionymi motywami rozet z wpisanymi krzyżami równoramiennymi lub uskrzydlonymi główkami cherubinów. Ornament utrzymany w kolorach jasnozielonym, błękitnym, jasnobrązowym i beżowym. Na licu gurtu sklepiennego od strony zachodniej majuskułowy, złoty napis „NIECHAJ BĘDZIE POCHWALONY PRZENAJŚWIĘTSZY SAKRAMENT”. Sklepienie krzyżowe na przecięciu naw i ramionach transeptu oraz kolebkowe w nawie głównej malowane kolorem jasnobłękitnym w motyw złoconych gwiazd i rozetek. W wysklepkach, na przecięciu naw medaliony z popiersiami czterech ewangelistów. Od strony prezbiterium św. Mateusz ukazany jako dojrzały, ciemnowłosy mężczyzna piszący piórem w otwartej księdze, ubrany w czerwono-zielone szaty. Poniżej anioł – symbol św. Mateusza oraz banderola z napisem „ŚW(IĘTY) MATEUSZ”. Od południa medalion z popiersiem św. Jana ukazanego jako jasnowłosy młodzieniec, ubrany w zielono-fioletowe szaty, trzymający w ręku kielich. Poniżej orzeł o szeroko rozpostartych skrzydłach – symbol św. Jana oraz banderola z napisem „ŚW(IĘTY) JAN”. Od strony zachodniej medalion mieszczący popiersie św. Marka przedstawionego jako dojrzały mężczyzna o krótkich, ciemnych włosach i brodzie ubrany w żółto-niebieskie szaty. Święty trzyma w ręku zamkniętą księgę. Poniżej uskrzydlony lew – symbol św. Marka oraz banderola z napisem „ŚW(IĘTY) MAREK”. Od północy medalion z popiersiem św. Łukasza ukazanego jako dojrzały mężczyzna o krótkich, ciemnych włosach i brodzie trzymający w ręku obraz oraz laskę. Poniżej uskrzydlony byk oraz banderola z napisem „ŚW(IĘTY) ŁUKASZ”. W części centralnej tego przęsła medalion z czterema uskrzydlonymi główkami anielskimi. W centrum kolebkowego sklepienia ponad nawą główną pole w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym mieszczące przedstawienie Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej na tle obłoków oraz aniołów i uskrzydlonych główek anielskich. Maria została przedstawiona jako młoda, jasnowłosa kobieta z rękami skrzyżowanymi na piersi, ubrana w jasnoróżową suknię oraz błękitny płaszcz. Pod jej stopami ukazano sierp księżyca.

Zarys problematyki artystycznej

Polichromia w kościele w Zabierzowie Bocheńskim to przykład współczesnej, figuralnej dekoracji malarskiej o tradycyjnych formach nawiązujących do polichromii z początku XX wieku (ornamentyka roślinna).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Polichromia we wnętrzu kościoła pw. Opieki Najświętszej Marii Panny w Zabierzowie Bocheńskim powstała w latach 1953-1954. Jej autorem był Stanisław Skwarczyński z Krakowa. W
1999 roku malowidła były odnawiane przez firmę Wiesławy i Wiesława Odrońców z Żegociny. Wówczas dodano nowe kompozycje. Polichromia w Zabierzowie Bocheńskim stanowi przykład współczesnej, figuralnej dekoracji malarskiej o tradycyjnych formach nawiązujących do polichromii z początku XX wieku (ornamentyka roślinna).

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Natanek Piotr, "Informator Archidiecezji Krakowskiej 2000. Parafie i kościoły", Kraków 2000
Czapczyńska-Kleszczyńska Danuta, Szybisty Tomasz, "Korpus witraży z lat 1800-1945 w kościołach rzymskokatolickich metropolii krakowskiej i przemyskiej, t. 1: Archidiecezja Krakowska, dekanaty krakowskie", Kraków 2014

Jak cytować?

Justyna Kuska, "Polichromia ścienna", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/polichromia-scienna-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności